بررسی همه جانبه سنگ در ساختمان سازی از مشخصات فنی تا نگهداری آن

بلوک چینی

قرن هاست که سنگ طبیعی توسط تمدن های مختلف مورد استفاده قرارمی گیرد. سنگ طبیعی مصالحی است که از زمانی که انسانها در غار زندگی می کرده اند، به عنوان سرپناه مورد استفاده قرار می گرفته است. در ابنیه تاریخی موجود در ایران از جمله خانه های تاریخی شمال ایران، تخت جمشید و پل های دوره ساسانی سنگ به کار رفته است. سنگ در بسیاری از نقاط ایران یک مصالح بوم آور، سهل الوصول، فراوان، ارزان و بادوام است. سنگ ها طیف گسترده ای از ترکیبات، نوع، بافت، رنگ و کیفیت را دارند، حتی قطعاتی که از یک منبع استخراج می شود.

کاربرد:

سنگ همچنین در ساخت و ساز های سنگین کاربرد دارد مانند:

ویژگی ها:

به لحاظ زمین شناسی سنگ ها به سه گروه تقسیم بندی می شوند:

   1-سنگ های آذرین: شکل گیری این سنگ به این صورت است که مواد مذاب درون زمین سرد شده و این سنگ ها را به وجود می آورد. این گروه را سنگ های آتشفشانی می نامند.

   2-سنگ های رسوبی: منشا همه سنگ های روی زمینی آذرین هستند. در اثر شرایط جوی این سنگ ها خرد شده و در بستر رودخانه حمل شده و نهایتا در دریا ها ته نشین شده، روی یکدیگر قرار گرفته، سفت شده و سنگهای رسوبی را شکل می دهند. این سنگ ها لایه لایه هستند بقایای موجودات دریایی در آنها یافت می شود و در بین لایه های آن ممکن است مقداری خاک رسوب کرده باشد.

   3-سنگ های دگرگونی: برخی از سنگ های آذرین یا رسوبی تحت تاثیر فشار زیاد و عوامل جوی دچار تغییر و دگرگونی می شوند و سنگ های دگرگونی را به وجود می آورند.

خواص فنی سنگ ها:

عنوان

توضیح

وزن مخصوص

وزن مخصوص سنگ 1.7 تا kg/cm3است. هر چه این میزان بیشتر باشد سنگ در برابر نیروهایی که به آن وارد می شود و عوامل جوی مقاوم تر است و همچنین جلاپذیر تراست.

تخلخل

وجود خلل و فرج در سنگ ها و نفوذ آب، هوا و مواد دیگر در حفره ها موجب ایجاد تغییرات فیزیکی و شیمیایی در سنگ می شود. هر چه تخلخل سنگ بیشتر باشد وزن مخصوص و مقاومت مکانیکی سنگ کاهش می یابد.

لایه بندی سنگ ها

در ساختار برخی از سنگ ها امتداد یا سطوحی وجود دارد که نیروی چسبندگی در دانه های آنها به نسبت سایر دانه ها کمتر است لذا از این ناحیه سنگ می شکند. در سنگ های رسوبی این سطوح در امتداد لایه ها هستند.

رنگ و رگه

این ویژگی تاثیر زیادی در زیبایی سنگ دارد. برخی از سنگ ها به ویژه آن دسته که رنگ تیره تری دارند در برابر آفتاب تغییر رنگ می دهند لذا کاربرد آنها باید با دقت صورت گیرد.

بافت

بیانگر دانه های موجود در سنگ می باشد که زیبایی، کاربرد و قیمت سنگ را متاثر می کند.

مقاومت در برابر یخبندان

اگر تخلخل سنگ زیاد باشد آب درون حفره ها یخ زده، ترک خوردگی سنگ را سبب می شود. مرمر، گرانیت و شیست در برابر یخ زدگی مقاوم هستند

مقاومت در برابر آتش

آتش در تخریب کلی سنگ هیچ تاثیری ندارد اما می تواند نمای ماسه سنگ، مرمر و گرانیت را سیاه کند. رنگ سنگ های سفید را نیز صورتی کند.

