معرفی عایق های حرارتی پشم سنگ و پشم شیشه

پشم سنگ ها:

پشم سنگ (به انگلیسی: Stone Wool) عایق حرارتی و صوتی با تحمل دمای ۷۵۰+ درجه سانتیگراد و نقطه ذوب ۱۳۰۰ و نیز تحمل برودتی آن ۳۰- درجه سانتیگراد است، پشم سنگ و سرباره دارای ضریب انتقال حرارتی بسیارکم بوده و قدرت عایقی آن ۳۳ برابر دیوار بتونی و ۲۲ برابر دیوار آجری است.

کاربرد:

پشم سنگ و سرباره در انواع ایزو ترم (پشم خام فله)، ایزو بلانکت (پتویی)، ایزو پایپ (لوله‌ای)، فنوپانل (تخته‌ای فشرده) و فنوفلت (لحافی) تولید می‌شود و کاربردهای مختلفی دارد، از جمله صنایع پالایشگاهی، نیروگاهی، صنایع غذایی، ساختمان و تأسیسات و حتی گلخانه‌های هیدرو پونیک (بستر کشت بدون خاک).
برای کاهش هزینه بالای انرژی در هنگام استفاده از ساختمان‌ها استفاده از عایق‌های حرارتی را ضروری می‌باشد البته استفاده از این عایق ممکن است تا حدودی هزینه ساخت و قیمت تمام شده را بالا برد ولی با نگاهی آینده نگر متوجه خواهیم شد در دراز مدت این کار در هزینه‌ها صرفه جویی شود.
صرفه جویی در مصرف انرژی به وسیله عایق کاری حرارتی برای محیط زیست نیز سودمند می‌باشد. پشم سنگ به عنوان عایق حرارتی به وسیله کاهش انرژی مورد نیاز برای گرمایش یا سرمایش ساختمانها، از تصاعد دی اکسید کربن بیشتر از کارخانه‌های تولید برق ممانعت به عمل می‌آورد. عایق حرارتی پشم سنگ (Rock Wool) متشکل از الیاف معدنی است به همین دلیل گاهی به آن Mineral Wool هم گفته می‌شود. مواد تشکیل دهنده اولیه تولید این عایق، سنگ بازالت است. سنگ بازالت جزء سنگ‌های آذرین است که نتیجه فعالیت‌های آتشفشانی می باشد و در کشور ما به وفور می‌باشد.

مواردی که باید در خصوص پشم سنگ در نظر گرفت:

برای بررسی اثرات پشم سنگ بر سلامتی انسان نیاز به آزمایش‌های بلندمدت دارد. ولی براساس برخی از گزارش‌ها این عایق می‌تواند در مواردی موجب خارش پوست، سوزش چشم و حساسیت گردد. همچنین در یک گزارش اگرچه اثرات منفی پشم سنگ بر سلامتی انسان را کمتر از پشم شیشه گزارش کرده ولی این ماده را بدون عوارض جانبی گزارش ننموده است. به نظر می‌رسد برای حفظ سلامتی در هنگام استفاده از پشم سنگ و نصب آن حتماً باید از ماسک، عینک و دستکش استفاده کرد. چرا که در هنگام نصب این ماده احتمال ریزش ذرات پشم سنگ و ورود آن به سیستم تنفسی، چشم و ایجاد حساسیت در پوست وجود دارد. از جمله موارد منفی دیگر پشم سنگ می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. ریزش پشم سنگ بعد از گذشت زمان
2. افت کیفی عایق با گذشت زمان
3. ایجاد خارش حتی پس از نصب
4. نیاز به شاسی کشی برای نصب و هزینه بالای نصب

ویژگی بارز عایق پشم سنگ:

مهمترین ویژگی پشم سنگ، مقاومت زیاد آن در برابر آتش می‌باشد. پشم سنگ نمی‌سوزد، بنابراین می‌توان آن را به عنوان ماده‌ای محافظ در برابر آتش‌سوزی استفاده کرد. بیشتر کشورها تخفیف‌های ویژه‌ای برای بیمه ساختمان‌هایی که عایق آن‌ها با پشم سنگ باشد در نظر می گیرند.
عایق پشم سنگ برای رشد آفت، قارچ، باکتری و حشرات موذی محیط نامناسبی می باشد و به عنوان یک ماده غیرآلی در برابر این انگل‌ها ایمن است. پشم سنگ در بین انواع عایق‌هایی که تا امروز درجهان ساختند، بی‌ضررترین آنهاست و با محیط زیست کاملاً سازگاری دارد. 

عملکرد در برابر آتش:

از ویژگی‌های مهم عایق پشم سنگ، مقاومت در برابر آتش می‌باشد. عایق حرارتی پشم سنگ به مثابه نوعی حفاظ در برابر آتش شناخته می‌شود چون آتش‌گیر نمی‌باشد و شعله‌ور نمی‌شود. هنگام بروز حریق سازه‌های فلزی (جذب حرارت زیاد و داغ شدن)، مقاومت مکانیکی خود را از دست داده و کل سازه فرو می‌ریزد؛ بنابراین از عایق پشم سنگ برای عایق کاری سازه‌های فلزی استفاده می‌گردد (ستون‌ها و تیرهای ساختمان را با پشم سنگ با روش‌های مناسب عایق کاری می‌کنند) و حتی تا ده ساعت در صورت تداوم حریق برای سازه هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید.

قابل توجه است که پشم سنگ به انواع تخته ای، پتویی و … تقسیم میشوند.

برای مشاهده قیمت عایق حرارتی کلیک کنید.

پشم شیشه ها:

پشم شیشه (به انگلیسی: Glass wool، یا fiberglass insulation) ماده‌ای است مرکب از الیاف بسیار نازک شیشه که در موارد گوناگون، ازجمله به عنوان عایق مورد استفاده است.
لازم است ذکر شود اصطلاح فایبرگلاس در زبان فارسی معمولاً به کامپوزیت حاصل از مخلوط پشم شیشه و لاستیک اشاره دارد.

موارد استفاده:

برای محصولاتی که نیاز به عایق حرارتی دارند یا به ماده‌ای مقاوم در برابر خوردگی و مستحکم است از فایبرگلاس استفاده می‌شود. از فایبرگلاس برای ساخت لوله‌ها با مشخصات مختلف از نظر مکانیکی و هیدرولیکی برای انتقال سیالات و… در اکثر پروژه‌های بزرگ مانند خطوط انتقال نفت، خطوط فرآیند صنایع و پتروشیمی، انتقال آب و فاضلاب شهری و ایجاد تونل‌های شهری استفاده می‌شود. همچنین از الیاف شیشه در ساخت ورق‌های فایبرگلاس نیز استفاده می‌شود.
بیشترین مصرف الیاف شیشه در ایران برای ورق‌سازی و ساخت قطعات صنعتی است.

تحقیقات نانو:

با استفاده از آب امولسیون‌های سیلیکونی برای آب‌گریز و ضد گرد غبار نمودن با فرمول شیمیایی اولیگو دی متیل هیدرو سیلوکسان می‌توان به خاصیت مقاوم در برابر پودر شدن، افزایش مقاومت برگشت‌پذیری و عدم جذب آب اشاره نمود.

منابع:

https://occup-med.biomedcentral.com

https://en.wikipedia.org/

https://www.esfahansteel.com

مجله معماری مدرن 1391 شماره 7