در دوران حکومت آخرین پادشاه سلسله ی صفویه یعنی شاه سلطان حسین صفوی، مدرسه ی بزرگی ساخته شد و در اطراف آن موقوفات متعددی به آن الحاق شد که یکی از بزرگترین کاروانسرا های آن زمان نیز در زمره ی این موقوفات بود. بانی این وقف هلنا خاتون مادر شاه سلطان حسین بوده است. به همین علت این موقوفات را با نام مادر شاه می شناسند.
کاروانسرای مادر شاه یکی از بزرگترین و زیباترین کاروانسراهای ایران کهن محسوب می شده است. این کاروانسرا چند سال بعد با حمله ی افغان ها و سقوط اصفهان مدتی رو به ویرانی گذاشت اما پس از چندی در دوران زندیه و افشاریه مجددا به اوج خود بازگشت به گونه ای که نقاشی های به جا مانده از اوایل قاجار حکایت از این دارند که کاروانسرا از رونق فراوانی برخوردار بوده است.
با این حال در دوران قاجار به خصوص در دوره ی حکومت مسعود میرزا بر اصفهان کاروانسرا مجددا به ویرانه ای متروک تبدیل می شود تا نهایتا در سال 1336 توافق نامه ای میان اداره اوقاف و بیمه ایران صورت می پذیرد که طبق آن شرکت بیمه ایران کاروانسرا را بازسازی و به هتلی مجلل تبدیل کند و از آن بهره برداری نماید.
بدین ترتیب در سال 1345 این هتل زیبا افتتاح گردید. هتل عباسی که یکی از نمونه های بی نظیر طراحی هتل با توجه به معماری ایرانی است، بار ها توسط افراد و ارگان های مختلف به عنوان زیبا ترین هتل خاورمیانه شناخته شده است.
در طراحی هتل عباسی المان های اصیل معماری ایرانی و سبک اصفهانی به بهترین شکل و با بالاترین کیفیت برای ساخت فضاهای متفاوتی همچون اتاق ها، رستوران ها، لابی، سالن های همایش و… طراحی و اجرا شده اند. استفاده از نقاشی های ایرانی، کاشی کاری، آیینه کاری و گره چینی و ترکیب آنها با تکنیک های کاربندی و پتکنه و مقرنس این هتل را به نمونه ی کاملی از استعمال تزئینات معماری ایرانی مبدل نموده است.
این هتل دارای یک باغ مرکزی است که پنجره ی اتاق ها به آن باز می شود. این فضای باز 6000 متری به صورت نمونه زیبایی از یک چهارباغ ایرانی طرح ریزی شده است که از میان آن آبراه هایی می گذرند. این باغ فضای مفرحی را به ارمغان می آورد که در اطراف با نمایی آرامش بخش از معماری ایرانی با رواق های متعدد به سبک صفوی محاصره شده است و جوی دلپذیر برای نشستن و لذت بردن از فضا ایجاد کرده است.
هتل عباسی می تواند به عنوان نمونه موفقی از استفاده از معماری و طراحی ایرانی برای جذب گردشگران و جلب رضایت آنها بررسی شود و از آن برای ایجاد نمونه های مشابه الگو برداری شود. در وضعیتی که معماران و طراحان ما به دنبال طرح های غیر بومی و نوآر هستند، شاید معماری اصیل ایرانی راهکار مناسب تری برای جذب گردشگران خارجی به هتل ها باشد.