ساختمان سازی شامل اجزا و عملیات مختلفی با هدف‌هایی مشخص است. میلگردها از اجزای مهم در سازه‌های بتنی هستند که نقش اصلی آن‌ها تقویت سازه ساختمان است. گاهی به دلایل مختلفی نیاز خواهد بود که مقاومت یک سازه بتنی از پیش موجود را افزایش یا سازه‌ای را گسترش دهیم، برای این کار از یک روش تحت عنوان کاشت میلگرد استفاده خواهد شد. حال اینکه عملیات کاشت میلگرد چیست و چگونه اجرا می‌شود از جمله پرسش‌هایی هستند که قرار است در این مقاله از ویکی ساختمون در جستجوی پاسخی برای آن‌ها باشیم.
کاشت میلگرد چیست؟
کاشت میلگرد که گاهی شاید کاشت آرماتور نیز خوانده شود شاید نیاز چندانی به تعریف نداشته باشد. این عملیات شامل کاشتن یا قرار دادن انواع میلگردها در سازه‌های بتنی از قبل موجود است. کاشت میلگرد از جمله عملیات مقاوم سازی سازه‌های بتنی است که در هر پروژه‌ای صرف نظر از مقیاس و اهمیت ممکن است به کار گرفته شود.
روش کاشت میلگرد را می‌تواند در قسمت‌های مختلف سازه‌ها از جمله دیوارها، دال‌ها، تیرها، فونداسیون و المان‌های موقتی به کار برد. برای نمونه، سازه‌ای را در نظر بگیرید که از نظر باربری ضعف دارد که در این صورت به تقویت آن بخش نیاز خواهیم داشت؛ اما امکان تخریب و بازسازی وجود ندارد. در این شرایط با استفاده از روش کاشت میلگرد و در نتیجه افزودن بخش‌های جدید می‌توان ظرفیت باربری آن بخش از سازه به طرز قابل توجهی افزایش داد.
انواع کاشت میلگرد بر اساس موقعیت
بعد از پاسخ به پرسش کاشت میلگرد چیست بد نیست به انواع آن هم بپردازیم. عملیات کاشت میلگرد را بر اساس مکانی که در آن اجرا می‌شود را می‌توان در چند دسته قرار داد. فونداسیون، تیر و ستون، سه بخش اصلی ساختمان‌های بتنی هستند که عمدتاً کاشت میلگرد در آن‌ها اجرا می‌شود.
کاشت میلگرد در فونداسیون
هدف از کاشت میلگرد در فونداسیون ساختمان می‌تواند، برطرف سازی ایرادات و ضعف‌های احتمالی در فونداسیون، اصلاح ساختار فونداسیون، افزاش ارتفاع فونداسیون، افزایش مقاومت و ظرفیت باربری فونداسیون باشد. اغلب برای پرهیز از وارد کردن آسیب به ساختار فونداسیون از دریل استفاده می‌کنند تا احتمال آسیب به آرماتورهای فونداسیون به حداقل برسد.
کاشت میلگرد در ستون
گاهی در سازه‌های بتنی لازم است بخشی به ساختمان اضافه شود. برای نمونه به منظور اضافه کردن تیر بتنی یا حتی اضافه کردن بالکن، عملیات کاشت میلگرد در ستون به کار گرفته می‌شود. برای جلوگیری از وارد کردن آسیب به ساختار ستون باید اطلاعات دقیق در خصوص آرماتوربندی ستون داشته باشید.
کاشت میلگرد در تیر
تیرها از جمله اجزای سازه‌های بتنی هستند که هر از گاهی در آن‌ها میلگرد قرار داده می‌شود. هدف از این کار می‌تواند متنوع باشد. اتصال به ستون یا اضافه کردن بخشی جدید به ساختمان مانند تراس و بالکن می‌تواند از جمله اهداف کاشت میلگرد در تیر باشد. در اجرای کاشت میلگرد باید احتیاط کرد و از وارد کردن هر گونه آسیب به ساختار تیر پرهیز کرد که لازمه این کار هم اطلاعات دقیق در خصوص ساختار و آرماتوربندی تیر است.
بیشتر بخوانید: کرگیری بتن چیست؟ مراحل و انواع دستگاه کرگیری
انواع کاشت میلگرد بر اساس روش
بر اساس اینکه در عملیات کاشت میلگرد از چه مصالحی استفاده خواهیم کرد، می‌توانیم آن را به چند دسته زیر تقسیم کنیم که در ادامه هر یک از آن‌ها تشریح شده‌اند.
