رادیاتور ها از نظر شکل ظاهری و جنس به چه انواعی تقسیم بندی می شوند و هر کدام از این انواع چه ویژگی هایی دارد؟
انواع رادیاتور ها از نظر شکل ظاهری
رادیاتورها از نظر شکل ظاهری به سه دسته پره ای، تخت (پانلی) و لوله ای تقسیم می گردند که در زیر به مزایا و معایب آنها پرداخته می شود.
رادیاتور پره ای
این رادیاتورها از تعدادی پره تشکیل شده اند که هر پره دارای توان حرارتی مشخصی است لذا بر اساس بار حرارتی اتاق تعداد پره های لازم تعیین می شوند. جنس این رادیاتورها معمولاً از آلیاژهای آلومینیومی می باشد. از مزایای رادیاتورهای پره ای می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
- امکان کاهش یا افزایش پره و در نتیجه افزایش یا کاهش توان حرارتی رادیاتور.
- امکان تعویض پره های (درصورتیکه آسیب دیده باشد).
شکل 1: رادیاتور پره ای
رادیاتور تخت (پانلی)
در اکثر مواقع از جنس فولاد می باشند. امروزه در اکثر کشورهای اروپایی رواج پیدا کرده است. برخی از ویژگی ها و مزایای این نوع رادیاتورها بشرح ذیل می باشد:
- یکنواختی بیشتر در گرمایش نسبت به رادیاتورهای پره ای
- سطح تابش یکنواخت و گسترده و نسبت به رادیاتور پره ای سهم انتقال حرارت تابشی آنها بیشتر است.
- زیبایی و تناسب با اغلب طرح های دکوری
- نصب یکپارچه و آب بندی خوب
برخی از معایب رادیاتورهای پانلی عبارتند از:
- بعلت استفاده از فولاد، امکان زنگ زدن و سوراخ شدگی نسبت به انواع آلومینیومی بویژه در بلند مدت وجود دارد.
- در صورت آسیب و سوراخ شدن پانل رادیاتور تعمیر آن مقرون بصرفه نیست.(کل پنل باید تعویض شود.)
- امکان افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی رادیاتور به پانل وجود ندارد. (در چنین مواردی می توان با انشعاب از لوله رفت و برگشت شوفاژ و استفاده از پانل رادیاتور جداگانه، ظرفیت حرارتی را افزایش داد).
نکته: رادیاتورهای پانلی فولادی از نظر راندمان و کارایی بهترین نوع رادیاتور هستند به شرطی که از یک تولید کننده مطمئن و دارای تکنولوژی خریداری شوند.
شکل 2: رادیاتورهای تخت (پانلی)
«چنانچه نیاز به تعمیر و سرویس رادیاتور دارید؛ میتوانید درخواست تعمیر شوفاژ خود را در سامانه ثبت درخواست کارگشا درج نمایید.»
رادیاتورهای لوله ای
این نوع رادیاتورها از لوله های فولادی با ابعاد و اندازه های متنوع به صورت عمودی و یا افقی ساخته می شوند که دارای طراحی ویژه بوده و به مکان های مسکونی زیبائی خاصی می دهند.
شکل 3: رادیاتور لوله ای افقی
انواع رادیاتور ها از نظر جنس
همانطور که اشاره شد رادیاتورها از نظر جنس به سه دسته چدنی، فولادی و آلومینیمی تقسیم می شوند که در ذیل به طور مفصل مورد بررسی قرار می گیرند.
رادیاتورهای چدنی
رادیاتورهای چدنی به صورت پرهای و به روش ریختهگری در ابعاد و اندازههای مختلف از چدن ساخته میشوند. اتصال پرههای این رادیاتور به یکدیگر به وسیله مغزی چپگرد- راستگرد و یا مغزیهای جازدنی (که دو سر آن به صورت کونیک تراشیده شده است) انجام میشود. این رادیاتور برای کار در فشار ( atm4) و تحمل حداکثر درجه حرارت (oC110) مناسب است. مزیت این رادیاتورها نسبت به رادیاتورهای فولادی، مقاومت بیشتر آنها در مقابل زنگزدگی، دوام و مقاومت بیشتر است و به همین دلیل برای جاهای مرطوب مثل حمام مناسب است. معایب این رادیاتورها شکنندگی و وزن زیاد است. لازم به ذکر است که با متداول شدن رادیاتورهای آلومینیومی، روز به روز کاربرد رادیاتور چدنی کمتر شده است زیرا راندمان حرارتی پایین و وزن زیادی دارند. وزن این رادیاتورها برای هر متر مربع به 20 تا 30 کیلوگرم می رسد. در شکل (2-10) یک نمونه از رادیاتور چدنی نشان داده شده است.
