سقف سبک و ارزان با توجه به متریالی که اکنون در حوزه ساخت‌وساز وجود دارد، بسیار است. در این مقاله به انواع سقف‌های سبک و ارزان، مزایا، معایب و مراحل اجرای هر کدام به صورت خلاصه پرداخته شده است. در ادامه با ویکی ساختمون همراه باشید.
سقف سبک تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک از جمله سقف‌های سبک و ارزان به شمار می‌آید. این نوع سقف در بین سقف‌هایی که در این مقاله از آن‌ها صحبت شده است از همه ارزان‌تر است. همانطور که از نام آن پیداست از تیرچه، بلوک، آرماتور و بتن تشکیل شده است.
مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک
در ابتدا تیرهای اصلی سقف با اسکلت فلزی یا بتنی باید اجرا شوند و سپس بین آن‌ها تیرچه‌های پاشنه بتنی اجرا می‌شود و از زیر سقف ساختمان برای پایداری آن در حین عملیات ساختمانی اقدام به شمع گذاری می‌شود، سپس بلوک‌های سفالی یا سیمانی بین تیرچه‌ها چیده می‌شوند. اگر در بخشی بلوک کامل جا نشود باید بلوک‌ها با استفاده از راسته بر در اندازه مورد نظر بریده شوند و سپس جاگذاری شوند. پس از چیدن بلوک‌ها آرماتوربندی انجام می‌شود و اقدام به بتن ریزی می‌شود. نگهداری از بتن با آبیاری آن بین هفت تا ده روز انجام می‌شود. به منظور سرعت در ساخت‌وساز معمولاً سقف طبقات با هم اجرا می‌شود.
برای مطالعه: خاکبرداری ساختمان
مزایا و معایب سقف سبک
- از معایب سقف تیرچه بلوک می‌توان به نیاز به شمع گذاری و در نتیجه کندی در روند ساخت‌وساز را در پی دارد.
- از مزایای سقف تیرچه و بلوک می‌توان به سهولت در اجرا و مقاومت خوب سقف در برابر لرزش‌ها و نیروهای کششی اشاره کرد.
- از دیگر مزایای سقف تیرچه بلوک می‌تواند به گیرش خوب بین بتن و بلوک‌ها اشاره کرد.
سقف سبک تیرچه کرومیت
سقف تیرچه کرومیت نسبت به تیرچه بلوک مقاومت بیشتری در برابر نیروهای جانبی دارد. سقف تیرچه کرومیت در واقع تیرچه‌هایی هستند که تماماً از فولاد ساخته شده‌اند. سقف تیرچه کرومیت به دلیل استفاده فولاد زیاد در آن از تمامی سقف‌های دیگر قیمت بالاتری دارند. اگر به دنبال سقف ارزان و سبک هستید، این نوع سقف نیاز شما را برطرف نمی‌کند.
مراحل اجرای سقف سبک تیرچه کرومیت
پس از ساخت اسکلت که فولادی یا بتنی است نوبت به اتصال تیرچه‌ها است. تیرچه‌های کرومیت با استفاده از جوش دی اکسید کربن (CO2) به تیرهای اصلی متصل می‌شوند. فواصل بین تیرچه‌ها معمولاً به مواد میانی پر کننده و ابعاد آن‌ها بستگی دارد ولی در بیشتر موارد این فاصله 75 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. پس از اتصال تیرچه‌ها به تیرهای اصلی، فواصل بین تیرچه‌ها با موادی مانند پلی اورتان، بلوک، صفحات بتنی و … پر می‌شود. در انتها نیز آرماتوربندی و بتن ریزی روی سقف اجرا می‌شود. پس از مراقبت‌های هفت تا ده روزه، سقف آماده است و می‌توان وارد مرحله بعد ساخت شد. ناگفته نماند که برای صرفه جویی در زمان معمولاً تیرچه ریزی، پانل گذاری و آرماتوربندی همه سقف‌ها به اتمام می‌رسد و پس از آن بتن ریزی همه طبقات با هم انجام می‌شود.
مزایا و معایب سقف سبک
- هزینه زیاد نصب سقف تیرچه کرومیت نسبت به سایر سقف‌ها از معایب آن است و کارفرماها به دلیل هزینه زیاد آن، تمایلی به استفاده از آن ندارند.
