تخریب را می توان مرحلۀ صفرم عملیات عمرانی نامید. تخریب ساختمان به معنی پایان بخشیدن به بهره برداری از یک ساختمان ناامن و یا غیر اقتصادی و زمینه سازی برای برپایی یک بناء استاندارد، مطابق با علم به روز شدۀ مهندسی عمران می باشد. تخریب ساختمان خود شامل استانداردهایی می باشد که عدم رعایت آنها در حین عملیات منجر به صدمات جانی و مالی و ایجاد آلودگی های زیست محیطی می گردد.
به برچیدن ساختمان های کلنگی تخریب گفته می شود، لذا نمی تواند جزئی از اجرا باشد اما لازمه رسیدن به بستر مناسب جهت نخستین مرحله اجرا که همان پیاده کردن نقشه فونداسیون یا نقشه گود طبقات منفی است و در صورت وجود بنا یا بناهای قدیمی، تخریب و برچیدن آنها صورت می پذیرد.
قبل از تخریب ساختمان فرسوده
در عملیات تخریب ابتدا انشعابات تأسیسات اصلی قطع شده و ساختمان در دست تخریب را از خطر احتمالی ناشی از تأسیسات مذکور برای عوامل انسانی دست اندر کار تخریب دور می کنیم، سپس در صورت داشتن چاه جذبی فاضلاب یا آب باران و یا چاه آب به پر کردن آنها با مواد مناسب می پردازیم.
چاه های ذکر شده چنانچه در معرض تداخل با پی ساختمان باشند باید زیر نظر طراح و ناظر ساختمان پر شوند. لذا بصورت تدریجی زمین زیر پی بارگذاری شده و سطح دهانه چاهی که با سطح زیرین فونداسیون تداخل دارد از این قاعده مستثنی نیست و ضرورت دارد مقاومت فشاری که هنگام طراحی برای بستر زیر فونداسیون در نظر گرفته شده، چاه پر شده با مصالح مناسب و مقاوم مانند: ملات ماسه و سیمان، شفته آهک و یا مصالح مذکور همراه سنگ قلوه یا سنگ لاشه طوری که مقاومت فشاری سطح چاه پر شده از نظر عددی تفاوت زیادی با مقاومت بستر طبیعی زمین در آن کد ارتفاعی نداشته باشد. این عمل بدلیل جلوگیری از نشست زمین در سطح دهانه چاه باید با دقت صورت پذیرد.
چاه های فاضلاب بدلیل مسائل زیست محیطی با آهک پر می شوند.
تخریب ساختمان های قدیمی یک تا دو طبقه با پی شفته آهکی
ساختمان های قدیمی یک تا دو طبقه که دارای دیوارهای باربر هستند و پی آن ها از نوع شفته آهکی می باشند:
شفته آهک بدلیل مقاومت تدریجی به واسطه کسب رطوبت از زمین در درازمدت به یک توده بسیار سخت تبدیل شده که تخریب پی چنین ساختمان هایی در مرحله خاک برداری و پی کنی محل پی ها با ماشین آلات صورت می پذیرد.
جمع آوری مصالح ارزشمند ساختمان فرسوده
پس از مرحله پر کردن چاه های داخل محدودۀ زمین پروژه، به جمع آوری تعدادی از مصالح موجود در ساختمان های فرسوده که دارای ارزش اقتصادی هستند، مبادرت می نمایند.
«چنانچه نیاز به تخریب ساختمان دارید؛ می‌توانید درخواست تخریب ساختمان در تهران را در سامانه ثبت درخواست کارگشا درج نمایید.»
اولین قدم های تخریب ساختمان فرسوده
در اولین مرحله، عمل باز نمودن شیرآلات، لوله های فلزی روکار، تجهیزات تأسیساتی شامل (موتورخانه، کولر، آبگرمکن، پکیج و …)، تخریب دور پنجره‌ها و درها و چهارچوبهای فلزی و جداسازی آنها از دیوارها صورت می پذیرد.
ایمنی تخریب ساختمان فرسوده
قبل از تخریب بنا چه توسط نیروی انسانی و چه با ماشین آلات راهسازی سبک و سنگین، باید برای ساختمان در دست تخریب حریم ایمن تعریف شود و موارد ایمنی داخل این حریم نیز رعایت شود.
بیمه حوادث ساختمان در دست اجرا قبل از عملیات تخریب صورت می گیرد و شاید یکی از دلایلی که شهرداری ها قبل از صدور پروانه اجازه تخریب را به مالک نمی دهند همین است.
