موزاییک کاری پشت بام آخرین مرحله از اجرای عملیات کفسازی سقف بام ساختمان است. مراحل انجام کار باید به دقت انجام شود تا بام بتواند بهترین عملکرد خود در برابر شرایط مختلف آب و هوایی را نشان دهد. برای این منظور نیاز به داشتن نقشه جزئیات کفسازی سقف بام است.
اگر به هر نحوی یک مرحله از ساخت سقف ساختمان بام به درستی انجام نشود، پیامدهای اجرای نادرست را باید در زمان بارندگی و بارش برف مشاهده کرد. به هر روی، با انجام موزاییک کاری پشت بام عملاً کلیه مراحل ساخت‌وساز به انتها می‌رسد؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.
نحوه موزاییک کاری پشت بام چگونه است؟
مراحل موزاییک کاری پشت بام
- شیب بندی با استفاده از کُروم‌بندی
- ساخت ماهیچه در کنج‌ها
- موزائیک فرش بام
وسایل مورد نیاز
- فرغون
- استانبولی
- بیل
- تراز دستی
- تیشه
- شمشه ۲٫۵ متری
- کمچه
- متر فلزی ۵ متری
- ریسمان کار
نحوه شیب بندی سقف بام
شیب بندی پشت بام برای تخلیه آب‌های جمع شده در پشت بام های مسطح (تخت)، نیاز به اجرای شیب بندی اصولی است. هدف از این کار، هدایت آب از روی کف به لوله‌های اصلی ساختمان جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل ساختمان است. در واقع، شیب بندی یکی از مهم‌ترین مراحل موزاییک کاری پشت بام است.
درصد میزان شیب باید به گونه‌ای باشد که آب به سرعت از سقف به محل ناودانی (حفره‌ای در سقف بای هدایت آب به لوله اصلی ساختمان) برسد. این شیب می‌تواند از «یک تا سه درصد» باشد. نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که هر چه قدر طول شیب زیاد باشد، به همان اندازه نیز ارتفاع شیب باشد بیشتر باشد.
برای شیب بندی پشت بام به مصالح زیر نیاز است:
- خرده آجر
- سوخته زغال سنگ
- پوکه معدنی
انواع شیب بندی پشب بام‌های مسطح:
- شیب به سمت گوشه: ناودانی در گوشه قرار دارد.
- شیب به سمت یک ضلع: ناودانی در امتداد یک ضلع دیوار پشت بام قرار دارد.
- شیب به سمت وسط: ناودانی در وسط اضلاح (به نسبت مساوی) قرار دارد.
مطلب پیشنهادی: پوتر در ساختمان چیست؟ معنی، انواع و مراحل اجرای آن
نحوه انجام کُروم‌بندی پشت بام
در راستای، موزاییک کاری پشت بام، حالا نوبت کروم بندی است. پس از مشخص کردن درصد شیب و تعداد ناودانی، کروم‌بندی بام انجام می‌گیرد. کروم‌ها باید به عرض ۱۰ سانتیمتر بوده و به صورت نوارهایی سیمانی اجرا می شوند. در این مقاله درباره کروم‌بندی در حالت شیب به وسط توضیح داده می‌شود.
بعد از آماده کردن ملات ماسه و سیمان، ارتفاع چهار گوشه بام برحسب طول تعیین می‌شود. هر چهار گوشه را کروم‌گذاری می‌کنند. سپس با استفاده از ریسمان بین هر کروم، شمشه‌گیری انجام می‌شود. حال نوبت کروم بندی وسط می‌رسد. باز هم با استفاده از ریسمان و شمشه‌گیری، کروم‌بندی وسط نیز انجام می‌شود.
سپس فواصل بین هر کروم با استفاده از مصالح شیب بندی که در بالا توضیح داده شده پُر می‌شوند. حال نوبت به عایق کاری دور ناودانی می‌رسد. برای این کار به اندازه ۱ مترمربع، اطراف ناودانی با قیر پر شده و یک لایه گونی روی آن پهن می‌شود. فقط محل ناودانی باید در گونی سوراخ شود. سپس کف خواب را روی ناودانی قرار داده و مراحل عایق کاری ساختمان انجام می‌گیرد.
نحوه ساختن ماهیچه در کُنج‌ها
محل اتصال دیوار جان پناه و پشت بام جهت عدم نفوذ رطوبت، لازم است ماهیچه با استفاده از ملات ماسه و سیمان به صورت مورب با زاویه ۴۵ درجه در گوشه‌ها اجرا شود. این کار باعث می‌شود که آب جمع شده در گوشه بام سریعاً تخلیه شود.