- نیاز به نیروی متخصص و ماهر برای نصب هم از دیگر معایب این نوع سقف است.
- مصرف کم بتن در مقایسه با دیگر سقف‌ها و در نهایت سبک‌تر شدن سقف‌های تیرچه کرومیت از مزایای آن به شمار می‌آیند.
- مقاومت بیشتر در برابر نیروهای جانبی مانند زمین لرزه، تکان و لرزش کمتر این‌گونه سقف‌ها در مقایسه با دیگر انواع سقف ارزان و سبک
کم هزینه ترین سقف ساختمان تیرچه کامپوزیت
کامپوزیت به معنی ترکیب است در اینجا به سقفی که جنس تیرچه‌های آن و پانل‌های پر کننده میانی آن یکسان نباشد و از دو جنس مختلف باشد، کامپوزیت گفته می‌شود. به طور مثال اگر برای ساخت سقفی از تیرچه پاشنه بتنی و پانل پلی اورتان که بسیار در ساختمان‌هایی که تازه ساخت و در حال ساخت هستند رایج است، استفاده شود، به اصطلاح این سقف تیرچه کامپوزیت گفته می‌شود. در بین پیمانکاران و مجریان سقف تیرچه کامپوزیت به سقفی گفته می‌شود که ترکیبی از فولاد و بتن باشد که با این تفسیر سقف دال بتنی، سقف عرشه فولادی و سقف تیرچه بلوک همگی سقف تیرچه کامپوزیت به شمار می‌آیند. از انواع سقف سبک و ارزان تیرچه کامپوزیت می‌توان به سقف تیرچه پاشنه بتنی و پلی ارتان اشاره کرد. در ساخت ساختمان به این توجه داشته باشید که فقط نباید به کم هزینه ترین سقف ساختمان توجه کنید بلکه باید توجه داشته باشید بهترین و با کیفیت ترین نوع سقف و استفاده کنید.
مطلب پیشنهادی: متره و برآورد سقف تیرچه بلوک
مراحل اجرای تیرچه کامپوزیت
مانند دیگر روش‌های اجرای سقف، پس از اتمام ساخت اسکلت ساختمان، به اصطلاح تیرچه ریزی شروع می‌شود. در این بخش تیرچه‌ها از هر جنسی که هستند که معمولاً تیرچه کرومیت یا پاشنه بتنی هستند که با اتصالات مناسب به تیرهای اصلی متصل می‌شوند و سپس بین آن‌ها با متریال پر کننده مانند پلی اورتان، بلوک و پنل‌های بتنی پر شده، آرماتوربندی انجام می‌شود و پس از آن بتن ریزی اجرا می‌شود. پس از یک دوره نگهداری از بتن، سقف آماده است و ادامه عملیات ساختمانی امکان پذیر است.
مزایا و معایب آن
از جمله عیوب بزرگ سقف تیرچه کامپوزیت لرزش زیاد آن در پی حرکت در طبقات است که آن را برای واحدهای مسکونی نامتناسب می‌کند. برای کم کردن لرزش‌های آن باید از شمع بندی‌های منظم استفاده شود که در این صورت بتن ریزی تمام طبقات به یک باره منتفی می‌شود و زمان اجرای سقف بسیار طولانی می‌شود و به صرفه نیست.
استفاده از متریال ارزان و در دسترس از جمله مزایای این سقف به شمار می‌آید که هزینه تمام شده، ساخت ساختمان را کاهش می‌دهد.
سقف دال بتنی
سقف دال (Dalle) بتنی از انواع سقفی است که در اروپا رواج دارد. استفاده از این سقف در سازه‌های بتنی بسیار مناسب است و در سازه‌های بتنی معمولاً از این سقف استفاده می‌شود ولی این نوع سقف در ایران طرفداران زیادی ندارد و معمولاً سقف‌های تیرچه کرومیت و تیرچه پاشنه بتنی به این نوع سقف ترجیح داده می‌شوند. در بین انواع سقف سبک و ارزان سقف دال بتنی به دلیل استفاده کم فولاد در آن قیمت پایینی دارد ولی با توجه به مصرف بالای بتن، وزن زیادی دارد.