تخریب ساختمان‌های چند طبقه
تخریب ساختمان‌های چند طبقه همیشه از بالا به پایین صورت می‌پذیرد.
تخریب دیوارهای ساختمان فرسوده
پس از مرحلۀ باز نمودن تجهیزات تأسیساتی چنانچه دیوارهای ساختمان با آجر فشاری و ملات ماسه آهک اجرا شده باشد با نیروی انسانی (کارگران تخریب چی) ابتدا اقدام به تخریب دیوارها و سپس جداسازی آجر از ملات صورت می‌پذیرد. این عمل برای بدست آوردن آجرهای مستعمل انجام می‌گیرد که در دیوار پارکینگ‌ها و راه‌پله و طبقات منفی استفاده می‌شوند.
تخریب بام ساختمان فرسوده
عایق رطوبتی روی بام بسیاری از ساختمان‌های قدیمی از قیرگونی و آسفالت است لذا باید ابتدا آسفالت روی بام برچیده شود.
لازم به توضیح است که در صورت نیاز دسترسی به مصالح مستعمل ساختمان های فرسوده برای تخریب آنها از نیروی انسانی استفاده می کنند. لذا چنانچه برای کارفرما مصالح ناشی از تخریب اهمیتی نداشته باشد، پس از قطع انشعابات و باز کردن تجهیزات و پر نمودن چاه ها از ماشین آلات و چنانچه ساختمان دارای اسکلت فلزی باشد از نیروی برش کار برای تخریب استفاده می‌کند که در این صورت آهن آلات بدست آمده در پایان تخریب با قیمت پایین تری قابل تبدیل به نقدینگی هستند و ضایعات محسوب می شوند که در این مرحله معمولاً پس از تفکیک آهن آلات، مواد حاصل از تخریب بارگیری و به خارج از کارگاه حمل می شوند.
نکات قابل توجه در تخریب ساختمان های فرسوده
- وسایل ایمنی شامل: کلاه ایمنی، دستکش ایمنی، کفش ایمنی، ماکس و عینک ایمنی برای عوامل نیروی انسانی ضروری است.
- در این مرحله از کار معمولاً تجهیز کارگاهی صورت نپذیرفته اما وجود کمک های اولیه برای کارگران درگیر با عملیات تخریب ضروری می باشد.
- ضرورت تأمین عوامل هشداردهنده به عابران و وسائط نقلیه در مجاور ساختمان در دست تخریب خصوصاً هنگام تخریب نمای مجاور، معابر عمومی و بارگیری مواد حاصل از تخریب ضروری می باشد. جهت جلوگیری از انتشار گرد و غبار در هوا، آب پاشی مداوم در حین تخریب توسط نیروی انسانی و ماشین آلات و نیز بارگیری مواد ناشی از تخریب ضروری می باشد.
- در عملیات تخریب حجم مواد حاصل از تخریب باید قبل از اقدام بر حسب مترمکعب و تن تخمین زده شود. این امر جهت بکارگیری ماشین آلات مناسب و در نظر گرفتن زمان مناسب و نهایتاً برنامه‌ریزی اجرایی و تنظیم برنامه زمانبندی عملیات تخریب می‌باشد.
- پارامتر تعیین کننده انتخاب ماشین‌آلات مناسب جهت تخریب و بارگیری و حمل مواد ناشی از آن به خارج از کارگاه موقعیت مکانی ساختمان می‌باشد.
- لازم به توضیح است که انتخاب کامیون و ماشین‌آلات مناسب تخریب و بارگیری با عرض معابر، میدان مناسب جهت مانور و اجرای عملیات رابطه مستقیم دارد.
- در خصوص ساختمان‌هایی که موقعیت مکانی محدودی دارند از ماشین آلات کم حجم‌تری مانند بابکت و کامیونت کمپرسی و یا وانت‌نیسان کمپرسی برای حمل مواد ناشی از تخریب استفاده می‌شود که در این نمونه از کار زمان و هزینۀ بیشتری صرف می‌گردد.
- لذا ضرورت دارد هنگام تهیه طرح توجیهی اینگونه موارد لحاظ گردد چون در قیمت تمام شدۀ ساختمان تأثیر خواهد داشت و محدودیت مکانی نه تنها برای تخریب بلکه در حین ساخت نیز از لحاظ رساندن مصالح به پای کار روند اجرا را کند خواهد کرد.
-
-
-
-
-
-
-
