BIM یک ضرورت برای دیده شدن پیمانکاران و فعالان صنعت برق در دنیای دیجیتال

مدلسازی اطلاعات ساختمان یا در اصطلاح بیم(BIM) که مخفف عبارت Building Information Modeling می باشد در طول چند سال گذشته بسیار محبوب شده است. اگر شما به عنوان یکی از فعالان حوزه ساختمان و صنعت برق چه در نقش طراح، چه در نقش سازنده یا پیمانکار مانند بسیاری دیگر در این حوزه تمایلی به استفاده از فرآیند مدلسازی اطلاعات ساختمان ندارید و خود را مجبور به کسب این دانش و به روز شدن نمی بینید، ولی زمان آن خواهد رسید و شاید زودتر از آن چیزی که فکرش را بکنید. در اینجا آنچه که باید برای ورود به این حوزه و در نهایت دیجیتال شدن کسب و کار خود و دیده شدن در میان تعداد کثیر مدعیان در صنعت ساختمان در وضع کنونی بدانید آمده است.

واژه BIM به دو موضوع فرآیند خلق مدل های مجازی عناصر یک ساختمان که برای تولید ترسیمات و طراحی ها و پشتیبانی ساخت و نیز ابزارهای نرم افزاری مورد استفاده برای انجام مدلسازی اشاره دارد. طراحان، سازندگان و مالکین به دلایل مختلف BIM را خواهند پذیرفت.

مانند خیلی از ابزارها، فهمیدن ارزش و اهمیت استفاده از BIM تا زمانی که از آن استفاده نکنید قدری سخت است اما در واقع BIM مزایای ویژه ای در راستای افزایش بهره وری به ارمغان می آورد.

• BIM برای تصویرسازی 3 بعدی(3D Visualization)، به ویژه با قابلیت های مدلسازی قدرتمند آن بر روی صفحه و توانایی زوم نمودن بر روی جزئیات(zoom in) و کوچک نمودن مدل(zoom out) برای داشتن تصویر بزرگ تر از فضای مورد بررسی، عالی است. به علاوه، همه چیز از زوایای مختلف قابل دیدن می باشد و می توانید با لمس صفحه تبلت خود مدل 3 بعدی تاسیسات را چرخانده و از زوایای مختلف طراحی انجام شده را مورد بررسی قرار دهید.

• Clash Detection یا تشخیص تداخل یکی از ویژگی های بارز و با ارزش استفاده از BIM می باشد. در حالیکه همه چیز حتی کوچکترین جزئیات در قالب یک مدل طراحی می گردد، سطح بالای هماهنگی میان اجزای طراح ی شده امکان تمرکز و تشخیص تداخلات میان عناصر مختلف ساختمان را به آسانی امکانپذیر می سازد. این قابلیت بیم موجب می گردد تا تمامی مشکلاتی که ممکن است در طراحی های سنتی و دو بعدی دیده نشده و در آینده حین اجرا و در کارگاه ساختمانی خود را نشان دهد به آسانی و خیلی ارزانتر و کم هزینه تر بر روی برگه قابل حل باشد.
• BIM به طور فوق العاده خوبی مدیریت تغییر(Change Management) را هدایت می کند که منجر به انجام سریع تر کار طراحی و اجرا و نیز هماهنگی بهتر بین رشته های مختلف(برق، مکانیک، سازه و معماری) در یک پروژه ساختمانی می شود.
• BIM همچنین مدیریت داده ها(Data Management) را تسهیل می کند. این موضوع منجر به فراهم آمدن امکان دسترسی به اطلاعات زیادی بیش از آنچه که به صورت بصری و با چشم از یک پروژه قابل مشاهده است می گردد که شامل مواردی مانند داده های عملکردی و مشخصاتی که فراتر از اندازه، شکل و چرخش و جهت گیری عناصر طراحی می باشد.
• BIM امکان شبیه سازی عملکرد ساختمان(Simulation of Building Performance) را فراهم می آورد. البته از لحاظ ساختار، اما مواردی مانند عملکرد حرارتی و روشنایی ساختمان می تواند در طی تغییر فصول شبیه سازی داده شود.
• BIM ابزار رصد هزینه(Cost-tracking tool) برای مرحله ساخت پروژه نیز می باشد. اما ارزش ها و مزایای آن به همین جا ختم نمی شود.

بعد از اینکه ساخت و ساز پایان یافت، BIM می تواند به عنوان یک مدل چون ساخت(as built model) برای مالک یک ساختمان نوساز مورد استفاده قرار گیرد که می تواند برای افرادی که مسئول تعمیر و نگهداری و بهره برداری از ساختمان هستند بسیار حیاتی و ارزشمند باشد. و به دلیل اینکه یک مدل BIM در واقع در حین پروسه ساخت مورد استفاده و به روز رسانی مداوم قرار می گیرد، در نتیجه از مجموعه ای از طراحی های سنتی و مرسوم که ممکن است اکثر جوانب طراحی را پوشش دهند اما تغییرات طراحی ها درون کارگاه و حین ساخت را همیشه نمی توانند منعکس کنند خیلی دقیق تر است.

