اگر اغراق نکرده باشیم، آشپزخانه را می‌توان مهم‌ترین بخش هر خانه‌ای در نظر گرفت. بخشی از خانه که سرچشمه سلامت و راحتی خانواده است. آشپزخانه‌ها پلان یا به عبارتی مدل و طراحی مختلفی دارند. آشپزخانه‌های مدل ال، (L)، یو (U)، جی (G)، خطی، راهرویی و جزیره‌ای از انواع رایج آشپزخانه‌ها هستند. در این مقاله از کارگشا به بررسی انواع مختلف پلان آشپزخانه، اصول طراحی آشپزخانه و همچنین مبحث مثلت کار در آشپزخانه می‌پردازیم.
انواع مدل طراحی آشپزخانه
امروزه با توجه به تغییر شیوه زندگی مردم، آشپزخانه به عنوان قلب خانه، بزرگ‌ترین و پر رفت و آمد‌ترین بخش هر خانه است که فراتر از کابینت‌های زیبا و یا لوازم پخت و پز مدرن، نقطه عطف داشتن یک زندگی شاد و لذت بخش را فراهم می‌کند. این شیوه زندگی، خواسته و یا ناخواسته تغییر در شیوه طراحی آشپزخانه‌ها را منجر شده و آن را به جذاب‌ترین و هیجان‌انگیزترین فضا در طراحی دکوراسیون داخلی برای معماران تبدیل کرده است.
هنگامی که یک سیستم کابینت برای خانه خود انتخاب می‌کنید، صرفه نظر از ابعاد منزلتان، می‌بایست به کارآمدی و راحتی آن دقت کنید تا علاوه بر تأمین غذای مورد نیاز، از بودن در آشپزخانه لذت ببرید. اگر مطمئن نیستید که از کجا باید شروع کنید و اطلاع زیادی از طراحی، ویژگی‌ها و سبک‌های سیستم آشپزخانه ندارید، با ما همراه باشید تا اطلاعات لازم و ایده‌های زیبا از انواع سیستم‌های آشپزخانه را به شما ارائه دهیم تا با درک بیشتر برای آشپزخانه خود برنامه ریزی کنید.
بیشتر بخوانید: دکوراسیون داخلی آشپزخانه با سبک دلخواه شما از روستیک تا کلاسیک
اما چگونه می‌توانیم یک فضای آشپزی کارآمد را با توجه به فضا و بودجه خود طراحی کنیم؟ برای پاسخ به این سؤال می‌بایست در ابتدا عوامل اصلی شکل گیری یک سیستم آشپزخانه را شناسایی و به بررسی ویژگی‌های هر کدام بپردازیم.
بیشتر بخوانید: کابینت آشپزخانه، صفر تا صدشو بدونی بهتر انتخاب میکنی!
عوامل اصلی طراحی کابینت آشپزخانه
در این مقاله ابتدا به معرفی انواع چیدمان و پلان‌های آشپزخانه پرداخته و در مقالات بعدی، عوامل دیگر را بررسی خواهیم نمود. پس با ما همراه باشید.
- پلان و چیدمان آشپزخانه
- ارگونومی و ابعاد انسانی
- سبک طراحی کابینت
- مواد و متریال
- رنگ و نور
تعریف آشپزخانه
آشپزخانه که بخش مهم یک خانه است، فضای برای پخت و پز، شستن و نگهداری مواد غذایی بوده که متناسب به ابعاد آن می‌تواند فضایی برای غذا خوردن، نشستن را نیز در بر بگیرد.
به طور کلی تا قرن 18، فضای پخت و پز از اجزای اصلی معماری ساختمان محسوب نمی‌شد و معمولاً غذا در اتاقکی با نام مطبخ در بیرون از خانه و مستقیماً بر روی آتش پخت می‌شد؛ اما در اوایل قرن 19 با ظهور پیشرفت‌های فنی، اختراع کوره، دیگ‌های بخار، لوازم برقی و همچنین یخچال و فریزر معماری آشپزخانه و نحوه پخت غذا نیز متحول شد و آشپزخانه به بخش مهمی از ساختمان برای زندگی مدرن و راحت تبدیل شد.