- کاشت آرماتور با استفاده از مصالح سیمانی و بتنی
- کاشت با استفاده از چسب مخصوص
- کاشت به کمک مهار مکانیکی
کاشت میلگرد با سیمان
در خصوص اینکه کاشت میلگرد با سیمان چیست باید گفت که در برخی از پروژه‌های ساختمانی ممکن است که به دلایل مختلف از جمله فقدان اجرای ریشه‌های ستون یا دیوار برشی یا اجرای نادرست آن‌ها مطابق نقشه، در کل عملیات بهسازی و بازسازی ساختمان از روش کاشت میلگرد پایه سیمانی استفاده می‌شود.
در روش کاشت میلگرد پایه سیمانی ابتدا سوراخی به قطر ۵ میلیمتر بزرگ‌تر از قطر میلگرد و به طول مهاری آن و یا بیشتر در بتن ایجاد می‌شود و سپس داخل آن با ملات روان، پُر می‌گردد (به حجم دو سوم حفره). ملات باید دارای مواد منبسط شونده و روان‌ساز باشد تا بتواند تمام خلل و فرج را پر نماید.
پس از پر کردن سوراخ، آرماتور و یا بولت به کمک جک هیدرولیکی با فشار به داخل سوراخ رانده می‌شود. مواد داخل حفره بعد از عمل‌آوری به مقاومت مورد نیاز می‌رسد. اگر آرماتور یا بولت کاشت شده آجدار بوده و محیط سوراخ رزوه دار(مضرس) شده باشد نتیجه کار بهتر خواهد بود.
کاشت میلگرد با چسب
این روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. چسب‌های مورد استفاده در واقع رزین‌های اپوکسی هستند. این رزین‌ها محصولاتی کاملاً مهندسی شده بوده که مقاومت و چسبندگی بسیار بالایی دارند. در مورد اینکه مزایای این روش چیست باید عنوان کرد که طور سوراخ و طول مهاری کوچک‌تر خواهد شد، لذا عملیات سوراخ‌کاری راحت‌تر و سریع‌تر صورت می‌گیرد.
از طرفی هم نباید فراموش کرد که قیمت مواد کاشت اپوکسی گران‌تر از مواد پایه سیمانی است. چسب‌های کاشت آرماتور اپوکسی قدرت گیرش فوق‌العاده زیادی به سطح بتن و فولاد دارند؛ بنابراین آن‌ها را نمی‌توان به صورت ترکیب کامل بسته‌بندی و حمل نمود، زیرا به سرعت می‌گیرند و فاسد می‌شوند.
چسب کاشت میلگرد به صورت چند جزئی است. این مواد اغلب به صورت جداگانه داخل کپسول قرار داده می‌شوند و گاهی نیز این مواد به صورت چسب‌های کاشت کارتریجی یا به صورت فله‌ای هستند که در این حالت خمیر کاشت میلگرد را می‌توان به صورت بسته بندی شده از بازار تهیه کرد. روش اجرای همه این روش‌ها تقریباً یکسان است. در تمام آن‌ها ابتدا یک سوراخ ایجاد و سپس تمیز می‌شود. طریقه تمیز کردن، بسته به نوع محصول متفاوت است. در بسیاری از موارد سوراخ باید با استفاده از فرچه یا پمپ تمیز شود.
در سیستم‌های تزریق رزین و چسب کاشت میلگرد، با استفاده از یک ابزار تزریق، سوراخ ایجاد شده با رزین و یا چسب پر می‌شود. دو جز سازنده چسب کاشت در حین تزریق به صورت خودکار ترکیب می‌شوند. این اجزا شامل مواد آلی اپوکسی، پلی‌استر و وینیل استر، سیمانی و ترکیبات آلی- غیر آلی است. میلگردها بعد از پر کردن سوراخ‌ها با یک حرکت پیچشی داخل سوراخ قرار داده می‌شوند.
کاشت میلگرد به صورت مکانیکی
استفاده از سازه‌های مهار مکانیکی از دیگر روش‌های اجرای کاشت میلگرد در سازه‌های بتنی است. در این روش همانند روش‌های قبلی ابتدا سوراخی به قطر حدود ۲ میلیمتر بزرگ‌تر از قطر میلگرد در بتن ایجاد می‌گردد، سپس میلگرد را با مهار مکانیکی داخل سوراخ قرار می‌دهند.
