وقتی به داخل فضایی پا می‌گذارید، چه احساسی دارید؟ آرامش یا اضطراب! بی‌آنکه بدانیم فضا در خلق‌وخوی ما تأثیر دارد. در حقیقت، وقتی احساسات در فضا دمیده می‌شوند، اندیشه دور می‌شود و آدمی از دریچه دل به فضا می‌نگرد. اینجاست که روانشناسی دکوراسیون داخلی وارد میدان می‌شود تا در بازی با رنگ‌ها و درک نحوه چیدمان وسایل جهت برانگیختن احساسات مثبت را به ما یادآوری کند؛ اما ارتباط بین طراحی داخلی و روانشناسی چیست؟ با مقاله دیگری از ویکی ساختمون همراه باشید.
دکوراسیون داخلی چگونه بر احساسات ما تأثیر می‌گذارد؟
روانشناسی بخشی از دکوراسیون داخلی است زیرا هدف نهایی طراحی این است که فضا باید تداعی کننده احساسات باشد. مفهوم روانشناسی داخلی برای ویژگی‌های اصیل انسانی از جمله خوشبختی، شادی، عشق، ایمنی و غرور استوار است.
انتخاب نوع طراحی دکوراسیون داخلی نه تنها سبک فضای شما را تعریف می‌کند بلکه بر روان افرادی که داخل محیط هستند نیز تأثیر می‌گذارد. روانشناسی دکوراسیون داخلی دانشی برای درک چگونگی استفاده از رنگ، تزیین و ایجاد ارتباط معنایی بین ذهن، احساسات و محیط داخل است.
هر چه عمق دانش ما از روانشناسی طراحی داخلی بیشتر باشد، ما با فضا در تعامل بیشتری هستیم و خود را از آن می‌دانیم؛ همانند طبیعت! هر یک از ما وقتی در طبیعت هستیم، با درختان، خاک و عناصر طبیعی ارتباط می‌گیریم. طراحی دکوراسیون داخلی از طریق روانشناسی می‌تواند چیزی شبیه ارتباط انسان با طبیعت را تداعی کند.
با شناخت صحیح از روانشناسی دکوراسیون داخلی می‌توان در چیدمان، رنگ‌ها و متریال‌ها به سرعت تغییرات مثبتی ایجاد کرد؛ اما قبل از شروع، چند سوال از خود بپرسید تا احساسی که نسبت به دکوراسیون داخلی خود دارید را کشف کنید:
- وقتی وارد هر فضایی از خانه خود می‌شوم، چه احساسی دارم؟
- آیا خانه‌ام به هوای تازه و گردش خون بیشتری احتیاج دارد؟
- آیا در فضای نشیمن احساس آرامش دارم اما در آشپزخانه کم انرژی هستم؟
- چرا پرده‌ها باید به رنگ سبز فسفری باشند؟ چرا نباید آبی روشن باشند؟
طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، احساسات و ویژگی‌های مختلفی وجود دارند که شما ممکن است برای خانه خود در نظر داشته باشید؛ اما برای ایجاد یک احساس خاص به خواسته‌ها و علائق خود پایبند باشید.
مطلب پیشنهادی: 10 ایده ناب برای داشتن دکوراسیون شاد منزل و رهایی از افسردگی
معیارهای روانشناسی دکوراسیون داخلی
وقت آن است که وارد جزئیات شویم. پرداختن به جزئیات فرآیند بسیار مهمی است زیرا هر قسمت از فضا یک احساس را نشان می‌دهد. به گفته ژان بودریار، جامعه شناس مشهور: «چهار معیار وجود دارد که افراد هنگام ارزیابی فضای داخلی خود بر روی آن‌ها تمرکز می‌کنند.» این معیارها عبارتند از:
عملکرد (Function)
بیایید مثالی بزنیم تا مفهوم عملکرد را بهتر درک کنیم. تصور کنید به کاناپه‌ای نگاه می‌کنید که به اندازه دو تا سه نفر جا دارد. اکنون می‌بینید که این کاناپه می‌تواند به یک تختخواب نیز تبدیل شود. به طور خودکار، برداشت شما به سمت بهتر تغییر می‌کند، یعنی شما می‌خواهید کاناپه‌ای را خریداری کنید که عملکرد بیشتری ارائه دهد.
