آنچه در این مطلب می خوانید:
اصول اساسی در طراحی و اجرای فنداسیون
فونداسیون عضوی از ساختمان است که بار های عمودی زنده و مرده را به صورت یکنواخت و ایمن به بستر طبیعی زمین منتقل می کند. فونداسیون یا همان پی در قالب انواع منفرد (تکی)، نواری (مشترک)، گسترده (رادیه ژنرال) و باسکولی (شامل دو پی منفرد) طراحی، محاسبه و اجرا می شوند.
پی نواری برای ستون هایی که در یک ردیف قرار گرفته اند در نظر گرفته می شود. چنانچه ساختمان حجیم و مرتفع باشد از پی گسترده و برای ساختمان های سبک مانند انبارهای یک طبقه و سوله ها از پی تکی استفاده می شود.
فونداسیون های سطحی آنهایی هستند که بارها را در نقطه ای نزدیک به طبقه همکف ساختمان به بستر زیر خود انتقال می دهند. فونداسیون هایی که بارها را به سطوح پایین تر منتقل می کنند، فونداسیون های عمیق مانند فونداسیون های شمعی و پی های گسترده اغلب برای خاک های ضعیف و قابل تراکم در نظر گرفته می شوند و قادرند خود را با نشست های جزیی خاک سازگار کنند.
اصول اساسی در طراحی واجرای فنداسیون
- در قالب یک عضو ایمن از ساختمان تمام بار های زنده و مرده را تحمل کرده و به زمین انتقال دهد طوری که هیچ گونه نشست و جا به جایی در قسمت های خود ساختمان یا ساختمان ها و تاسیسات شهری مجاور رخ ندهد.
- در عمقی ایمن از سطح زمین اجرا شود طوری که با متورم شدن، منقبض شدن و یخ زدن خاک آسیب نبیند.
- بتواند در مقابل حمله سولفات های موجود در خاک و آب های زیر زمینی و دیگر مواد زیان آور مقاومت کند.
فونداسیون دارای یک سطح تحتانی است که بار های مرده و زنده را مستقیماً به زمین طبیعی منتقل می کند. بتن مگر زیر فنداسیون قرار دارد و پس از اجرای کامل ساختمان و در پایان اعمال بار مرده، زیر فشار وزن زیاد ساختمان پرس شده و جزء بستر طبیعی زمین محسوب می شود.
فونداسیون
- عضو انتقال دهنده نیروهای عمودی ناشی از وزن ساختمان و بارهای زنده به زمین است.
- اولین عضوی که زلزله را احساس، تحمل و به سازه منتقل می کند.
- یک پارچه کننده محل اتصال ستون ها در کف سازه است.
- واسطی مقاوم بین سازه و بستر زمین است.
- عامل پخش یکنواخت بارهای ناشی از وزن کل ساختمان به زمین است.
- مقاوم ترین قاب افقی سازه فرض می شود.
- عامل جلوگیری از پانچ شدن ستون ها بر روی زمین است.
- اجرای فونداسیون پس از انجام بتن مگر صورت می گیرد.
- معمول ترین فونداسیون های طراحی شده در کشور پی های نواری ساختمان های چهار تا هفت طبقه هستند.
مراحل اجرای فنداسیون
1- نشانه گذاری مرکز ستون ها و ترسیم نقشه فونداسیون بر روی بتن مگر
در مرحله نشانه گذاری مرکز ستون ها و ترسیم نقشه فونداسیون بر روی بتن مگر، چنانچه بر روی بتن مگر نقاط مرکز ستون ها نشانه گذاری شده باشند، می توان با کمک گرفتن از نقاط نشانه، اضلاع فونداسیون را بر روی بتن مگر ترسیم نمود و در غیر اینصورت باید ابتدا نقاط مرکز ستون ها مطابق نقشه فونداسیون نشانه گذاری نمود و سپس نقشه پی را بر روی بتن مگر رسم کرد
2- آرماتور بندی
پس از خط کشی، با توجه به طول و عرض های واقعی اعضای فنداسیون آرماتورهای اصلی برش خورده و خم می شوند. سپس خاموت ها ساخته شده و با مونتاژ میلگردهای اصلی و خاموت ها کالبد اصلی اسکلت فولادی فونداسیون شکل می گیرد. این مرحله اصلی ترین مرحله آرماتوربندی است، فاصله میلگردها تا بر بتن که فاصله بتنی نام دارد و در ذیل نقشه فونداسیون درج گردیده است در این مرحله رعایت می شود. دومین مرحله آرماتوربندی، برش خم و نصب میلگردهای تقویتی است. گاهی برای مونتاز آرماتورهای اصلی و نصب آرماتورهای تقویتی نیاز به ساخت و نصب خرک است که با توجه به وزن میلگردهای قرار گرفته بر روی خرک ها، نمره و فاصله آنها از هم تعیین می شود.