بنابراین، چه چیزی درون یک مدل اطلاعات ساختمان وجود دارد؟ و چرا به نظر می رسد پیمانکاران برق آخرین کسانی هستند که در این فرآیند و تکنولوژی مشارکت خواهند داشت؟

ریشه های BIM به میانه قرن بیستم و تلاش های اولیه در ماشینی نمودن کارها به وسیله کامپیوتر بر می گردد. امروزه BIM به مراتب فراتر از قلمرو تولید برای تبدیل شدن به ابزاری قدرتمند با بهره وری بالا برای طراحان و سازندگان، گسترش یافته است.

تکنولوژی و فناوری BIM با سیستم های سازه ای، اغلب تیرهای فولادی و مانند آن شروع شد. در ابتدا، BIM ابعاد گرا بود و در درجه اول بر روی نمایش بهتر طراحی هایی که در ترسیمات 2 بعدی(2D) سنتی انجام می شد در 3 بعد(3D) تمرکز نمود.

همانطور که پیچیدگی نرم افزار و کاربران BIM رشد نمود، عناصر متنوع و بیشتری راه خود را درون مدل پیدا نمودند. چیزهایی مانند لوله کشی و داکت کشی. برخی کاربران خلاق در واقع BIM را توسعه دادند تا تأسیسات زیرزمینی را نیز در بر گیرد. امروزه BIM برای در بر گرفتن رنچ وسیعی از سیستم های ساختمانی شامل سیستم های HVAC(Heating, Ventilation and Air Conditioning) و MEP(Mechanical, Electrical, Plumbing) توسعه یافته است اما این فقط شروع بهره مندی از قابلیت ها و توانمندی های بیشمار BIM است.

سازندگانی مانند Schneider Electric، شروع به فراهم آوردن داده های سازگار با BIM، فراتر از ابعاد و اندازه برای تجهیزاتی مانند تابلوهای برق، پمپ ها، موتورها و سایر محصولات تولیدی که جزئی از سیستم های ساختمان می شوند کرده اند. افراد حرفه ای و تیز بین در صنعت ساختمان، در حال بهره مندی از این توانایی هستند و اطلاعات بیشتری را به زودی در اختیار می گذارند که به میزان قابل توجهی ارزش های بلندمدت به مدل سازی اطلاعات ساختمان در پروژه های ساختمانی اضافه می کند.

در این راستا و برای ورود به دنیای دیجیتال در صنعت ساختمان و دیجیتالی شدن امور مربوط به طراحی و ساخت پروژه ها در عصر کنونی، نرم افزارهای گوناگونی وجود دارد. یکی از نرم افزارهای بسیار کاربردی در زمینه BIM، نرم افزار Revit از شرکت Autodesk آمریکا می باشد. نرم افزار Revit دارای قابلیت های بیشماری برای طراحان معماری، تاسیسات برقی و مکانیکی و مهندسین سازه و اجرا می باشد.

Revit چه کاری انجام می دهد؟

Revit نرم افزاری برای مدلسازی اطلاعات ساختمان(BIM) می باشد. ابزارهای قدرتمند این نرم افزار به شما امکان به کارگیری فرآیندی بر پایه مدل هوشمند برای برنامه ریزی، طراحی، ساخت و مدیریت ساختمان ها و زیرساخت ها را می دهد. Revit از فرآیند طراحی چند رشته ای(Multidiscipline Design) برای طراحی مشترک پشتیبانی می نماید.

طراحی

اجزای سازنده مدل، تجزیه و تحلیل و شبیه سازی سیستم ها و ساختارها، و تکرار طرح ها و در نهایت تولید مستندات از مدل های Revit.

کار تیمی(Collaborate)

همکاران مشارکت کننده در پروژه می توانند به صورت مرکزی به مدل های به اشتراک گذاشته شده دسترسی داشته باشند. این موضوع به هماهنگی بهتر و در نهایت کاهش تداخلات(Clashes) و دوباره کاری ها کمک می نماید.

مصور سازی(Visualize)

با استفاده از مدل ها برای ایجاد تصاویر گرافیکی 3 بعدی به طور مؤثری اهداف طراحی و جزئیات آن را به کارفرمایان(مالکان پروژه) و اعضای تیم نشان دهید.

نرم افزار Revit: راهکاری برای کار تیمی و مشارکتی در BIM

با قابلیت Worksharing (کار تیمی) نرم افزار Revit، اعضای یک تیم چندین نفره می توانند بر روی یک پروژه به طور همزمان با استفاده از یک مدل اشتراک گذاشته شده به صورت مرکزی کار کنند.

یک پلت فرم BIM چند رشته ای

نرم افزار Revit قابلیت هایی برای تمامی رشته های درگیر در پروژه(معماری، سازه، برق و مکانیک) دارد. زمانی که معماران، مهندسین و افراد مجری ساخت حرفه ای بر روی یک پلت فرم واحد کار می کنند، خطر اشتباهات ترجمه اطلاعات و فهم آن ها می تواند کاهش یابد و فرآیند طراحی می تواند قابل پیش بینی تر باشد.

