بتن اکسپوز چیست؟ ترکیبات، نحوه اجرا، مزایا و معایب آن

بتن اکسپوز یکی از محبوب‌ترین مصالح ساختمانی برای مهندسان است. امروزه از بتن اکسپوز در نماهای داخلی و خارجی نیز استفاده می‌شود. اما بتن اکسپوز چیست؟ ترکیبات بتن اکسپوز چیست؟ بتن اکسپوز چه مزایا و کاربردهایی دارد و چگونه اجرا می‌شود؟ در این مقاله از ویکی ساختمون به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.

بتن اکسپوز چیست؟

بتنی که به دلیل مقاومت و استحکام بالا و سطحی صاف و صیقلی در نمای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بتن اکسپوز گفته می‌شود. بتن اکسپوز از مهم‌ترین متریال‌ها در سبک معماری مدرن در جهان است.

بتن اکسپوز از نظر فنی دارای وزن مخصوص در حدود 2400 کیلوگرم در مترمکعب، ضخامت 1 تا 10 سانتی‌متر، مقاومت فشاری بین 370 الی 400 مگاپاسکال و عمر مفید بالا (حدود 80 سال) است. البته طرح اختلاط برنامه‌ریزی شده برای ترکیب بتن اکسپوز، مشخص‌کننده دقیق این مقادیر است.

این مصالح ساختمانی در رنگ‌های مختلفی ساخته می‌شود. بتن اکسپوز رنگی در طرح‌های متنوع و از اختلاط مواد پلیمری و معدنی متفاوت حاصل می‌شود. رنگ بتن اکسپوز از روشن تا تیره و از طیف خاکستری تا رنگی قابل تغییر است و سطح آن به صورت صاف و صیقلی، چهار سوراخ، طرح چوب، طرح هرمی، طرح‌های حجمی و … وجود دارد.

ترکیبات بتن اکسپوز چیست؟

بتن اکسپوز از سیمان، آب، سنگ‌دانه و برخی الیاف طبیعی و پلیمری تشکیل می‌شود. تفاوت بتن اکسپوز با بتن‌های معمولی در وجود الیاف طبیعی و پلیمری است که برای ایجاد کردن سطحی صاف و صیقلی به بتن اکسپوز اضافه می‌شود، برای جلوگیری از انجماد سریع آب در فصل‌های سرد مواد ضد یخ نیز به این ترکیب افزوده می‌شود و برای افزایش زیبایی مواد افزودنی دیگری مثل رنگ، رزین، فایبرگلاس و … را به آن اضافه می‌کنند.

اجرای بتن اکسپوز

بتن اکسپوز در دو مدل پیش‌ساخته و درجا تولید می‌شود که بر حسب نیاز می‌توان هرکدام از آن‌ها را اجرا کرد.

روش پیش‌ساخته

بتن پیش‌ساخته در اندازه‌های استاندارد و نه چندان بزرگ در کارخانه‌های تولید بتن ساخته می‌شود. پنل‌های پیش‌ساخته بتن اکسپوز در طرح، اندازه و رنگ مشخص با توجه به درخواست مشتری در کارخانه تولید می‌شود سپس محصول را به محل پروژه منتقل و با روش مناسب در جای خود نصب می‌کنند.

روش درجا

استفاده از بتن‌های پیش‌ساخته در پروژه‌های بزرگ، مانند ساخت سد هزینه بسیار زیادی دارد، به همین دلیل پیمانکاران عملیات آماده‌سازی و قالب‌گذاری بتن اکسپوز را در محل اجرای پروژه انجام می‌دهند که سرعت اجرای بالاتری دارد. چون حجم بتن مصرفی در پروژه‌های بزرگ زیاد است، امکان استفاده از پنل‌های پیش‌ساخته در این پروژه‌ها وجود ندارد.