3- قالب بندی
قالب بندی فونداسیون با استفاده از قالب های چوبی، فلزی، پلاستیکی، آجری، بلوک سیمانی و دیواره های زمین طبیعی صورت می گیرد. اگر قالب از نوع چوبی، فلزی یا پلاستیکی باشد برای نصب قطعات کوچک از میلگرد به عنوان فاصله نگهدار بر روی شبکه آرماتورها استفاده می شود. نصب فاصله نگه دارها به دقت و با استفاده از ریسمان بنایی صورت می گیرد. پس از نصب فاصله نگه دارها قالب ها با روغن سوخته، چرب شده و نصب می گردند.
در برخی موارد با توجه به کوتاه بودن ارتفاع فونداسیون، دسترسی آسان به مصالح ارزان دیوار چینی، موجود بودن آجرهای مستعمل ناشی از تخریب ساختمان فرسوده در کارگاه و داشتن توجیه فنی و منطقی از دیوار آجری یا بلوکی برای قالب بندی استفاده می کنند. نایلن کشی سطوح داخلی قالب های آجری و بلوکی قبل از بتن ریزی ضروری است و مانع جذب آب بتن توسط آجر ها و بلوک ها می شود.
4- نصب آرماتور های ریشه ستون های بتنی، نصب صفحه ستون ها (بیس پلیت ها)
در سازه های بتن آرمه پیوند ستون ها با فونداسیون توسط آرماتورهای ریشه ستون ها تامین می شود. آرماتورهای ریشه ستون ها با توجه به مندرجات نقشه برش خورده و خم می شوند و سپس با کمک گرفتن از نقاط نشانه گذاری شده مرکز ستون ها و قالب های نصب شده که مشخص کننده سطوح جانبی فونداسیون هستند، نصب می گردند.
اما چنانچه سازه فلزی باشد، ستون بر روی صفحه ستون نصب می شود و صفحه ستون ها به واسطه بلت ها به فونداسیون متصل می گردند. بلت ها و صفحه ستون ها نیز مانند آرماتور های ریشه ستون های بتنی با کمک گرفتن از نقاط نشانه مرکز ستون ها بر روی بتن مگر و قالب های نصب شده در محل واقعی خود نصب می گردند.
5- بتن ریزی
پس از قالب بندی، بتن ریزی فونداسیون انجام می گیرد و اجرای ساختمان روی آن ادامه پیدا می کند. پیوند بین فولاد و بتن در بتن آرمه به واسطه متراکم شدن اصولی بتن تحقق پیدا می کند (ویبره زدن) و مشروطه به استفاده از بتن استاندارد با عیار و اسلمب مناسب.
6- باز کردن قالب ها
قالب ها از هر نوعی که باشند روز پس از بتن ریزی باز می شوند.
7- عمل آوری بتن
عمل آوری بتن با مرطوب نگه داشتن آن تا حداقل هفت روز پس از بتن ریزی ادامه می یابد، در این مدت باید از سطوح بتن تازه محافظت های لازم به عمل آید تا آسیب نبینند.
8- نصب ثانویه صفحه ستون ها (بادگیری – گروت ریزی)
چنانچه صفحه ستون بر روی فنداسیون نصب شده باشد، پنج روز پس از بتن ریزی صفحه ستون ها از بلت ها جدا شده وپس از قرار گرفتن در یک سطح با کد ارتفاعی مشخص با گروت در جای خود نصب می شوند.
مطالب مرتبط پیشنهاد شده:
قرارداد مقاطعه کاری اجرای فونداسیون
نکات اجرایی فونداسیون در سازه های فلزی
فونداسیون، عضوی برای انتقال یکنواخت نیروهای عمودی به زمین
در پایان:
لطفا نظرات خود را در خصوص مطلب فوق در پایین صفحه درج نمایید و اگر می خواهید دیگران نیز این مطلب را بخوانند از طریق شبکه های اجتماعی روبرو، آن را با دوستان و آشنایان خود به اشتراک بگذارید و یا ارائه هر گونه انتقاد و پیشنهاد به بخش مشاوره فنی و مهندسی کارگشا مراجعه فرمایید.
-
-
-
-
-
-
-
