در توسعه صنعت ساختمانسازی، استفاده از سیستم ساختمانی ترونکو (Tronco) به عنوان یک فناوری پیشرفته و نوآورانه در سراسر جهان شناخته میشود. ارتقاء مهارتهای حرفهای برای افزایش سرعت در ساخت بنا و بهینه کردن هزینه جهت نیل به بهرهبرداری پرسود، هدفی است که برخی از روشهای اجرای بنا همانند سیستم ساختمانی ترونکو از آن وام گرفتهاند.
درست است که ترونکو سریعترین و سادهترین راه برای ساخت سازههای کم ارتفاع در هر نقطه از شهر است، ولی این سیستم دقیقاً چیست؟ و تا چه اندازه در ایران اجرای آن امکانپذیر است؟ در مقاله دیگری از ویکی ساختمون ما هر آنچه درباره این سیستم ساختمانسازی مورد پرسش است را پاسخ میدهیم.
سیستم ساختمانی ترونکو چیست؟
ترونکو علاوه بر اینکه سریعترین راه برای ساخت سازههای باکیفیت دائمی در هر نقطه از شهر است، از نظر ساختوساز نیز حرکتی بزرگ در صنعت ساختمانسازی به حساب میآید. اصطلاح ترونکو در زبان اسپانیایی به معنای «الوار» است که اشاره به الوارهای چوبی با مقاطع گرد دارد.
اجزای سفارشی سیستم ساختمانی ترونکو برای ساخت و مونتاژ در قسمتهای مختلف سازه اعم از دیوارها، طبقات فوقانی، سقف و موارد بیشتر، سریع و مقرون به صرفه است. ساخت قطعات و مونتاژ آنها تقریباً در هر نقطه، حتی در دورافتادهترین مکانها، با استفاده از تجهیزات پردازش عناصر فلزی – آلومینیومی و دستگاههای کمکی قابل اجرا است.
این سیستم ترکیبی از روشهای ساختوساز قدیمی و جدید است؛ که از اصول ثابت شده بناهای یک الی دو طبقه ساخته شده از الوارهای چوبی میباشد که از خانههای چوبی برخی مناطق کشورهای آمریکا و کانادا الهام گرفته شده است.
فواید استفاده از سیستم ترونکو
در زیر به برخی از مزایای استفاده از سیستم ساختمانی ترونکو اشاره میکنیم:
- سرعت و سادگی: سادهترین و سریعترین راه برای احداث ساختمانهای دائمی هستند.
- ساخت و ساز استاندارد و باکیفیت بالا: مونتاژ اجزای ساختمان به صورت سفارشی ساخته میشوند و دارای استاندارد و کیفیت بالایی هستند.
- مواد اولیه و اجزای اصلی: فولاد یا آلومینیوم به شکل مواد نواری کویل و گیرههای مخصوص یا عناصر اتصالدهنده به محل ساختوساز آورده میشوند.
- دوام و مقاومت بالا: سازههای ساخته شده با سیستم ترونکو به طرز چشمگیری در برابر زلزله، طوفان، زنگزدگی، پوسیدگی و حمله موریانهها مقاوم هستند. علاوه بر این، ساختمانهای ترونکو چهار برابر وزن کمتر از سازههای بتنی و فلزی متعارف را دارند.
- تدارکات: تجهیزات تولیدی ترونکو (دستگاه لوله ساز یا «TFM»، کمپرسور، ژنراتور و ابزارهای مکمل) به راحتی یا کامیون یا هواپیما به محل ساختمان قابل حمل هستند.
- تولید قطعات کاملاً آسان در کارگاه: متالوگها در محل ساختوساز به صورت سفارشی ساخته میشوند و در صورت ترکیب با تعداد محدودی از اجزای پیش ساخته، میتوانند به سرعت توسط یک تیم کوچک اجرا شوند.
- نگاه متعارف: هنگامی که اجزای فلزی با ظاهر سنتی و مدرن نماسازی میشوند، ساختمان ممکن است مانند یک سازه معمولی و متعارف تعریف شود.
- آسایش: سیستم ترونکو به لحاظ انرژی بسیار کارآمد است. ظرفیت عایقکاری محفظههای هوا در داخل دیوارها ممکن است با عایق بودن روکشها تکمیل شود.
- تطبیقپذیری: ساختمانهای سفارشی و طراحی شده با گچکاری یا سیمانی، روکش آجری یا روکش چوبی با اکثر سبکهای معماری، چه سنتی و چه امروزی، آمیخته شدهاند.
- مقاومت در برار زلزله: یکی از بهترین راه حلهای ساختاری برای سیستم ترونکو در مناطق مستعد زلزله است. این مورد به دلیل وزن کمتر این ساختارها است.
