ابزارهای مختلف اندازه گیری از جمله متر، گونه یا شاقول، ترازیابی و گونیا که به صورت لیزی و دیجیتال هم در بازار موجود هستند نقش مهمی در ساختمان سازی و عملیات‌های مختلفی می‌توانند داشته باشند. در این مقاله از کارگشا سعی داریم که به معرفی انواع ابزارهای دیجیتال از جمله متر لیزری، شاقول لیزری، گونیا لیزری و تراز لیزری بپردازیم.
ترازیاب خودکار دیجیتال
در ترازیاب خودکار از یک تنظیم‌کننده بهره می‌برند تا اطمینان حاصل شود که پس از یک‌بار افقی شدن تراز توسط کاربر، خط دید افقی می‌ماند. نیازی نیست که برای هر بار خواندن تراز، دوباره تراز دستگاه تنظیم شود.
ترازیاب لیزری
ترازیاب لیزری، یک پرتو مرئی یا قابل تشخیص توسط سنسور روی میله تراز را می‌تاباند. مزیت این روش، آن است که یک نفر می‌تواند به تنهایی ترازیابی را انجام دهد؛ در حالی که در سایر روش‌ها باید یک نفر میله را نگه دارد و فرد دیگر، تراز روی دستگاه را بخواند. می‌توان سنسور را روی یک دستگاه متحرک نصب کرد و شیب بندی خودکار انجام داد. از ویژگی‌های این‌گونه ترازیاب‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- اندازه گیری تمام خودکار (خطای قرائت، نوشتن و انتقال به کامپیوتر حذف شده و سرعت انجام عملیات ترازیابی بالا می‌رود.)
- ثبت قرائت‌ها در حافظه دستگاه
- اندازه گیری به وسیله میانگین گرفتن یا تکرار اندازه گیریها (دقت عملیات ترازیابی بیشتر می‌شود.)
- نمایش طول و قرائت شاخص در روی صفحه نمایش
- محاسبه خودکار ارتفاع نقاط
- ذخیره اطلاعات و یا پیاده کردن ارتفاعات روی کارت‌های ثبت
- تبادل اطلاعات بین ترازیاب و کامپیوتر
شاغول
شاغول (Plumb bob) یا شاقول یا شاهول جسم یا گلوله‌ای سنگی یا فلزی است که آن را به ریسمانی سبک می‌آویزند و بنّایان از فراز دیواری که در کار بنا کرده‌اند فروگذارند تا به راستای آن ریسمان، کجی و برآمدگی دوش دیوار را دریابند. شاغول وسیله‌ای است که طنابش عمود بر زمین است. شاغول واژه‌ای فارسی است که به عربی نیز راه یافته است.
بیشتر بخوانید: کاربرد دوربین های نقشه برداری در پروژه های ساختمانی_ قسمت سوم
انواع شاغول
شاغول دارای انواع گوناگون است
- شاغول لیزری
- شاغول سنتی
ابزارآلات اندازه گیری
به طور کلی ابزارهای اندازه گیری شامل متر لیزری و گونیا لیزری می‌شود که در ادامه به هر یک از آن‌ها پرداخته شده است.
- متر لیزری
- گونیا لیزری
متر لیزری
دوری سنج لیزری (Laser rangefinder) ابزاری است که از پرتو لیزر برای یافتن دوری پدیده‌ها بهره می‌برد. عمومی‌ترین گونه دوری سنج لیزری براساس زمان پرواز نمونه به وسیله فرستادن یک پالس لیزر در یک باریکه پرتو به سوی جسم و اندازه‌گیری زمان پرتو تا بازگشت به فرستنده کار می‌کند. به خاطر سرعت بالای نور این تکنیک برای اندازه‌گیری‌های با دقت کمتر از میلی‌متر مناسب نیست به طوری که اغلب سه گوشه سازی و روشهای دیگر به کار می‌روند.
دوری سنجی با لیزر بیشتر با روشهای زیر انجام می‌شود.
- تعیین زمان رفت و برگشت یک تپ (پالس) قوی لیزری از مبدأ تا هدف.
- روش تداخل‌سنجی (یعنی یک باریکه لیزر به هدف برخورد کرده و خودش جمع شود و از روی فریزهای تداخلی اندازه‌گیری انجام می‌شود). این روش‌ها در صورتی که هدف ما خاصیت بازتاب نداشته باشد، بدون فایده خواهد بود.
متر لیزری از نوع پالس
پالس ممکن است طوری کدگذاری شود که احتمال دچار پارازیت شدن فاصله یاب کاهش یابد. این امر با استفاده از تکنیک‌های اثر داپلر برای تشخیص اینکه ممکن است شی به سمت فاصله یاب یا جهت‌های دیگر حرکت کند و اینکه چه سرعتی دارد ممکن می‌شود.
دقت ابزار به وسیله زمان سقوط یا صعود پالس لیزر و سرعت دریافت کننده تعیین می‌شود. نوعی که از پالس‌های لیزری خیلی سریع استفاده می‌کند و یک آشکارساز خیلی سریع دارد می‌تواند فاصله شی را تا حد چند میلی‌متر تعیین کند.
گونیا لیزری
گونیا لیزری وسیله‌ای جهت گونیا کردن، به صورت بسیار دقیق می‌باشد. گونیا لیزری دستگاهی است که دو پرتو لیزری عمود بر هم را در سطح زمین ایجاد می‌کند، کاربرد این دستگاه برای نصب کاشی و سرامیک می‌باشد و در بعضی از مواقع برای دیوارکشی ولی بدلیل کوتاه بودن ارتفاع لیزر (از سطح زمین) برای دیوارکشی مناسب نمی‌باشد چون اگر مانعی با ارتفاع 5 سانتیمتر در مقابل نور لیزر باشد، امتداد ایجاد نخواهد شد. پیشنهاد می‌شود برای دیوارکشی از محصولات سه خط یا پنج خط و یا هشت خط استفاده کنید. به این دلیل که این دستگاه‌ها در واقع متشکل از دو دستگاه گونیا لیزری و خط تراز لیزری هستند.
سخن آخر
ابزارهای ترازیابی و اندازه گیری دیجیتال از جمله متر لیزری، شاقول لیزری، گونیا لیزری و تراز لیزری از جنبه‌های مختلفی نسبت به ابزارهای ساختمانی سنتی برتری دارند. خوشحال خواهیم شد نظرات و پرسش‌های خو درا درخصوص این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
-
-
-
-
-
-
-
