مصالح پیش ساخته ساختمانی، آن دسته از موادی هستند که از پیش در کارخانه ساخته شده و در محل مونتاژ می‌شوند. درست است که آجر، میلگرد، سفال و مصالح دیگر هم در کارخانه تولید می‌شوند، اما منظور از مصالح پیش ساخته، آن‌هایی هستند که نیاز به فرآیند پیچیده اجرا ندارند. برای مثال، دیوارچینی به غیر از آجر، به ملات نیاز داشته و اجرای آن زمان بَر است. اما مصالح پیش ساخته، در کنار هم سوار می‌شوند تا سرعت اجرای عناصر ساختمانی اعم از سقف یا دیوار بالا رود. برای اینکه انواع مصالح پیش ساخته را بشناسید، با مقاله دیگری از ویکی ساختمون همراه باشید.
انواع مصالح پیش ساخته
در زیر یک به یک به معرفی انواع مصالح پیش ساخته می‌پردازیم:
پنل گچی پیش ساخته
پنل گچی پیش ساخته از جمله مصالح ساختمانی است که برای ساخت دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پنل در ضخامت و ابعاد مختلفی ساخته می‌شود و از طریق درزهایی که دارد (کام و زبانه)، بر رو و کنار پنل‌های دیگر قفل می‌شوند. پنل گچی پیش ساخته کاملاً از گچ ساخته می‌شود و فرآیند ساخت آن‌ها تاحدودی پیشرفته است. برای ساخت این پنل‌ها، مخلوط اولیه (گچ، آب و مواد افزودنی) را بین دو لایه کاغذ تحت فشار قرار می‌دهند. سپس قطعات را برای خشک شدن در محیط قرار می‌دهند. از پنل گچی به صورت خشک (بدون ملات) استفاده می‌شود. از جمله مزایای استفاده از پنل گچی پیش ساخته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سرعت اجرای دیوار
- صرفه جویی در مصالح ساختمانی
- کاهش پرتی و نخاله‌های ساختمانی
- استفاده از نیروی کار کمتر
- عدم استفاده از نیروهای کار حرفهای
- کاهش وزن مرده سازه
ساندویچ پنل
ساندویچ پانل به مصالح پیش ساخته ساختمانی گفته می‌شود که از دو لایه ورق فلز (گالوانیزه) و یک هسته فوم عایق (پلی اورتان) ساخته می‌شوند. ساندویچ پانل‌ها در دو نوع سقفی و دیواری و به صورت پیش ساخته تولید می‌شوند. ساندویچ پنل سقفی برای پوشش سقف سوله، انبار، سالن‌های صنعتی و ساختمان‌های پیش ساخته استفاده می‌شود. ساندویچ پنل دیواری نیز همانطور که از نامش پیدا است، برای ساخت دیوار کاربرد دارد. این پنل با استفاده از مکانیسم خاصی در ابعاد مختلف و برحسب خواسته‌های مشتری تولید می‌شود. استفاده از ساندویچ پنل نیز به صورت خشک انجام می‌شود. از مزایای استفاده از مصالح پیش ساخته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استحکم و مقاومت بالا در برابر ضربه
- سبک بودن
- افزایش سرعت اجرا
- مقاوم در برابر نیروهای جانبی (باد و زلزله)
- مقاوم در برابر آتش (دارای درجه حرارت‌های مختلفی است)
- به صرفه بودن از نظر قیمت
گچبری‌های پیش ساخته
جهت افزایش راحتی در انجام فعالیت‌های گچ کاری و گچ بری ساختمان، می‌توان از گچبری‌های پیش ساخته استفاده کرد. در تولید این نوع مصالح پیش ساخته از گچ، پلی یورتان، فوم‌های فشرده شده پلی استایرن و برخی از محلول‌ها و مواد شیمیایی، به کار گرفته می‌شوند. بعد از تولید در کارخانه، قطعات با استفاده از چسب‌های مخصوص (مقاومت و درصد چسبندگی بسیار بالا) در محل به یکدیگر متصل می‌شوند. برای تزئین دورتادور سقف، دور لوستر، ستون های آشپزخانه و بسیاری از مناطق دیگر می‌تواند از گچبری پیش ساخته استفاده کرد. سازندگان می‌توانند برحسب نیاز، از انواع گچبری‌های ساده و تزئینی برای پروژه خود استفاده کنند. مزایای استفاده از این نوع مصالح پیش شاخته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت ضد رطوبت، ضد گرد و غبار و ضد کپک