نحوه موزاییک کاری پشت بام
بعد از انجام زیرسازی، حال نوبت به موزاییک فرش بام می‌رسد. برای این کار نخست باید دلیل گذاری کرد. به این صورت که در هر گوشه از کف بام، اقدام به قرار دادن یک موازییک و ریسمان کشی جهت ایجاد سطحی تراز می‌کنیم. فاصله بین دو دلیل را با موزاییک پر کرده و با استفاده از تیشه به موزاییک ضربه زده تا به ملات بچسبد.
ضروری است، هر ردیف موزائیک کاملاً در راستای یکدیگر باشند. به این صورت که دورتادور اضلاع بام موزاییک کاری می‌شوند. همچنین ضروری است، دوتادور ناودانی نیز موزاییک کاری شود تا بین موزاییک دلیل ناودانی و موزاییک دلیل اضلاع بام، درصد شیب به درستی تعیین شود. سپس نوبت موزاییک کردن رج‌های بعدی می‌رسد. این کار را نیز با ریسمان کشی و رعایت مقدار شیب در همه جهات انجام می‌شود.
مطلب پیشنهادی: کف سازی محوطه با سیمان: هزینه کم، سرعت بالا و ایده‌ال کارفرما
بعد از اتمام موزاییک فرش، حال نوبت دوغاب ریزی (با نسبت ۴ پیمانه ماسه ریزدانه و یک پیمانه سیمان) است. این کار بعد از گذشت حدود ۱۲ ساعت از موزاییک فرش، انجام می‌شود. موزاییک فرش را خیس کرده، دوغاب سیمانی را روی سطوح می‌ریزند تا درزها و بَندهای بین موزاییک‌ها پُر شده و سطحی صاف و زیبا ایجاد کند. گرد سنگ، خاک سنگ و سیمان را به نسبت یک به به یک به حالت خشک ترکیب کرده و روی دوغابی که لای درزها نفوذ کرده می‌پاشند و با استفاده از گونی سطح موزاییک‌ها پاک می‌کنند.
انواع ملات مصرفی موزاییک کاری پشت بام
ملات‌هایی که برای موزاییک فرش پشت بام استفاده می‌شوند به شرح زیر هستند:
ملات ماسه و آهک: از مخلوط ماسه ریزدانه با قطر ۵ میلیمتر و شیره آهک به میزان ۱۷۵ تا ۲۰۰ کیلوگرم در مترمکعب، ملاتی به نام ماسه و آهک ساخته می‌شود که می‌توان آن را برای موزاییک کاری مورد استفاده قرار داد. از این ملات به دلیل مقاومت کمتر، به ندرت استفاده می‌شود.
ملات باتارد (حرام‌زاده): از مخلوط ماسه با دانه‌بندی ریز و شیره آهک به مقدار ۱۰۰ کیلوگرم و ۱۵۰ کیلوگرم سیمان در مترمکعب ساخته می‌شود. به دلیل وجود آهک، مقاومت این ملات نیز به نسبت ملات ماسه و سیمان کمتر است.
ملات ماسه و سیمان: از مخلوط کردن ماسه دانه‌بندی شده و سیمان با عیار ۳۰۰ کیلوگرم در مترمکعب، مقاوم‌ترین ملات ساختمانی حاصل می‌شود. این ملات همچنین پر استفاده‌ترین ملات در کلیه امور ساختمانی از جمله موزاییک فرش کردن است.
- نکته: ماسه مورد استفاده در ساخت ملات نباید در خود، خاک معدنی یا نباتی داشته باشد.
- نکته: از به کار بردن ماسه‌های بدون سیلت (رس) جهت ملات فرش موزاییک باید خودداری کرد.
سخن آخر
طرز موزاییک کاری پشت بام را در بالا توضیح دادیم، ضروری است مراحل انجام کار را به درستی انجام داده تا از عواقب عدم اجرای صحیح سقف پشت بام که همان نفوذ رطوبت و در مرحله نازک کاری ساختمان قرار دارد، است، جداً جلوگیری شود. زیرسازی و عایق کاری، مهم‌ترین مرحله در اجرای سقف پشت بام است که باید طبق نقشه‌های اجرایی مو به مو انجام شود. سپس سطح نهایی سقف که همان موازییک فرش کردن به عنوان آخرین مرحله اجرای ساختمان کار می‌شود.
-
-
-
-
-
-
-