تبادل (Exchange)
در این مرحله از همان کاناپه در مثال قبل استفاده می‌کنیم. شاید بخواهید از هزینه کاناپه مطلع شوید. در این بین ممکن است قیمت ارزان باشد یا گران! اگر خیلی گران باشد، ممکن است به گزینه‌های دیگری فکر کنید. در این مورد، تبادل رابطه مستقیمی با قیمت دارد، به این معنا اگر محصولی گران بود، خریدار به سراغ محصول دیگر می‌رود.
نمادین (Symbolic)
کاناپه مثال خوبی برای توضیح نماد یا سنبل نیست. بنابراین، بیایید به جای آن به یک نقاشی فکر کنیم. با دیدن یک نقاشی ممکن است از خود بپرسید که این تابلو نشان دهنده چیست؟ آیا معنایی دارد؟ یا فقط یک قطعه تزیینی بی‌معناست؟ در حقیقت، بیشتر افراد از عناصر تزیینی داخل فضا جهت نمادگرایی استفاده می‌کنند.
نشانه (Sign)
تصور کنید به یک میز قهوه‌ای رنگ نگاه می‌کنید. ممکن است به این فکر کنید که آیا میز یک سبک طراحی خاص دارد یا بیشتر عملکردی است؟ به عبارت دیگر، آیا میز تداعی کننده سبک مدرن یا کلاسیک است یا به جای تأکید بر روی سبک، بیشتر روی راحتی در استفاده تمرکز دارد.
روانشناسی رنگ در دکوراسیون داخلی
در حالی که برخی از رنگ‌ها مانند قرمز و نارنجی احساسات پرشور و پرانرژی را القا می‌کنند، برخی دیگر مانند سبز و آبی اثرات تسکین دهنده دارند. در روانشناسی دکوراسیون داخلی رنگ‌ها می‌توانند احساسات مختلفی را برانگیخته کنند. بیایید اکنون بررسی کنیم که هر رنگ نشان دهنده چیست و چگونه بر روحیات ما تأثیر می‌گذارند:
- قرمز: همانطور که ممکن است قبلاً بدانید، رنگ قرمز با عشق و انرژی همراه است. هر دوی این احساسات نوعی از شور را نشان می‌دهند. می‌توانید از این رنگ برای احساس صمیمیت و گرمی بیشتر در دکوراسیون استفاده کنید.
- سفید: از رنگ سفید همیشه هنگام به تصویر کشیدن بهشت استفاده می‌شود. رنگ سفید نشان دهنده خلوص و پاکیزگی است. رنگ سفید می‌تواند هر فضایی را نیز بزرگتر نشان دهد؛ اما به یاد داشته باشید که زیاد از رنگ سفید استفاده نکنید زیرا تأکید بیشتر بر آن کسالت‌آور خواهد بود.
- سیاه: سیاه ممکن منفی باشد اما با استفاده صحیح از آن می‌توان نقش آن را مثبت نمود. برخلاف سفید، نمی‌توانید از رنگ سیاه به عنوان رنگ زمینه استفاده کنید، اما مشکی یک رنگ مکمل عالی است. مثلاً رنگ سیاه می‌تواند در یک تابلو هنری استفاده شود.
- نارنجی: نارنجی رنگ گرمی است و باعث ایجاد نشاط می‌شود. رنگ نارنجی برای کوسن‌ها انتخابی عالی است؛ اما سعی نکنید از آن زیاد استفاده کنید.