برای مطالعه: انواع جوشکاری : معرفی ۹ روش جوشکاری به زبان ساده و کاربردی
این میلگرد در یک انتها دارای پره‌های ویژه‌ای بوده که با چرخاندی پیچ بالای میلگرد باز می‌شوند و به جدار سوراخ متصل می‌شود. آرماتور به میزانی محکم می‌شود تا پره‌ها تا جایی که ممکن است به دیوار بچسبند. در این روش نیز طول مهار بسیار کوتاه است.
احتمال دارد که این روش کاشت میلگرد و پیچ برای بارهای دینامیکی مناسب نباشند، چون پره‌ها می‌توانند بتن محیطی خود را خرد نمایند ولی به هر حال در کارهای استاتیکی جز روش‌های کاشت بولت و میلگرد بسیار عالی هستند. هر نوع میلگرد مکانیکی بر حسب قطر و مقاومت دارای نیروی برشی و کششی مجاز است که توسط کارخانه سازنده ارائه می‌شود.
مراحل اجرای کاشت میلگرد
بعد از پاسخ به پرسش‌هایی مبنی بر اینکه کاشت میلگرد چیست و چند نوع دارد، بد نیست به مراحل اجرای آن بپردازیم. همان‌طور که در بالا نیز عنوان شد، روش‌های مختلفی از کاشت میلگرد وجود دارد که به لحاظ فنی علی‌رغم تمامی شباهت‌ها، یک سری تفاوت نیز با یکدیگر دارند. در هر صورت، چگونگی اجرای روش‌های مختلف کاشت میلگرد را می‌توان به طور کلی در چند مرحله زیر خلاصه کرد:
مرحله اول؛ تمیز کاری و آماده سازی محل مورد نظر به طوری که برای کاشت‌های عمودی توصیه می‌شود که محل کاشت تا شعاع ۳۰ سانتیمتر عاری از هر گونه ریگ، شن و خاک باشد.
مرحله دوم؛ بتن باید کاملاً خشک باشد. دقت کنید که رطوبت‌های سطحی ایرادی ندارد، اما چنانچه آب به اعماق بتن نفوذ کرده باید بتن خشک شود.
مرحله سوم؛ اقدام به سوراخ کردن بتن بر اساس محاسبات از قبل انجام شده. در روش کاشت با چسب، قطر سوراخ بایستی ۴ الی ۶ شماره بزرگ‌تر از قطر میلگرد باشد تا فضای مناسب برای آغشتگی میلگرد به چسب وجود داشته باشد.
مرحله چهارم؛ داخل سوراخ یا حفره ایجاد شده باید کاملاً تمیز شود. به این منظور از دستگاه‌های مکس خاصی استفاده می‌شود.
مرحله پنجم؛ تمیز کاری بیشتر حفره ایجاد شده از طریق فرچه زدن به سوراخ با استفاده از بُرس‌های سیمی استوانه‌ای که باید همراه با استفاده از دستگاه‌های مکنده به منظور حذف هر گونه آلودگی باشد. جهت بالاتر رفتن کیفیت کاشت، می‌توانید عملیات بُرس‌زنی و هوادهی را چند بار تکرار کنید.
مرحله ششم؛ در این مرحله به سراغ تزریق چسب کاشت میلگرد می‌رویم. چسب‌های کاشت میلگرد به‌صورت کارتریجی دو جزئی هستند به همین لحاظ به تفنگ تزریق چسب کاشت میلگرد نیاز است. در روش کاشت سیمانی از مواد پایه سیمان و در روش مکانیکی نیز از پیچ‌ها استفاده می‌شود.
مرحله هفتم؛ کاشت میلگرد در درون حفره که بست هبه نوع روش می‌تواند متفاوت باشد. برای نمونه در روش کاشت با چسب باید میلگرد به صورت دورانی در داخل حفره قرار داده شود. دقت کنید که میلگردها باید عاری از هر گونه گرد و خاک یا زنگ‌زدگی باشند. هنگام کاشت، میلگرد را آهسته می‌چرخانیم تا حسابی به چسب آغشته شوند.
سخن آخر
برای تقویت و تغییر ساختار و طراحی سازه‌های بتنی همیشه نیاز به تخریب ساختمان نخواهد بود. گاهی می‌توان از عملیات کاشت میلگرد استفاده کرد. در بالا به پرسش مبنی بر اینکه کاشت میلگرد چیست پاسخ داده شد. کاشت میلگرد روش‌های مختلفی دارد که شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
-
-
-
-
-
-
-