انواع پلان و طراحی آشپزخانه
ایجاد یک آشپزخانه بسیار شبیه به پخت یک وعده غذایی است که به مواد با کیفیت، مهارت در اجرا و برنامه ریزی دقیق برای زمان و هزینه، نیاز دارد. در طراحی یک آشپزخانه، یا بازسازی آن، قطعاً ما نمی‌توانیم مهم‌ترین بخش تاثیر گذار بر فرآیند طراحی که ابعاد و اندازه فضا است را نادیده بگیریم و صرفاً به چیدمان و یا تهیه لوازم جانبی آن بپردازیم.
بیشتر بخوانید: کابینت آشپزخانه مدرن را چطور می پسندید؟ ایرانی، کوچک یا شیک!
آشپزخانه‌های مدرن امروزی بر خلاف خانه‌های سنتی، اغلب به صورت باز طراحی شده و متناسب با ابعاد و کاربری فضا، سبک آشپزی، میزان زمان مورد نیاز برای هر ایستگاه کاری (یخچال، سینک و گاز) به 6 مدل استاندارد طراحی می‌شوند که چیدمان آنها بر اساس مثلث کاری و روابط و دسترسی‌های ارگونومیکی در نظر گرفته می‌شود که در شکل زیر انواع این چیدمان نشان داده شده است.
مثلث کار در آشپزخانه چیست؟
نخستین عاملی که باید در چیدمان آشپزخانه مد نظر قرار داد، پیش بینی جریان رفت و آمدی بین ایستگاه‌های مختلف کاری در آشپزخانه است. تا بر اساس آن مثلث کاری را تعریف کرد. این مثلث خطی است فرضی میان سه بخش زیر است.
- محل ذخیره سازی مواد غذایی (یخچال)
- محل شستشو (سینک ظرف شویی)
- محل پخت و پز (گاز)
به طوری که هر کدام از آنها در یکی از رئوس مثلث قرار بگیرند تا افراد بدون داشتن مانع در سر راهشان بین این سه بخش در تردد باشند. شکل زیر نحوه قرار گرفتن مثلث آشپزخانه را در موارد مختلف چیدمان (سیستم) آشپزخانه نشان می‌دهد.
ویژگی‌های مثلث کار در آشپزخانه
- در هنگام طراحی مثلث کار در آشپزخانه باید توجه نمود که فاصله مناسبی میان اجاق گاز و دو رأس دیگر مثلث وجود داشته باشد تا از تأثیر گرمایی بر عملکرد یخچال و همچنین لکه‌های چربی حاصل از پخت و پز بر ظروف شسته شده جلوگیری شود.
- باید در دو طرف اجاق‌گاز، کابینت کافی وجود داشته باشد تا از سطح آن به‌عنوان میز کار استفاده شود. همچنین اجاق‌گاز نباید در مجاورت پنجره باشد، چون ممکن است وزش باد باعث خاموشی گاز و آتش‌سوزی شود.
- با توجه به رطوبت اطراف سینک بهتر است سینک ظرفشویی در محلی قرار بگیرد که از تابش نور خورشید و جریان هوای آزاد بهره ببرد. همین‌طور با توجه به استفاده مکرر از سینک ظرفشویی در آشپزخانه، لازم است که کابینت‌های اطراف سینک ظرفشویی سطح وسیعی داشته باشد.
- از آنجایی که یخچال وسیله‌ای است که عموم افراد منزل از آن استفاده می‌کنند، بهتر است در نزدیکی ورودی آشپزخانه قرار گیرد. دقت کنید که فضای کافی برای باز کردن در یخچال و عبور افراد وجود داشته باشد.
- اضلاع هر مثلث می‌بایست بین 1.50 تا 2.70 متر باشد.
- بهترین شرایط به این صورت است که محیط این مثلث بین 4.80 تا 6 متر باشد.
- در صورتی که مجموع گام‌ها در مثلث کار خیلی کم باشد، افراد به همدیگر برخورد کرده و موجب شلوغی در کار خواهد شد.
