حیاط سبز خانه‌های قدیم، حکم ریه‌های خانه را داشت که روح و جسم ساکنان در آن نفس می‌کشید. گیاه، سبزینه حیات انسان بوده و هست از گذشته تا کنون. حالا اما از آن حیاط یک تراس کوچک مانده گوشه خانه و سهم‌مان از باغچه چند گلدان رنگی‌ست گوشه همان تراس. خانه‌ها روزبه‌روز از زمین فاصله می‌گیرند و بیشتر نفس کم می‌آورند. در این میان راه‌هایی هم وجود دارد که بتوان طبیعت را به این معماری خاکستری تزریق کرد و با تنفس مصنوعی به آن جان دوباره بخشید. یکی از این راه‌ها «نمای چوبی ساختمان» است که نماد طبیعت دور‌افتاده است. با وقار بر تن خانه می‌نشیند و دیدنش خستگی را از تن آدم در می‌کند. برای شناختن این نماها با ما همراه باشید:
چرا ترمووود برای نمای چوبی ساختمان؟
سوال اول این است که: چه فرآیندی لازم است تا چوب طبیعی برای استفاده‌های ساختمانی آماده شود؟
احتمالا واژه «ترمووود» به گوشتان خورده است. ترمووود همان فرآیند آماده‌سازی چوب و جدیدترین روش برای مقاوم‌سازی آن است. مقاومت تا اندازه‌ای که بتوان از آن در فضای باز هم استفاده کرد. این فرآیند همراه با بخارآب و گردش هوا، مغز چوب را به دمای ۱۸۵ تا ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد می‌رساند و به دلیل این دمای بالا، زنجیره های سلولزی درون چوب را درهم‌می‌شکند. طی این فرآیند رطوبت چوب بسته به نوع آن به زیر ۶ درصد می‌رسد. در بافت طبیعی چوب اسید وجود دارد که با اعمال این گرمای زیاد تبخیر می شود و محیط آن از هرگونه جانور و حشره پاک خواهد شد و به طبع، شرایط زندگی برای قارچ و کپک هم از بین خواهد رفت. هدف اصلی این کار افزایش طول عمر چوب است. از مزایای فرآیند ترمو کردن، سازگاری با محیط زیست است چراکه در طی انجام آن از هیچ‌گونه ماده شیمیایی و افزودنی استفاده نمی‌شود.
انواع ترمووود و کاربری آن‌ها
و اما سوال دوم: ترمووود چه انواعی دارد و هرکدام برای چه فضایی مناسب است؟
ترمووود براساس نوع درخت مورد استفاده به دو دسته تقسیم می شود:
نوع اول (pine) شامل چوب درختان سوزنی‌برگ است که اصطلاحا «نرم چوب» (soft wood) هم نامیده می‌شوند. اما این نام دال بر ضعف و شکنندگی آن نیست. بلکه این چوب ها چگالی و فاصله مولکولی کمتری دارند. معروف‌ترین آن‌ها ترمووود کاج فنلاندی‌ست که شامل انواع گره‌دار و بدون‌گره است. چوب کاج گره‌دار در کفپوش به کار برده می‌شود و نوع بدون‌گره آن از زیباترین و پر استفاده‌ترین انواع ترمووود در نما و محوطه‌های باز است.
نوع دیگر آن چوب اسپروس (spruce) است و دارای گره‌های نقطه‌ای است که درطول چوب به‌صورت نامتوازن تکرار می‌شوند.
مطلب پیشنهادی: ترمووود چیست ؟ نحوه ساخت، مزایا، معایب و کاربردهای آن
در کل کاج و اسپروس برای تهیه الوار و ترمووود بسیار مناسبند.
نوع دوم (ash) شامل درختان پهن‌برگ است که «سخت چوب» (hard wood) نیز به آن می‌گویند و دلیل این نامگذاری چگالی بیشتر آن‌ها نسبت به نرم چوب‌هاست و اکثر نجاران به دلیل تنوع رنگ و بافت علاقه‌مند هستند با این نوع چوب کار کنند.
معروف‌ترین آن‌ها ترمووود زبان‌گنجشک کانادایی‌ست که بدون گره و دارای استحکام بسیار بالاست. این نوع از چوب به علت مقاومت و چگالی بالا، برای کفپوش و پله که فشار بالاتری را تحمل می‌کنند، استفاده می‌شوند. از دیگر ویژگی‌های این نوع چوب‌ها، مقاومت بالای آن‌ها در از دست دادن رطوبت است. بنابراین طی فرآیند ترمو شدن به طور کامل خشک نمی‌شوند و به همین دلیل استفاده از آن‌ها برای نمای خارجی توصیه نمی‌شود.