- ماندگاری و طول عمر زیاد
- طراحی و مدل‌های متنوع
- نصب آسان و سریع
- قیمت مناسب نسبت به گچ کاری دست ساز
- قابلیت سفارشی سازی با طرح‌های موردنظر
دیوار پیش ساخته بتنی
برای افزایش مقاومت دیوارها می‌توان دیوار پیش ساخته بتنی است. این دیوار برحسب موقعیت استفاده (سازه‌های صنعتی یا ساختمان های متعارف) در کارخانه تولید می‌شود و در محل مونتاژ می‌شوند. برای موارد صنعتی که نیاز بر این نیست که دیوار سبک باشد، بتن از ترکیب معمول آب، سیمان و سنگدانه‌ها ساخته می‌شود، ولی در ساختمان‌های متعارف، بتن از آب، سیمان و مصالح سبک وزن استفاده می‌شود. این دیوار اغلب برای مقاومت در برابر بارهای جانبی اجرا می‌شود، وگرنه برای ساختمان‌های معمول مورد نیاز نیست. همچنین برحسب ابعادی که سازنده به تولیدکننده می‌دهد، این دیوار ساخته می‌شود. فواید استفاده از دیوار پیش ساخته بتنی به شرح زیر است:
- مقاومت مکانیکی بالا
- استحکام و طول عمر بالا
- عایق صوت و حرارت خوب
- مقاومت بالا در برابر آتش سوزی
- نصب سریع و آسان
- عدم نیاز به نیروی متخصص
سیستم پیش ساخته تری‌دی‌پانل
تری دی پانل، یک دیوار پیش ساخته است که از هسته عایق پلی استایرن نسوز (یونولیت) و شبکه‌های جوش شده فولادی (مش) ساخته می‌شود.هسته و شبکه به وسیله مفتول‌های فلزی به شکل خرپا به یکدیگر متصل می‌شود که سپس از طریق بتن پاشی روی آن، قطعه‌ای قوی از تلفیق شبکه فولادی و بتن حاصل می‌شود. کم بودن وزن این عایق به دلیل وجود لایه پلی استایرن در هسته خود است. از این مصالح پیش ساخته می‌توان در اجرای دیوارهای باربر، غیرباربر و حتی سقف نیز استفاده کرد. همچنین ضخامت و ابعاد تری دی پنل منعطف بوده و قابل سفارشی سازی است. مزایای استفاده از این دیوار پیش ساخته به شرح زیر هستند:
- کاهش وزن ساختمان به دلیل سبک وزن بودن
- سرعت اجرا و نصب بالا
- مقاومت بالا در برابر نیروهای برشی (ناشی از زلزله)
- عایق بودن در برابر حرارت، رطوبت و صدا
- مقاوم در برابر آتش سوزی
- ظاهر زیبا و عدم نیاز به نازک کاری
سیستم پیش ساخته کناف
سیستم پیش ساخته کناف برای دیواره و سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد و اغلب به شکل یک سازه فلزی (گالوانیزه) و صفحات روکش دار گچی و سیمانی ساخته می‌شود. کناف امروزه به طور گسترده به کار گرفته می‌شود، زیرا چه از نظر اجرا و چه موارد عملکردی، پاسخ بیشتر نیازهای ساختمانی است. کناف در کارخانه به صورت پیش ساخته و برحسب ترجیحات افراد تولید شده و سپس در محل کار مونتاژ می‌شود. کناف نیز به مانند دیگر مصالح ساختمان، به صورت خشک اجرا می‌شود. از فواید استفاده از کناف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نصب و اجرای سریع و راحت
- وزن کم و در نتیجه کاهش وزن سازه
- عایق حرارت و صوت مناسب
- صرفه جویی در مصالح ساختمانی
- صرفه جویی در هزینه‌های ساخت
- قابل بازیافت بودن (تا 75 درصد)
مطلب پیشنهادی: سقف راهرو با کناف چه مزایا و معایبی دارد + نحوه اجرا
کلام آخر
به دلایل اقتصادی، مصالح پیش ساخته امروزه محبوبیت بسیاری پیدا کرده است. در حقیقت، خانه پیش ساخته انتخاب خوبی برای بسیاری از نیازهای گوناگون است. برای ساخت بناهای کم هزینه و افزایش سرعت اجرا، مصالح پیش ساخته می‌توانند حرفهای بسیاری برای گفتن داشته باشند. به طور کلی، استفاده از مصالح ساختمانی می‌تواند دوام ، عایق بودن، مقاومت در برابر آتش و قیمت پایین را توجیه پذیر کنند. همچنین، بیشتر مصالح ساختمانی پیش ساخته، دوست دار محیط زیست هستند.