- در صورتی که مجموع گام‌ها زیاد باشد، سبب طی مسافت بیشتر و خستگی در طول روز و در نهایت موجب طولانی شدن زمان اجرای کار خواهد شد.
- این مثلث می‌تواند در انواع مختلف ایجاد شود و نوع آن رابطه مستقیمی با شرایط محیط و در واقع نقشه فضا دارد.
- اگر فعالیت‌های دیگری علاوه بر پخت و پز در آشپزخانه انجام می‌شود، در هنگام برنامه ریزی برای طراحی مثلث کار باید در نظر گرفته شوند؛ مانند میز نهارخوری، جزیره، مینی بار، قفسه‌های دکوری و … .
انواع پلان و مدل آشپزخانه
در ادامه به معرفی انواع پلان و مدل آشپزخانه خواهیم پرداخت.
آشپزخانه مدل خطی یا تک دیواری
آشپزخانه راهرویی یا موازی که بین دو دیوار که در روبروی یکدیگر قرار دارند، در بین آشپزها به جهت دسترسی سریع بین ایستگاه‌های کاری از محبوبیت بالایی برخوردارند. همچنین به جهت نداشتن کابینت‌های کنجی، علاوه بر طراحی راحت، برای خانه‌های کوچک مقرون به صرفه است.
در این مدل حداقل راه روی ما بین دو ردیف کابینت می‌بایست 1.20 متر باشد و اگر فضای بیشتری بین دو دیوار وجود داشته باشد، با رعایت فاصله 1.20 متری از طرفین می‌توان از یک جزیره در حد فاصل بین کابینت‌های دو طرف دیوار استفاده کرد.
آشپزخانه مدل ال
با رشد سبک زندگی یکپارچه در معماری مدرن، مدل ال (L) شکل به یکی از مدل‌های پرکاربرد و زیبا در دکوراسیون داخلی تبدیل شده که برای هر فضایی با متراژهای مختلف قابل استفاده است. در این سیستم که شامل دو دیوار مجاور و عمود بر هم است، مثلث کاری قابل تعریف بوده به طوری که در دیوار بزرگ‌تر دو ایستگاه و در دیوار کوچک‌تر یک ایستگاه کاری قرار داده می‌شود.
همچنین اگر فضای کافی ما بین دو دیوار وجود داشته باشد می‌توان میز نهارخوری را به آشپزخانه متصل کرد و یا یک کابینت جزیره‌ای در وسط آشپزخانه قرار داد که ایده‌ای زیبا و کاربردی برای فضاهای بزرگ‌تر بوده تا از آن به عنوان میز کار و یا میز نهارخوری استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: انواع کابینت های آشپزخانه به همراه مزایا و معایب آنها
آشپزخانه مدل یو
سیستم یو شکل که از 3 دیوار مجزا برای نصب کابینت تشکیل شده است، به جهت ایجاد فضای کاربردی در سه 3 دیوار مختلف، امکان چیدمان‌های متفاوتی برای یخچال، سینک و گاز را فراهم می‌کند به طوری که هر کدام می‌توانند در یک ضلع آشپزخانه قرار بگیرند.
بیشتر بخوانید: انواع طراحی آشپزخانه و مناسب ترین طرح برای آشپزخانه های کوچک و بزرگ
این مدل هم برای خانه‌های کوچک و هم بزرگ قابل استفاده بوده و اگر فضای مابین دیوارها زیاد باشد، می‌توان از یک کابینت جزیره‌ای یا میز نهارخوری در وسط یا ورودی به آشپزخانه استفاده کرد به‌گونه‌ای که فاصله حرکتی حداقل 1.20 متری از طرفین جزیره یا میز نهارخوری وجود داشته باشد.
آشپزخانه مدل جزیره‌ای
آشپزخانه‌های جزیره، معمولاً کاربری‌های بیشتری همراه با فضاهای ذخیره سازی به آشپزخانه اضافه می‌کنند که معمولاً یک ایستگاه آن بر روی کابینت دیواری و دو ایستگاه دیگر بر روی جزیره قرار داده می‌شود یا بالعکس. به طوری که از 3 جهت آزادی عمل را به کاربر می‌دهد.