- زرد: زرد شبیه نارنجی است؛ احساس خوشبختی و خلاقیت را به وجود می‌آورد. استفاده از رنگ زرد در فضاهای تاریک می‌تواند القا کننده روشنایی باشد اما نیاز نیست در فضای روشن، از زرد استفاده کنید.
- قهوه‌ای: رنگ قهوه‌ای تداعی کننده رنگی از طبیعت است. این رنگ به فضا آرامش می‌بخشد. بنابراین، می‌توانید از قهوه‌ای به عنوان رنگ زمینه استفاده کنید. در روانشناسی دکوراسیون داخلی، رنگ زمینه قهوه‌ای برای دیوارهای داخلی انتخابی عالی است.
- بنفش: این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که بنفش رنگی شکوهمند است. بنفش را می‌توانید به عنوان رنگ زمینه در اتاق خواب یا رنگ پارچه مبلمان و تختخواب استفاده کنید.
- آبی: رنگ آبی آرامش بخش است. به همین دلیل می‌توان از آن برای رنگ پس زمینه یا در هر قسمت از فضای داخل استفاده کرد. پیشنهاد می‌کنیم برای رنگ دیوارها و پرده‌ها از آبی استفاده کنید.
- سبز: رنگ سبز نیز توانایی تسکین روح را دارد. وقتی صحبت استفاده از رنگ سبز در فضای داخلی می‌شود، معتقدیم که این رنگ گزینه ایده آل برای دیوارهای ورودی خانه است؛ حتی یک دیوار سبز می‌تواند طبیعت را تداعی کند.
مطلب پیشنهادی: روانشناسی رنگ اتاق نوزاد
استفاده از فنگ شویی در طراحی داخلی
گاهی اوقات اتخاذ بهترین شیوه‌ها از فرهنگ‌های دیگر می‌تواند نتایج مثبت زیادی در روانشناسی دکوراسیون داخلی داشته باشد. فنگ شویی یک هنر باستانی چینی است که بر یک محیط بهینه تمرکز دارد. اگر فنگ شویی به درستی دنبال شود، می‌تواند موفقیت فضای داخلی را مملو از انرژی کند.
برخی قوانین خاص در فنگ شویی از جمله حفظ محل عبور مشخص، عدم سر و صدا در محیط داخل، استفاده از وسایل تزیینی می‌تواند ظاهر و احساس مکان را کاملاً تغییر دهد. در حقیقت، فنگ شویی نوعی روانشناسی است که هدفش ایجاد آرامش و تعادل انرژی در هر قسمت از فضای داخلی است.
اصول طراحی در روانشناسی دکوراسیون داخلی
روانشناسی فضا نیز تا حد زیادی توسط اصول طراحی مانند تعادل، تناسب، تقارن و ریتم هدایت می‌شود. وقتی این اصول به درستی رعایت شوند، ایجاد هماهنگی در فضا کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد.
درحقیقت، باید بین روانشناسی و اصول طراحی رابطه‌ای ایجاد کرد تا احساسات و انرژی در هر لحظه‌ای که فرد در محیط قرار دارد، تجلی یابد. مثلاً تقارن به نظم ذهنی کمک می‌کند؛ اگر در یک اتاق نشیمن مبلمان به صورت تقارن چیده شوند، به طور ناخودآگاه افراد احساس تعامل بهتر با یکدیگر و آرامش بیشتری دارند.
کلام آخر
با وجود تمام ایده‌هایی که در این مقاله به اشتراک گذاشتیم، ما می‌خواهیم دوباره تکرار کنیم که سبک طراحی داخلی مقوله‌ای هم شخصی و هم غیر شخصی است. به این معنا که هیچ انسانی دوست ندارد اتاق خوابش را به تمامی قرمز یا مشکی کند! اما هر کدام از ما دوست داریم کوسن‌های خانه خود را قرمز انتخاب کنیم. پس مفهوم روانشناسی دکوراسیون داخلی نوعی تعامل بین روحیات بشری و رابطه آن با محیط پیرامون است.