قابلیت همکاری و تبادل اطلاعات

نرم افزار Revit به شما کمک می کند که با اعضای تیم بزرگی از پروژه همکاری داشته باشید. این نرم افزار، اطلاعات شما را وارد، صادر و با فرمت های مرسوم از جمله IFC، DWG و DGN ارتباط می دهد.

همانطور که بیان شد نرم افزار Revit برای تمامی رشته ها و دیسیپلین های درگیر در یک پروژه ساختمانی(معماری، سازه، برق و مکانیک) ویژگی ها و قابلیت هایی دارد که بخش مربوط به برق و تاسیسات الکتریکی آن با ادغام با بخش تاسیسات مکانیکی تحت عنوان Reivt MEP در نرم افزار وجود دارد. در اینجا با نگاهی گذرا به بخش تاسیسات آن خواهیم پرداخت. کلمه MEP مخفف عبارت Mechanical, Electrical, Plumbing به معنای مکانیک، برق، لوله کشی می باشد.

نرم افزار Revit برای مهندسین تاسیسات(MEP Engineers)

سیستم های MEP ساختمان ها را با دقت بیشتر و با هماهنگی بهتر با اجزای سازه ای و معماری با استفاده از اطلاعات هماهنگ و سازگار نهفته در مدل هوشمند طراحی کنید.

طراحی سیستم های ساختمان های چندکاربره و پیچیده(Complex Buildings) با نهایت اطمینان

نرم افزار Revit به مهندسین، طراحان و پیمانکاران تاسیسات از طریق بخش MEP این نرم افزار اجازه رسیدن به سطح بالایی از جزئیات و هماهنگی آسان با افراد و تیم های دخیل در پروژه می دهد.

چه کاری می توانید با نرم افزار Revit انجام دهید؟

طراحی یکپارچه(Integrated Design)

ساده سازی فرآیند طراحی مهندسی با Revit. قبل از شروع ساخت از یک مدل واحد برای تقویت ارتباط هدف از ساخت با طراحی استفاده کنید.

تجزیه و تحلیل(Analysis)

شبیه سازی(Simulation) و تشخیص تداخلات میان اجزای سازه ای و معماری با تاسیسات برقی و مکانیکی را در حین فرآیند طراحی انجام دهید. از اطلاعات آنالیزهای انرژی مفهومی برای محاسبات با پشتوانه اصولی و مهندسی استفاده کنید.

مستندسازی(Documentation)

سیستم های تاسیساتی به کار رفته در ساختمان را در قالب یک مدل اطلاعات کامل ساختمان در برگیرنده تمامی اجزای سازه ای و معماری، طراحی، مدلسازی و مستندسازی نمایید.

ساخت(Fabrication)

نحوه ساخت MEP(تاسیسات مکانیکی، الکتریکی و لوله کشی) را با ابزارهایی که طراحی مدل ساخت(Fabrication Model) را به صورت خودکار انجام می دهند مدلسازی نمایید. مدلی برای هماهنگی دقیق جزئیات ساخت و نصب تاسیسات تهیه نمایید.

کلام آخر

به نظر می رسد با توجه به رشد روز افزون دانش در حوزه ساختمان در نقاط دیگر جهان و تبعیت کشور ما در دریافت اطلاعات و ورود به عرصه دنیای دیجیتال با کمی تأخیر نسبت به سایر کشورها، تمامی فعالان حوزه ساخت و ساز، شرکت های مشاور، طراحان و سایر دست اندرکاران این حوزه چاره ای جز کوچ از سیستم سنتی و منسوخ کنونی به سمت دانش روز و دیجیتال تحت عنوان فن آوری بیم(BIM) نداشته باشند. در این راستا و برای بهره مندی از مزایای بیشمار این فناوری تمامی شرکت ها از جمله تولیدکنندگان تجهیزات و ادوات تأسیساتی باید با به روز رسانی اطلاعات محصولات خود، ساخت مدل های 3 بعدی آن ها در کنار رعایت تمامی استانداردهای مدلسازی 3 بعدی سعی در ماندگاری، بقا و در نهایت دیده شدن در آینده صنعت ساختمان نمایند چرا که پلتفرم BIM و مدلسازی 3 بعدی نیازمند دریافت اطلاعات و داده های طراحی در فرمت اختصاصی خود می باشد و شرکت اشنایدر الکتریک نمونه ای از این فرآیند را برای همچنان در صدر بودن آغاز نموده است.

با عضویت در بخش دیده شو سامانه کارگشا، در به دست آوردن سهمی از معرفی به جامعه مهندسی و صنعت ساختمان، یک قدم جلوتر از رقبای خود باشید.

منبع:  https://www.schneider-electric.com و https://www.autodesk.com

دپارتمان تأسیسات الکتریکی سامانه جامع صنعت ساختمان – کارگشا

سایر مطالب منتخب در حوزه نرم افزار و تکنولوژی روز را دنبال و ما را با نظرات ارزشمند خویش همراهی نمایید.