این سیستم که مناسب خانه‌های با متراژ بالا و فضاهای دسترسی بزرگ است، اغلب مجهز به هود مرکزی، سیستم‌های صوتی تصویری، لوازم الکترونیکی پیشرفته و نهارخوری است.
آشزپخانه با پلان جی
این سیستم پلان آشپزخانه (G) چند عملکردی و جادار که فرمی مایل به بسته شدن دارد؛ مناسب خانه‌های بزرگ بوده و فضای زیادی را اشغال می‌کنند. در طراحی این مدل باید به این نکته دقت شود که جزیره یا میز‌های نهارخوری که معمولاً در قسمت انتهایی و خروجی آشپزخانه قرار می‌گیرند، مانعی برای ورود و خروج به آشپزخانه ایجاد نکرده و حداقل 1.20 متر فضای رفت آمد در ورودی فراهم کنند.
دکوراسیون داخلی آشپزخانه با سبک دلخواه شما از روستیک تا کلاسیک
دکوراسیون داخلی آشپزخانه و اشتباهاتی که در دکوراسیون داخلی آشپزخانه نادیده گرفته می شوند. انواع سبک های دکوراسیون داخلی برای آشپزخانه، تاثیر رنگ و نور در دکوراسیون داخلی
دکوراسیون داخلی آشپزخانه از جمله مواردی است که بسیاری برای داشتن یک آشپزخانه زیبا و در عین حال کاربردی جستجو می‌کنند. در اینجا لازم به یادآوری است که عوامل زیادی مانند سبک دکوراسیون داخلی، میزان نور طبیعی، رنگ، سلیقه و متراژ فضای در اختیار در دکوراسیون داخلی آشپزخانه تأثیر دارند. از شما دعوت می‌کنم در ادامه با کارگشاهمراه باشید.
انواع سبک دکوراسیون داخلی آشپزخانه
سبک دکوراسیون داخلی آشپزخانه مانند دیگر فضاهای خانه در طراحی آن بسیار پراهمیت است و جزء اصول اولیه به حساب می‌آید. انتخاب سبک دکوراسیون داخلی آشپزخانه به سلیقه، سبک دکوراسیون داخلی دیگر فضاها و متراژ آشپزخانه بستگی دارد. در ادامه به بررسی انواع سبک‌های پرطرفدار آشپزخانه می‌پردازیم.
سبک روستیک
این سبک بیشتر مناسب آشپزخانه‌های خانه باغ‌ها، خانه‌های روستایی و نوستالژیک است. تزیینات سقف چوبی، استفاده از چوب و فلز در کنار هم سنگ جلا نخورده، سطوح سخت و خشن از جمله ویژگی‌های شاخص سبک روستیک به شمار می‌آید. سبک روستیک مناسبت زیادی با کابینت‌های بتنی با درب چوبی دارد. پنجره‌های کوچک هلالی و شیشه‌های یخی نیز برای آشپزخانه‌های با سبک روستیک زیبایی دوچندانی را در فضای آشپزخانه ایجاد می‌کنند. شومینه و هود با پوشش سنگ‌های جلا نخورده خشن با میز غذاخوری یا کانتر آشپزخانه در کنارش فضای گرم و دلچسبی برای گذراندن وقت ایجاد می‌کنند.
«طراحی و اجرای کابینت های شما با سبک روستیک توسط متخصصان ماهر»
سبک کلاسیک
سبک دکوراسیون داخلی کلاسیک در بین ایرانیان طرفداران زیادی دارند. معمولاً در نظر افراد دکوراسیون داخلی آشپزخانه مدرن با کابینت‌های ممبران و اکسسوری‌های فراوان تصور می‌شود که تصور بی راهی نیست. شاخصه اصلی آشپزخانه با سبک کلاسیک کابینت‌های مزین به نقش و نگار چوبی با صفحه‌های روی کابینت سنگی، سینک و شیر آب آبکاری طلایی یا مسی، ظرفشویی و فرنیچر توکار و لوسترهای پر زرق و برق از جمله شاخصه‌های آشپزخانه یا سبک دکوراسیون داخلی کلاسیک است.
