در روزگاری نه چندان دور، برای انتخاب یک لامپ مناسب برای روشن کردن فضای داخلی خانه صرفا به دو گزینه لامپ مهتابی و لامپ رشتهای محدود بودیم. لامپها از نظر ظاهری تنوع زیادی نداشتند و صرفا با توجه به مساحت خانه از لامپهایی با توان بالاتر (مثلا 100 یا 200 وات) استفاده میکردیم. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع لامپ مناسب برای تامین روشنایی فضای داخلی ساختمان آشنا کنیم.
آشنایی با انواع لامپ برای روشنایی ساختمان
اما امروزه اوضاع تغییر کرده است و با مراجعه به بازار با دهها مدل مختلف از لامپهای روشنایی مواجه میشوید. هر کدام از این لامپها دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص به خود هستند و برای کسب بهترین نتیجه از نظر بازدهی روشنایی و همچنین زیبایی ظاهری، باید در خصوص انواع لامپ آشنایی داشته باشید.
برای مثال لامپی که برای روشنایی یک واحد مسکونی، دفتر تجاری و یا یک کافی شاپ یا فروشگاه مورد استفاده قرار میگیرد لزوما یکسان نیست و میتواند هم از نظر ظاهری و هم بازدهی روشنایی متفاوت باشد. با ما همراه باشید تا شما را با چند مورد از پرکاربردترین لامپهایی که در بازار قابل تهیه هستند، آشنا کنیم.
لامپها از نظر نوع کاربرد یا به عبارت بهتر محلی که مورد استفاده قرار میگیرند به دو دسته کلی فضای داخلی و فضای خارجی تقسیم میشوند. اگرچه هدف اصلی تمامی لامپها تامین روشنایی مورد نیاز برای یک محیط است، اما خصوصیات و مشخصاتی که هر کدام از این لامپها ارائه میدهند میتواند در انتخاب تاثیرگذار باشد.
لامپهای مناسبِ روشنایی فضای داخلی
این گروه از لامپها برای تامین روشنایی فضای داخلی ساختمانهای مسکونی و حتی ساختمانهای تجاری با ابعاد کوچک تا متوسط گزینه بسیار خوبی هستند و امروزه به شکل رایجی از آنها استفاده میشود.
لامپ رشتهای
لامپهای رشتهای یکی از رایجترین انواع لامپهایی هستند که برای روشنایی ساختمان بهکار میروند و در اندازهها و ولتاژهای مختلفی در بازار وجود دارند. در این لامپها یک رشته از جنس تنگستن وجود دارد که عبور الکتریسیته از درون این رشته، باعث ایجاد نور و گرما میشود.
درون حباب شیشهای این نوع لامپها مخلوطی از نیتروژن یا خلاء وجود دارد که شرایط را برای کارکرد بهتر رشته تنگستنی فراهم میکند. نور تولید شده توسط این نوع از لامپها شباهت زیادی به نور طبیعی دارد و یکی از دلایل انتخاب آنها همین موضوع است.
علیرغم اینکه لامپهای رشته هنوز هم در مکانهای مختلف بهکار میرود، اما یکی از معایب اصلی این نوع لامپها اتلاف انرژی بالا است. در واقع حداکثر 10 درصد از الکتریسیتهای که از رشته عبور میکند به نور تبدیل میشود و مابقی آن به صورت گرما هدر میرود. علاوه بر این، هر لامپ رشتهای عموما بین 700 تا 1000 ساعت عمر میکند.
لامپ فلورسنت
لامپهای فلورسنت که در بدو ورود خود به بازار با نام لامپهای کممصرف برای روشنایی ساختمان شناخته میشدند نیز از انواع رایج محسوب میشوند. این لامپها معمولا توان روشنایی پایینتر اما طول عمر بالاتری را ارائه میدهند. برخورد الکترونها با اتمهای جیوهای که درون محفظه لامپ وجود دارند باعث ایجاد برانگیختگی و در نهایت تولید اشعه ماوراءبنفش یا UV میشود.