- هزینه پایین در بلند مدت: صرفنظر از اینکه ساختارهای فلزی فقط 20 یا حداکثر 80 درصد از هزینههای کل ساختوساز (بسته به نوع ساختمان و مشخصات آن) را نشانه میگیرند، محصول نهایی ارزانتر و ساخت آن به مراتب سریعتر از گزینههای معمول است.
نحوه اجرای سیستم ساختمانی ترونکو
نخست با احداث سکوی بتن مسلح به ضخامت 15 تا 20 سانتیمتر با میلگردهای نمره 6 و 8 مراحل اجرای سیستم ترونکو شروع میشود. در زمان بتنریزی نیز صفحات فلزی در لبههای بتن برای اتصال لولهها از طریق جوش کار گذاشته میشوند.
الوارها (متالوگ) در محلهای ساختوساز از فولاد گالوانیزه (یا آلومینیوم) با استفاده از دستگاههای مخصوص ساخته میشوند. سپس این الوارها، دقیقاً مانند قسمتهای اصلی یک سازه چوبی، در اعضای قائم، کفها و سقفها (الوارها به علاوه دال بتنی) برای یکپارچهسازی بنا قرار داده میشوند. سپس ساختار فوق با ایجاد نما، از نظر پنهان میشود.
در صورت پنهان ساختن این ساختار، ممکن است از بهترین نوع روکش استفاده شود. سادهترین و سریعترین گزینه استفاده از «تروکوپانل» های عایقبندی شده و سپس گچکاری و رنگ زدن روی دیوارهای داخلی است. ترانکوپانلها از پلی استایرن با چگالی بالا ساخته میشوند که از یک طرف مسطح هستند و از طرف دیگر ظاهری همانند الوارها دارند.
با این حال، میتوان از یونولیت و رابیتس برای اجرای هرگونه نمای سنتی (سنگ، آجر و کامپوزیت) استفاده کرد. برای این منظور ضروری است بر روی یونولیت سیمانپاشی انجام گیرد و سپس لایه نهایی که همان سنگ یا آجر است در محل تعبیه شود.
عناصر تشکیلدهنده سیستم ساختمانی ترونکو به طور خلاصه
- اعضای باربر افقی: مقطع داخلی توخالی
- اعضای باربر عمودی: مقطع لولهای، U شکل، L شکل و موارد دیگر
- بادبندهای ضربدری
- سقف متشکل از لولههای فلزی (متالوگ): لولههای فلزی گالوانیزه
سایر اجزای نگهدارنده
- صفحه اتصال (جهت اتصال سیستم به پی)
- مهاربندی تسمهای (جهت مقاومت در برابر نیروهای زلزله)
- نگه دارندههای عمودی
- نگه دارندههای افقی
- تیرهای اصلی
- نگه دارندههای لولههای گالوانیزه
نکته: تیر و ستون در این سیستم معنایی ندارد و هر قسمت به عنوان یک المان مجزا تعریف میشود.
نکته: دهانه تیرهای اصلی باید حداکثر 4 متر اجرا شود.
نکته: وزن هر متر مربع سازه با سیستم ترونکو 15 – 16 کیلوگرم است.
آیا سیستم ترونکو در ایران قابل اجرا است؟
این سیستم تاحدودی شبیه سیستم LSF است، ولی تفاوت هر دو آنها در نحوه ساختشان میباشد. به دلیل آنکه سیستم ساختمانی LSF در ایران قابل اجرا است، میتوان به راحتی به این نتیجه رسید سیستم ترونکو نیز در تمام نقاط کشور قابل اجرا است.
در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، این سیستم مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته است و اگر کاربرد آن مطابق بر اصول و الزامات مربوطه باشد، مجاز است. برای اجرا، بنا باید با تمهیدات لازم و مطابق بر مقررات ملی ساختمان (مباحث سوم، هجدم و نوزدهم) ساخته شود.
کلام آخر
سیستم ساختمانی ترونکو در راستای سرعت بخشیدن به امر ساختوساز و بهینه کردن شرایط اجرا، ایجاد شده است. در واقع، این روش به مانند هر سیستم ساختمانسازی دیگری برگرفته از معیارهای مدرن است که هدف در مسیر برآورده کردن نیازهای روز انسانی است.
برای کارفرمایان هنوز هم سیستمهای سنتی راحتتر و به صرفهتر هستند، زیرا دسترسی به مصالح و نیروهای کارآزموده به راحتی انجام میپذیرد. اجرای این سیستم نیاز به زیرساختهای مجهز عمرانی در کشور است، با اینکه صنعت ساختمانی کشور هنوز هم علاقهمند به شیوههای سنتی است، ولی میتوان آینده را روشن دید.