«ثبت درخواست طراحی و اجرای کابینت با سبک کلاسیکرا با متخصصان مجرب کارگشا تجربه کنید.»
سبک مدرن
در ایران آشپزخانه‌های سبک مدرن با کابینت‌های هایگلاس عجین شده است. دستگیره‌های مخفی، انتخاب رنگ‌های روشن مانند سفید و خاکستری و رنگ‌های تیره مانند زغالی، سورمه‌ای و مشکی برای کابینت‌ها، دیوارپوش‌های ساده و با طیف رنگی کابینت‌ها، اکسسوری کم، میز و صندلی ساده و بی‌آلایش، کفپوش چوبی، سنگی، سرامیکی و … ساده و ترجیحاً تک رنگ از جمله مشخصات یک آشپزخانه با دکوراسیون داخلی مدرن هستند.
«طراحی و اجرای کابینت با سبک مدرن توسط طراحان و نصابان خوش ذوق»
سبک معاصر
این سبک دکوراسیون داخلی را می‌توان، یک سبک میانه بین مدرنیته و کلاسیک در نظر گرفت که ترکیبی از ویژگی‌های هر دو سبک را شامل می‌شود. این سبک با داشتن ظاهری گرم، شور زیادی به فضا می‌دهد، استفاده از رنگ‌های پر حرارت، بهره گرفتن از نور طبیعی، مبلمان عضله‌ای از جنس چوب، صندلی‌های فلزی فرفورژه، کفپوش پارکت، موکت یا سرامیک، فرش‌های ماشینی با طرح‌های هندسی، اکسسوری انتزاعی و … از خصوصیات برجسته سبک معاصر به شمار می‌آیند.
«ثبت سفارش طراحی و اجرای کابینت به سبک معاصر در سامانه آنلاین خدمات ساختمانی کارگشا»
نقش رنگ در دکوراسیون داخلی آشپزخانه
رنگ در دکوراسیون داخلی آشپزخانه نقش مهمی دارد. ترکیب رنگ‌ها در کنار هم استفاده از رنگ مناسب در هر بخش، تناسب رنگ با میزان نور طبیعی و مصنوعی و … نیاز تخصص در زمینه رنگ و رنگ شناسی است که معماران و طراحان دکوراسیون داخلی همگی با آنها آشنایی دارند. در ادامه به برخی از نکات دکوراسیون داخلی آشپزخانه و نقش رنگ در آن اشاره شده است.
رنگ روشن یا تیره
به طور کلی استفاده از رنگ تیره یا روشن در طراحی دکوراسیون داخلی به سلیقه کارفرما، سبک دکوراسیون و میزان نور طبیعی موجود در فضا بستگی دارد. در آشپزخانه‌هایی که نور طبیعی کمی وجود دارد یا اصلاً وجود ندارد، استفاده از رنگ‌های تیره برای دیوار پوش، کفپوش و کابینت‌ها توصیه نمی‌شود. از طرف دیگر ولی استفاده از رنگ روشن برای جزئیات مختلف دکوراسیون داخلی آشپزخانه برای آشپزخانه‌های با نور طبیعی کم و زیاد بلا مانع است.
بیشتر بخوانید: کابینت آشپزخانه مدرن را چطور می پسندید؟ ایرانی، کوچک یا شیک!
ترکیب‌های رنگی
متأسفانه استفاده از ترکیب رنگی کرم و قهوه‌ای در دکوراسیون داخلی منزل ایرانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر افرادی تمایل به داشتن یک فضای خاص دارند باید این نکته را در نظر بگیرند که استفاده از این ترکیب‌های رنگی، آنها را به اهدافشان نمی‌رساند. برای طراحی داخلی آشپزخانه استفاده از رنگ‌های سفید و قهوه‌ای طرح چوب با دیگر رنگ‌ها مانند سبز، صورتی، قرمز، نارنجی، آبی و … می‌تواند حس و حال آشپزخانه را عوض کند و شما را صاحب یک آشپزخانه زیبا و خاص کند.