پوسیدگی

نمک محلول در آب می تواند باعث خوردگی و ایجاد شوره بر روی سطح سنگ شود. گازهایی نظیر SO2,CO,CO2 که در هوا موجودند باعث ایجاد واکنش شیمیایی و تخریب سنگ می شود.

تاثیر فلزات بر سنگ ها

اکسیداسیون فلزات به سختی از سطح سنگ پاک می شود، آب بارانی که از فلزات مسی روی سنگ آهکی بریزد رنگ آن را سبز می کند.

سختی

میزان سختی سنگ ها متفاوت است. در کف پله یا کفسازی مقاومت سنگ اهمیت پیدا می کند و این سختی فرایند آماده سازی سنگ را پر هزینه تر می کند.

دوام و پایایی

این خصیصه مربوط است به مدت زمانی که سنگ در برابر عوامل جوی و خوردگی مقاومت کرده و خواص ظاهری خود را حفظ می کند. این زمان بستگی به محیط و کاربری مورد نظر دارد.

دسته بندی سنگ ها بر اساس شکل هندسی آنها:

1-سنگ قلوه رودخانه ای(stream stone) : این سنگ ها در مسیر رودخانه در اثر سایش بر روی یکدیگر دارای گوشه های گرد و سطوح صاف و صیقلی هستند. ابعاد کوچک این سنگ ها به عنوان پر کننده درون مصالح دیگر و ابعاد بزرگ آن برای ساخت دیوار استفاده می شود.

2-سنگ لاشه (rubble stone or slate): این سنگ از روش انفجار در استخراج سنگ یا از خورد کردن قطعات بزرگ سنگ بدست می آید. این سنگ شکل هندسی مشخصی ندارد و معمولا در پی سازی و دیوار چینی به خصوص دیوار حائل نگهدارنده خاک به کار می رود.

3-سنگ قواره: این سنگ از سنگ لاشه به دست می آید و دارای ابعاد منظمی است که در اثر تیشه کاری در کارگاه ساختمانی حاصل می شود. از سنگ قلوه برای دیوار های بار بر، جدول سازی و کف سازی استفاده می شود.

4- سنگ باد بر(ashlar): این سنگ را یا از چهار وجه ملات خور آن می تراشند که به آن نیم تراش می گویند و یا علاوه بر چهار وجه پشت آن نیز برش داده شود که به آن تمام تراش می گویند. این سنگ در دیوار های باربر، غیربار بر، تونل سازی، پل سازی، جدول سازی، سنگ فرش و پله کاربرد دارد.

5-سنگ بادکوبه ای(Pitched stone): سنگ بادکوبه ای، سنگ سر تراشی است که دور تا دور وجوه ملات خور آن را با قلم می تراشند و بقیه سطحوح نمایی را تیشه دار می کنند.

6- سنگ پلاک: سنگ پلاک که یکی از پر کاربرد ترین انواع سنگ در صنعت ساختمان است که از برش دادن قله سنگ به صورت چهار ضلعی، با ابعاد کم و ضخامت زیاد حاصل می شود.سطح سنگ پلاک را به صورت های مختلف، تیشه ای، کلنگی، چکشی ، ساب خورده پرداخت می کنند. این سنگ بر حسب ضخامت کاربری های گوناگونی دارد.

رایج ترین سنگ های مصرفی در ساختمان ها بر حسب جنس آنها:

1-ماسه سنگ ها(sand stone) 

2-کوارتزیت (Quartzite)

3-سنگ های آهکی (Limestone)

4-سنگ تراورتن(travertine) 

5-سنگ های رسی ((Claystone or schist

6-سنگ گرانیت (Granite)

7-سنگ مرمر (marble)

8-مرمریت

9-انیکس(Onyx) 

10-توف (Tuff)

هنگامی که مصالح سنگی برای ساختمان مورد نظر انتخاب می شود، به جهت دستیابی به عملیات سنگی مطلوبتر باید نکات زیر را مد نظر قرار داد:

پس از انتخاب سنگ، هنگام انجام عملیات سنگی باید موارد زیر را مد نظر قرار داد.

نگهداری از سنگ:

نوشته های مشابه
خروج از نسخه موبایل