یکی از ویژگیهای مهم این نوع لامپها مصرف برق به مراتب کمتر (یک سوم تا یک چهارم) نسبت به لامپهای رشتهای است. علاوه بر این، لامپ فلورسنتی به عنوان یک لامپ برای روشنایی ساختمانی که به نور سفید نیاز دارد، یک گزینه مقرونبهصرفه و کممصرف است که گرمای بسیار کمتری نسبت به انواع رشتهای تولید میکند و به خصوص برای مکانهایی با مساحت کم انتخاب بهتری محسوب میشود.
لامپ هالوژن
این نوع از لامپها از سال 1960 میلادی به بازار وارد شدهاند و تفاوت اصلی آنها با لامپهای رشتهای این است که علاوه بر بهکارگیری گاز بیاثر درون حباب، از یک عنصر هالوژنه مانند بُرُم و یُد نیز استفاده شده است. مقاومت رشته نورانی در این نوع لامپها باعث شده تا علاوه بر بهره نوری بیشتر، طول عمر لامپهای هالوژنی حدودا 300 ساعت بیشتر از انواع رشتهای باشد.
این نوع از لامپها اگرچه ابعاد کوچکتری نسبت به لامپهای معمولی دارند، اما در عین حال روشنایی و طول عمر بالاتری را ارائه میدهند. این نوع از لامپها روشنایی بسیار خوبی دارند و اگرچه نسبت به انواع رشتهای اتلاف انرژی به مراتب کمتری دارند، اما باز هم شاهد تولید گرمای زیادی هستیم.
نقطه ضعف اصلی این لامپها مصرف انرژی نسبتا بالا در آنها است، بهطوری که یک لامپ هالوژنی معمولی نسبت به یک لامپ فلورسنتی تا 3 برابر انرژی بالاتری مصرف میکند. این نوع لامپها در ابعاد و طرحهای مختلفی تولید میشوند.
بیشتر بخوانید: راهنمای تصویری نصب لامپ هالوژنی
لامپ الایدی LED
لامپهای الایدی یکی از انواع مدرن لامپ برای روشنایی ساختمان محسوب میشود که راندمان بالا به همراه نور سفید را ارائه میدهد. این نوع لامپها بهطور پیوسته در حال پیشرفت هستند و امروزه برای نورپردازی واحدهای مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. لامپهای الایدی از نظر تکنولوژی به سه دسته DIP، SMD و COB تقسیم میشوند.
در این نوع از لامپها، حرکت الکترونها در یک نیمهرسانا باعث تولید نور میشود. این نوع لامپها از قدرت روشنایی کمتر نسبت به انواع رشتهای بهره میبرند اما در عوض نور سفید را با کمترین میزان اتلاف انرژی و طول عمر به مراتب بالاتر در دسترس کاربر قرار میدهند. لامپهای الایدی در رنگهای مختلفی تولید میشوند و نسبت به لامپهای کممصرف نیز 30 درصد بهینهتر بهحساب میآیند.
اگرچه هزینه اولیه این لامپها بالا است اما با توجه به مزایای زیادی که نسبت به لامپهای معمولی دارند به شکل رایجی در پروژههای ساختمانی اعم از مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند.
بیشتر بخوانید: لامپ LED چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ مزایا و معایب لامپ ال ای دی چیست؟
لامپ نئون برای روشنایی ساختمان
درون محفظه لامپهای نئونی از مخلوط گاز آرگون و یا نئون کم فشار پر شده است. در لامپهای نئونی که شدت روشنایی بالایی را فراهم میکنند، درون محفظه بهطور کامل از گاز نئون خالص پر شده است. با برقراری جریان الکتریسته، این مخلوط گازی یونیزه شده اجازه عبور جریان الکتریکی بسیار کوچکی از یک الکترود به الکترود دیگر را میدهد.
ولتاژ مورد نیاز این لامپها کم و در حد 10 تا 20 وات است که البته شدت روشنایی خیلی بالایی را تامین نمیکنند و به دلیل رنگبندی جذاب و جلوه نوری خاصی که دارند عموما به عنوان نور مخفی و برای متفاوت نشان دادن فضای یک ساختمان مسکونی یا تجاری مورد استفاده قرار میگیرند.