نقش نور در طراحی داخلی آشپزخانه
نور طبیعی در زیبایی هر چه بیشتر محیط‌هایی مانند آشپزخانه که رطوبت بالایی دارند، بسیار مؤثر هستند. وجود پنجره در آشپزخانه نه تنها فضا را زیبا می‌کند، بلکه در مواقعی مانند سوختن غذا با گشودن پنجره می‌توان اثرات بعدی آن را کاهش داد. از طرفی هم با قرار دادن سینک ظرفشویی در پشت پنجره و خشک شدن فضای آشپزخانه در اثر تابش نور آن، ماندگاری کابینت‌ها افزایش پیدا می‌کند.
وقتی آشپزخانه نور طبیعی کمی دارد باید سعی شود این کمبود با نور مصنوعی جبران شود. استفاده از کابینت‌های کمتر در طبقه بالا و بهره گرفتن از طبقه به جای کابینت راه حل‌هایی برای استفاده از آشپزخانه‌ها با نور طبیعی کم است.
عناصر دکوراتیو در آشپزخانه
آشپزخانه هم مانند سایر فضاهای خانه دارای عناصر دکوراتیو است که در ادامه آنها و نقششان در دکوراسیون داخلی آشپزخانه اشاره شده است.
کابینت
کابینت از جمله عناصر دکوراتیو آشپزخانه است که نقش مهمی در طراحی داخلی دارد. در ایران معمولاً از کابینت‌های ممبران برای استفاده در آشپزخانه‌های با سبک دکوراسیون داخلی کلاسیک و معاصر، بهره گرفته می‌شود. کابینت‌های هایگلاس هم شاخصه یک آشپزخانه مدرن به شمار می‌آید که با ترکیب با کاشی‌های سنتی و صفحه روی کابینت چوبی می‌تواند حس و حال ترنزیشنال به آن داد.
طبقه
گاهی در طراحی آشپزخانه به جای کابینت‌های ردیف بالا از طبقه استفاده می‌شود. البته گاهی نیز بخشی از کابینت‌های ردیف بالا را به صورت طبقه اجرا می‌کند. این طبقه‌ها می‌تواند تنها جنبه تزیینی داشته باشند و جایگاهی برای اکسسوری‌ها باشند. از طرفی هم می‌توانند بسیار کاربردی باشند و ظروفی که استفاده از آنها بیشتر از سایر ظروف است را در آنها جای داد.
وسایل دکوری و اکسسوری‌ها
در آشپزخانه‌ها معمولاً ظروف یا اشیائی وجود دارند که استفاده آنها برای تزیین است و کاربردی ندارند. این وسایل معمولاً شامل ظروف آشپزی لوکس، گلدآن‌ها، تابلوها، ساعت و … هستند که با توجه به سلیقه کارفرما و سبک دکوراسیون داخلی انتخاب می‌شوند.
مبلمان آشپزخانه
در بین عناصر دکوراتیو کابینت آشپزخانه و مبلمان آن شامل یخچال، گاز، فر و ماشین ظرفشویی از اهمیت زیادی در زیبایی و سبک دکوراسیون داخلی آشپزخانه برخوردار هستند.
اشتباهاتی که در طراحی دکوراسیون داخلی آشپزخانه دیده می‌شود
قرار گرفتن پریز و کلیدهای برق در جای نامناسب
قرار داشتن پریز در پشت ظرفشویی از جمله اشتباهات رایجی است که در طراحی داخلی آشپزخانه رخ می‌دهد. برخورد آب با پریز برق می‌تواند خطرات جدی در آشپزخانه به وجود آورد و حتی می‌تواند باعث وارد آمدن خسارت به وسایل برقی آشپزخانه شود.
استفاده از دیوار پوش نامقاوم در برابر حرارت
یکی از صحنه‌های زننده در آشپزخانه، صحنه دیوارپوش سوخته در اثر حرارت اجاق‌گاز است که با انتخاب یک دیوارپوش زیبا و مناسب برای آشپزخانه قابل حل است.