قالب بتن اکسپوز و نحوه نصب آن

بتن اکسپوز در طرح‌های مدرن و متنوعی وجود دارد. برای تنوع در طرح‌های بتن اکسپوز قالب‌های مختلفی ساخته می‌شود. قالب‌بندی‌های مدرن و گوناگون جذابیت و زیبایی خاصی به بتن اکسپوز می‌بخشد. اما نحوه نصب قالب‌های بتن اکسپوز چگونه است؟ نصب بتن اکسپوز پیش‌ساخته به روش‌های زیر انجام می‌شود.

• چسباندن پنل به دیوار با چسب مخصوص
• استفاده از ملات سیمانی
• نصب مکانیکی

در نصب مکانیکی ابتدا زیرسازی انجام می‌شود. به این صورت که ریل‌های فلزی نصب می‌شود و سپس پنل‌های بتنی توسط پیچ و مهره روی ریل‌های فلزی محکم می‌شود.

مزایای بتن اکسپوز چیست؟

فواید متعدد بتن اکسپوز آن را به یک مصالح ساختمانی ارزشمند تبدیل کرده است. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم.

دارای دوام و استحکام بسیار بالایی است

اصلی‌ترین ماده تشکیل‌دهنده بتن اکسپوز سیمان می‌باشد که ماده‌ای بسیار قوی و محکم است. سیمان، بتن اکسپوز را بسیار مستحکم و بادوام می‌سازد و باعث طول عمر بالای این مصالح ساختمانی می‌شود. بتن اکسپوز از چنان استحکامی برخوردار است که در برابر زلزله نیز دوام می‌آورد.

با شرایط آب و هوایی مختلف سازگار است

بتن اکسپوز مقاومت بالایی در برابر باد، باران، برف، یخبندان و سرمای شدید دارد. این مصالح مهم ساختمانی هم برای نواحی مرطوب و پر باران مناسب است، هم نقاط گرم و خشک و هم مناطق سرد، بنابراین در تمام فصول سال در شرایط آب و هوایی مختلف امکان اجرا و پیاده سازی آن وجود دارد.

در برابر رطوبت، آب و یخ‌زدگی مقاوم است

یکی دیگر از مزایای بتن اکسپوز مقاومت بالای آن در برابر نفوذ آب و یخ‌زدگی می‌باشد. جذب آب در این بتن‌ها بسیار پایین است، همین ویژگی آن را برای استفاده در سازه‌های آبی مناسب ساخته است.

زیبایی منحصر به فردی ایجاد می‌کند

این بتن‌های مستحکم سطح صاف و براقی دارند که زیبایی خاصی به محیط القا می‌کنند، از طرفی قابلیت رنگ‌پذیری بالای آن انعطاف زیادی در زیبایی این متریال خلق می‌کند، البته رنگ‌پذیری بالای بتن اکسپوز به دلیل سطح صاف و یکپارچه آن‌هاست.

در ابعاد و طرح‌های مختلفی تولید و اجرا می‌شود

از مزایای بتن اکسپوز تولید در ابعاد و طرح‌های گوناگون می‌باشد. پنل‌های بتنی در ابعاد استاندارد و سفارشی ساخته می‌شود. این مصالح ساختمانی قابل اجرا با هر قالب و اندازه‌ایست. تنوع در طرح‌های بتن اکسپوز معماران و طراحان ساختمان را به سمت این متریال ارزشمند جذب کرده است.

نسبت به سایر مصالح ساختمانی وزن کمتری دارد

همان طور که گفته شد وزن مخصوص این بتن حدود 2400 کیلوگرم در مترمکعب است که نسبت به بتن‌های معمولی سبک‌تر است. سبک بودن پنل‌های بتن اکسپوز باعث سهولت در جابه‌جایی و همچنین سرعت بالای اجرای آن می‌شود.

هزینه‌ها را کاهش می‌دهد

به دلیل سطح صاف و صیقلی بتن اکسپوز هزینه‌های نازک‌کاری در نمای ساختمان‌ها کاهش می‌یابد. از طرفی زمان نصب پنل‌های بتنی بسیار کوتاه است، بنابراین موجب کاهش زمان کلی اجرای پروژه و صرفه‌جویی در هزینه می‌شود.