برای مطالعه: تخریب ساختمان
مراحل اجرای سقف دال بتنی
سقف دال بتنی را می‌توان برخلاف سایر سقف‌های رایج، در حین اجرای اسکلت اجرا کرد. این سقف در واقع متشکل از فولاد (میلگرد) و بتن است. همانطور که برای اجرای اسکلت از آرماتوربندی، قالب بندی، بتن ریزی و … استفاده می‌شود. برای اجرای سقف دال بتنی نیز از آرماتور بندی، قالب بندی و بتن ریزی استفاده می‌شود. البته گاهی نیز از قالب‌های فولادی دائمی برای مقاومت بیشتر سقف استفاده می‌شود.
مزایا و معایب انواع سقف سبک و ارزان
- از جمله معایب سقف دال بتنی این است که نیاز به مقاوم سازی آن پس از مدتی دیده می‌شود. اگر در حین ساخت شمع بندی به صورت استاندارد اجرا نشود، پس از مدتی مقاوم سازی آن نیاز است.
- وزن بالای کل سازه به دلیل استفاده زیاد از بتن، سرعت کم عملیات ساختمانی هم از دیگر معایب این روش به شمار می‌آیند.
- سرعت در اجرای کار، عدم نیاز به تیر ریزی، در نتیجه کاهش در مصرف فولاد از جمله مزایای این نوع سقف است.
سقف عرشه فولادی
اگر به خواهیم سقف عرشه (metal deck) را از نظر هزینه و وزن در بین انواع سقف سبک و ارزان بگنجانیم، از نظر وزنی بسیار سبک‌تر از دیگر انواع سقف است ولی ارزان‌ترین سقف به حساب نمی‌آید. سقف عرشه فولادی به دلیل اجرای یک لایه ورق گالوانیزه در زیر به عنوان عرشه و قرار گرفتن آرماتوربندی و بتن ریزی روی آن به این نام شهرت یافته است. سقف عرشه فولادی از جمله سقف‌های سبک‌ترکیبی از فولاد و بتن است که نسبت به دیگر سقف‌ها محتوی فولاد آن از دیگر سقف‌ها بیشتر است.
مطلب پیشنهادی: سقف عرشه فولادی چیست؟ روش اجرا و اهمیت آن در سازه‌های بتنی
مراحل اجرای سقف عرشه فولادی
مراحل اجرای سقف عرشه فولادی به این صورت است که ابتدا، ورق‌های گالوانیزه (عرشه) نصب می‌شوند و به وسیله پیچ، پرچ یا جوش به یکدیگر متصل می‌شوند. سپس عرشه با استفاده از گلمیخ به تیرهای اصلی متصل می‌شوند. این اتصال به وسیله یک دستگاه جوش قوس الکتریکی که شبیه تفنگ است انجام می‌شود. سپس پلتفرم کاری کارگران آماده است در واقع این مرحله از اجرای سقف تحمل وزن کارگران و وسایل آن‌ها را دارد. پس از آن آرماتوربندی و بتن ریزی اجرا می‌شود. در اجرای این نوع سقف معمولاً برای سرعت در عملیات ساختمانی سقف همه طبقات با هم بتن ریزی می‌شود.
مزایا و معایب سقف سبک
- قیمت بالای اجرای این سقف نسبت به سایر سقف‌ها، از معایب آن به شمار می‌آید.
- ایمنی بالای این سقف برای کار کردن کارگران از مزایای آن است.
- ماندگاری و مقاومت بالای این نوع سقف در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله نیز از مزایای آن محسوب می‌شود.
سخن آخر
سقف سبک و ارزان در میان انواع سقف‌های نام برده در این مقاله گفته شد. سقف سبک و ارزان به سقف‌هایی که محتوای بتن آن‌ها کم باشد تا وزن کاهش پیدا کند و محتوای فولاد آن‌ها نیز کم باشد تا قیمت کاهش پیدا کند. از نظر وزنی سقف‌های تیرچه بلوک و تیرچه کرومیت به دلیل محتوای کم بتن از همه سبک‌تر هستند و از نظر هزینه سقف‌های تیرچه بلوک و تیرچه کامپوزیت پلی اورتان از همه ارزان‌تر هستند. در واقع در بین انواع سقف اگر سقفی سبک بخواهید باید پول بیشتری خرج کنید و اگر بودجه کمی دارید حتماً سقفی سنگین خواهید داشت. یک سقف نمی‌تواند هم سبک و هم ارزان باشد.