عدم استفاده از کنج‌ها
کنج‌های آشپزخانه، جاهایی هستند که وقتی کابینت کاری می‌شوند دسترسی به فضای درونی آنها سخت می‌شود، با استفاده از یراق کابینتی مناسب برای کنج‌ها و استفاده از راه‌های خلاقانه برای کابینت‌های کنج‌ها می‌توان دسترسی را بسیار بهبود بخشید.
بی استفاده ماندن فضای بالای کابینت‌ها
یکی از فضاهایی که متأسفانه در بیشتر آشپزخانه‌ها بلااستفاده می‌ماند، فضای بالای کابینت‌ها است. با طراحی و ساخت کابینت‌های بلند در ردیف بالا و جاگذاری وسایلی که از آنها استفاده کمتری می‌شود در فضاهای بالاتر، مشکل کمبود جا در آشپزخانه‌های کوچک به راحتی قابل حل است.
عدم توجه به مثلث کار
مثلث کاری آشپزخانه دارای سه رأس اجاق‌گاز، یخچال و سینک ظرفشویی است. این مثلث باید با فضای موجود در آشپزخانه متناسب باشد و طوری طراحی شود که کار کردن در آشپزخانه ملال‌آور نشود. متأسفانه در برخی آشپزخانه‌های بزرگ دیده می‌شود که این سه رأس بسیار نزدیک به هم قرار گرفته‌اند که باعث ایجاد صحنه‌ای ناپسند می‌شود و از طرفی هم کار در فضای کوچک به وجود آمده را بسیار سخت می‌کند.
عدم رعایت تناسب فضا و سبک
از آنجایی که ایرانیان علاقه زیادی به سبک دکوراسیون داخلی سنتی و کلاسیک دارند. استفاده از کابینت‌های ممبران را برای هر خانه با هر متراژی توصیه می‌کند. واقعیت این است که این سبک برای فضاهای بزرگ مناسب است و برای فضاهای کوچک بهتر است از سبک‌های مدرن و معاصر که جاگیری کمتری دارند، استفاده شود.
انواع طراحی آشپزخانه و مناسب ترین طرح برای آشپزخانه های کوچک و بزرگ
انواع مدل طراحی اشپزخانه کدام ها هستند؟ کدام طراحی باری اشپزخانه های کوچک و بزرگ مناسب است؟ آشپزخانه خطی یا یو شکل یا دایره ای و جی شکل و جزیره ای و موازی کدام بهتر هستند؟ در این مقاله انواع پلان های آشپزخانه معرفی شده اند.
اصول طراحی آشپزخانه و انتخاب پلان مناسب برای آشپزخانه‌های مختلف یکی از دغدغه‌های ساکنان خانه است. چینش آشپزخانه باید چگونه باشند تا کاربری آن راحت‌تر و گذراندن وقت دلپذیر باشد. انواع طراحی آشپزخانه کدام است و چه طرحی برای چه آشپزخانه‌ای با چه متراژ و ویژگی‌هایی مناسب است. در این مقاله از کارگشا با ما همراه بمانید تا پاسخ این پرسش‌ها را بیابید.
انواع طراحی آشپزخانه
انواع طراحی آشپزخانه را می‌توان با توجه به پلان‌های معماری، آشپزخانه ال، یو، جی، جزیره، خطی و موازی دانست که در ادامه به صورت جداگانه به آنها پرداخته شده و در مورد تناسب آنها با خانه‌های با متراژهای مختلف صحبت شده است.
آشپزخانه جی
آشپزخانه جی (G) شکل با اختلاف زیاد محبوب‌ترین طرح آشپزخانه در ایران و بسیاری از کشورها در ده گذشته است. این سبک طراحی آشپزخانه مستلزم وجود سه دیوار در آشپزخانه با قابلیت کابینت کاری است. البته وجود پنجره‌های کوتاه در یک دیوار نما را زیباتر می‌کند.
به‌طورکلی ازآنجایی‌که این سبک آشپزخانه کمی قدیمی است معمولاً مورد خوبی برای بازسازی محسوب می‌شوند. اجرای یک ردیف کابینت در بالا و پایین ضلع ورودی آشپزخانه‌های پهن حالت جی شکل را به آن می‌دهد.