شکل 4: رادیاتور چدنی
رادیاتورهای فولادی
رادیاتورهای فولادی از ورق های آهنی به ضخامت (25/1 میلیمتر) در ابعاد و اندازههای مختلف، معمولاً به صورت پرهای ساخته میشوند. هر پره رادیاتور شامل دو صفحه پرس شده است که بر روی هم قرار گرفته، لبه آنها به یکدیگر جوش مقاومتی داده میشود. با قرار گرفتن دو صفحه پرس شده بر روی هم، مسیرهایی برای عبور آب در حد فاصل دو صفحه ایجاد میگردد. پرههای تولید شده، در کارخانه با جوش و یا با استفاده از دنده های چپ گرد و راست گرد به یکدیگر متصل میشوند تا رادیاتور با تعداد پره مورد نظر تولید شود. توجه شود که پره رادیاتورهای فولادی به صورت یک بلوک غیر قابل تفکیک تولید می شوند و قابلیت افزودن یا کاستن پره را ندارند. این رادیاتورها از نظر ارتفاع و پهنا در اندازههای مختلفی ساخته شده و به بازار عرضه میشوند که هرکدام برحسب ابعاد و اندازهی محل نصب رادیاتور در داخل ساختمان، مورد استفاده قرار میگیرند. اندازه رادیاتورهای فولادی برحسب پهنای پره و ارتفاع محور تا محور کلکتورهای بالا و پایین آن بیان میشوند برای مثال منظور از رادیاتور (500×200×25)، رادیاتور (25) پره با پرههایی به پهنای (200 میلیمتر) و ارتفاع محور تا محور لولههای رفت و برگشت (500 میلیمتر) است. به هر رادیاتور یک لوله رفت و یک لوله برگشت آب گرم وصل می شود که اگر تعداد پره ها کمتر از 25 عدد باشد معمولاً لوله های رفت و برگشت به یک طرف آن متصل می شوند ولی اگر تعداد پره ها بیشتر از 25 عدد باشد الزاما باید لوله های رفت و برگشت در طرفین رادیاتور باشند (یعنی لوله رفت در یک طرف و لوله برگشت آب در طرف دیگر رادیاتور باشد) در غیر اینصورت دمای پره های رادیاتور یکنواخت نخواهد بود و دمای پره های نزدیک به لوله های رفت و برگشت بیشتر از پره های انتها خواهد شد.
رادیاتورهای فولادی از لحاظ قیمت به صرفه هستند ولی مشکلاتی از قبیل حساسیت در برابر ضربه و خوردگی، عدم تحمل فشار زیاد سیستم، تنوع نداشتن از نظر شکل و نداشتن قابلیت تغییر طول (عدم قابلیت اضافه یا کم کردن پره) را دارند.
رادیاتورهای آلومینیومی
رادیاتورهای آلومینیمی از جنس آلیاژهای آلومینیم بوده و به نسبت رادیاتورهای چدنی و فولادی قدمت کمتری دارند. این رادیاتورها در اصل از لوله های عمودی تشکیل شده اند که بر روی سطح خارجی آنها پره های شعاعی نصب شده و سپس جهت تشعشع بیشتر، انتهای پره های شعاعی مربوط به هر لوله را با یک سطح تخت به همدیگر وصل می کنند. این رادیاتورها به صورت پرهای و معمولاً در بلوک های (5)، (7) و (10) پره به بازار عرضه میشوند. لبه کلکتور بالا و پایین این رادیاتورها در یک طرف از داخل رزوه راست گرد و در طرف دیگر رزوه چپگرد میشود، به این ترتیب رادیاتورها را میتوان به وسیله مغزیهایی که نصف طول آن دنده راستگرد و نصف دیگر آن. چپگرد است به یکدیگر متصل نمود. برای مثال برای رادیاتور (15) پره، یک بلوک رادیاتور (5) پره را با یک بلوک رادیاتور (10) پره به هم متصل میکنند. رادیاتورهای آلومینیمی نسبت به فولادی سبک تر، زیباتر و ضریب هدایت حرارتی بالاتری دارند ولی از لحاظ قیمت گرانتر می باشند. در فضاهایی که رطوبت زیادی دارند (مانند حمام ها، زیرزمین ها و سرویس ها) توصیه می شود که از این نوع رادیاتورها استفاده شود زیرا در برابر زنگ زدگی مقاوم هستند.
رادیاتورهای آلومینیمی در انواع مختلفی از نظر پهنا، ضخامت پره، ارتفاع محور تا محور کلکتورهای بالا و پایین، شکل ظاهری، قدرت حرارتی با شرایط استاندارد، تولید و به بازار عرضه میشوند.
مطالب مرتبط:
- نقشه های اجرایی گرمایش و موتورخانه
- هندبوک طراحی دودکش
- اطلاعات مشاغل رادیاتور و شوفاژ
- آشنایی با رادیاتور و اجزای آن
منبع:
کارگشا، سامانه جامع صنعت ساختمان