مزایا و معایب چوب در نمای ساختمان
چوب ها به دلیل بافت طبیعی در تزئینات ساختمان بسیار مود توجه هستند. استفاده از چوب در نمای ساختمان، مانند تمام مصالح دیگر مزایا و معایبی دارد.
از مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر فرآیند آماده سازی چوب به خوبی انجام شود، در شرایط جوی گوناگون مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد.
- به علت عدم تبادل حرارتی با محیط، تا حد زیادی به صورت عایق عمل می‌کند.
- به راحتی و در اشکال مختلف می‌توان آن را برش داد و در نما استفاده کرد.
- بخاطر نقش و بافت منحصربه‌فرد چوب، نمای چوبی نیز با تنوع گسترده ای قابل ارائه است.
- چوب از مصالح قابل تجزیه است و به محیط زیست آسیب نمی‌زند.
- سریع و آسان نصب می شود و در مواقع لزوم قابلیت جداسازی برای تعمیر، نظافت یا تعویض را دارد.
و اما از جمله معایب نمای چوبی ساختمان:
- طی فرآیند آماده سازی، مقاومت مکانیکی چوب کاهش می‌یابد و در برابر اشعه فرابنفش خورشید مقاومت زیادی ندارد.
- دارای طرح ها و گره‌های طبیعی‌ست که ممکن است برای همه جذاب نباشد.
- تهیه چوب با کیفیت بالا مستلزم پرداخت هزینه بالا است.
- تهیه چوب مورد نیاز نماها، به قطع درختان نیازمند است و به طبیعت آسیب خواهد زد.
نحوه اجرا و نگهداری نمای چوبی ساختمان
در بخش نهایی به نحوه اجرا و نگهداری نمای چوبی ساختمان خواهیم پرداخت:
- برای آن‌که نماکاری ساختمان مورد نظر با حداکثر کیفیت اجرا شود، نصب چوب ها در آخرین مراحل ساخت انجام می‌شود.
- محکم و تراز بودن سطح زیر کار به دلیل وزن نسبتا بالای چوب‌ها بسیار مهم است (ضخامت مورد نیاز سیمان به عنوان یک سطح تراز، حداقل ۴ سانتی‌متر است).
- چوب ها نباید مستقیما روی دیوار نصب شوند و هنگام قرارگیری حدود ۳میلیمتر در عرض و ۱سانتی‌متر از دو طرف طول فاصله در نظر گرفته شود. چراکه ابعاد چوب‌ها در تغییرات آب و هوایی عوض می‌شود.
- برای اتصال چوب‌ها به زیرسازی، اولین گزینه پیچ ۴٫۸*۳٫۸ است. پیچ با قطر بیشتر امکان ایجاد ترک در چوب را به‌دنبال دارد. طول پیچ بسته به نوع زیرسازی آن تعیین می‌شود.
- برای پیچ کردن نهایی از پیچ خودکار می‌توان استفاده کرد و پیچ را مستقیما روی سطح دریل کرد.
برای نگهداری چوب در برابر تغییر رنگ و آلودگی‌ها باید از شستشوی پرفشار برای نظافت آن استفاده کرد.
همچنین قبل از نصب می‌توان با آغشته کردن چوب‌ها به روغن‌های محافظتی، مقاومتشان را در برابر شکستگی و ترک بالا برد و در عین حال سطح آن‌ها را جلا داد و زیباتر کرد. این روغن‌ها در ماندگاری چوب‌ها در شرایط آب و هوایی گرم بسیار موثرند.
چوب‌ها در نهایت سختی، ما را به لذت یک آرامش طبیعی مهمان می‌کنند. شخصیت منسجم اما در عین حال منعطف آن‌ها باعث می‌شود حتی در ترکیب با مصالح دیگر، زیبایی مستقلی را به نمایش بگذارند.
اگر به دنبال نمایی هستید که هر روز در آیینه آن بنگرید و به‌جای حس تکرار و خستگی، از رطوبت رگه‌هایش جانی دوباره به رگ‌هایتان نفوذ کند، پیشنهاد ما به شما یک نمای ساده‌ی چوبی‌ست.
توجه داشته باشید که قبل از اجرای نما، حتما از عایق کاری ساختمان مطمئن باشید.