عدم وجود ترک و منافذ مختلف در سطح نهایی بتن اکسپوز

در هنگام ساخت بتن اکسپوز برای یکدست کردن ترکیب بتن و خروج حباب‌های هوا، از قالب استاندارد با روغن مناسب به همراه ویبره استفاده می‌کنند، بنابراین در سطح نهایی بتن هیچ گونه منفذ و ترکی مشاهده نمی‌شود.

در برابر خوردگی، ساییدگی، ضربه و فشار بسیار مقاوم است

بتن اکسپوز در برابر سایش و خوردگی فرسوده نمی‌شود، ضربه پذیری بالایی دارد و در برابر فشار مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد. چون هیچ حفره یا حبابی در این نوع بتن دیده نمی‌شود از استحکام کششی و فشاری بالایی برخوردار است.

معایب بتن اکسپوز چیست؟

حالت سردی و خشکی خاصی در این بتن نهفته است که آن را تنها برای طراحی‌های مدرن و صنعتی مناسب ساخته، بنابراین در طراحی داخلی ساختمان محدودیت ایجاد می‌کند.

کاربردهای بتن اکسپوز چیست؟

بتن اکسپوز در موارد مختلفی کاربرد دارد، در زیر به کاربردهای بتن اکسپوز پرداخته شده است.

استفاده از بتن اکسپوز در نمای خارجی ساختمان

مصالحی که در نمای ساختمان به کار می‌رود، باید در برابر تابش خورشید، سرما، یخبندان، باران، برف و … مقاومت بالایی داشته باشد. بتن اکسپوز به دلیل استحکام و دوام بالا و همچنین مقاومت در برابر آب و رطوبت در نمای خارجی ساختمان استفاده می‌شود، علاو بر این بتن اکسپوز زیبایی خاصی به ساختمان می‌بخشد.

استفاده از بتن اکسپوز در طراحی داخلی ساختمان

از کاربردهای بتن اکسپوز استفاده از آن در طراحی داخلی ساختمان است. این متریال ارزشمند در راه‌پله‌ها، حمام، سرویس بهداشتی، اتاق خواب، اتاق نشیمن، آشپزخانه و پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و دکوراسیونی زیبا و چشم‌نواز خلق می‌کند. بنابراین؛ بتن اکسپوز ساختمان را از رنگ‌آمیزی و  نصب دیوارپوش‌‌ها بی‌نیاز می‌کند که باعث کاهش زمان اجرای پروژه و نیز کاهش هزینه‌ها می‌شود.

استفاده در نمای شهری

از بتن اکسپوز به دلیل زیبایی، استحکام، مقاومت بالا و جذب بسیار پایین آب در کف سازی راه‌ها و پیاده‌روها، محوطه‌سازی پارک‌ها و باغ‌ها و … استفاده می‌شود.

استفاده در پروژه‌های عمرانی بزرگ

بتن اکسپوز به دلیل استحکام بسیار زیاد در پروژه‌های عظیمی مثل ساخت سد، پل، تونل‌، زیرگذر و … نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده در ساخت استخر و سازه‌های آبی

بتن اکسپوز در برابر نفوذ و جذب آب بسیار مقاوم است و جذب آب بسیار پایینی دارد. بنابراین بهترین گزینه در ساخت استخر می‌باشد.

بیشتر بخوانید: مجری بتن اکسپوز کیست و چگونه او را پیدا کنیم؟

سخن آخر

بتن اکسپوز یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی در معماری مدرن محسوب می‌شود. مقاومت و طول عمر بالا و سطح صاف و صیقلی، بتن اکسپوز را در میان متخصصین ساخت‌وساز محبوب ساخته است. این متریال مقاوم و شیک حتی در طراحی داخلی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.