آشپزخانه‌های بزرگ در خانه‌های با متراژ بالا برای اجرای این طرح آشپزخانه مناسب هستند. ایجاد یک سطح برای انجام کار، جدا کردن فضای آشپزخانه از اتاق حال و پذیرایی بدون صدمه به ورود نور طبیعی، اجرای ویترین در کابینت‌هایی که به سمت حال و پذیرایی نما دارند، افزایش تعداد کابینت‌ها و جادار بودن آشپزخانه از جمله مزایای این سبک طراحی آشپزخانه است.
بیشتر بخوانید: انواع کابینت های آشپزخانه به همراه مزایا و معایب آنها
آشپزخانه یو
آشپزخانه یو (U) شکل از آشپزخانه‌های کاربردی و جادار به حساب می‌آید. محتوای زیاد کابینت‌ها در آشپزخانه‌های یو شکل آنها را پرطرفدار کرده است. ورودی پهن این سبک می‌تواند برای تبادل فضای حال و پذیرایی با آشپزخانه برای افرادی که دوست دارند در حین کار در آشپزخانه نیم نگاهی هم به حال و پذیرایی داشته باشند، مناسب است.
اگر یک ضلع آشپزخانه دارای پنجره باشد، آشپزخانه یو شکل را به یک مکان رؤیایی تبدیل می‌کند که برای قرار گرفتن ظرفشویی در آن مناسب است. قرار گرفتن اجاق گاز در ضلع روبروی پنجره می‌تواند نیاز به روشنایی مصنوعی را در طول روز برطرف کند. قرار گرفتن یخچال هم در وسط ضلع سوم و در کنار آن فرهای برقی می‌تواند یک مثلث کار منظم را به وجود آورد.
آشپزخانه جزیره
آشپزخانه جزیره‌ای در حال حاضر پرطرفدارترین سبک طراحی آشپزخانه است. درواقع آشپزخانه یو یا جی شکل با تغییراتی می‌توانند آشپزخانه جزیره‌ای را شکل دهند که آنها را برای بازسازی گزینه مناسبی می‌کند. آشپزخانه‌های یو، خطی و ال شکل می‌توانند جزیره‌ای شوند.
این امر مستلزم حضور یکی از دو رأس مثلث کار اجاق گاز یا ظرفشویی روی کابینت جزیره و قرار گیری فضایی مناسب پذیرایی از اعضای خانواده در وعده‌های سبک مانند صبحانه است؛ بنابراین هر آشپزخانه‌ای را نمی‌توان جزیره محسوب کرد.
آشپزخانه خطی یا دیواری
آشپزخانه‌های خطی یا دیواری، آشپزخانه‌هایی هستند که به خانه‌های متراژ پایین منحصر می‌شوند. یک ردیف کابینت که از معمولاً از کمی بعد از ورودی خانه به سمت پنجره امتداد پیدا می‌کند. معمولاً ظرفشویی، اجاق گاز و یخچال در یک امتداد و در کنار هم قرار دارند.
این امتداد مثلث کار را به خط تبدیل می‌کند که ممکن است کمی کار کردن را دشوار کند ولی کمترین فضا را اشغال می‌کند و جا برای تنظیم دکوراسیون داخلی حال و پذیرایی را توسط طراح بازتر می‌گذارد.
اگر فضا برای چیدن مبلمان باز باشد، معمولاً از یک ردیف کابینت به موازات کابینت‌های اصلی استفاده می‌شود که می‌توان پشت آنها صندلی چید و از آن به عنوان میز غذاخوری استفاده کرد. در غیر این صورت پشت بزرگ‌ترین مبل یا کاناپه بهترین وسیله برای جدایی آشپزخانه از حال است.
آشپزخانه موازی
آشپزخانه‌های موازی از جمله زیباترین آشپزخانه‌ها هستند و طرفداران خاص خود را دارند. اگر یک آشپزخانه بزرگ با پنجره‌های قدی متعدد هستید و قصد دارید آن را باز سازی کنید. توصیه ما این است که آشپزخانه را در طول به دو قسمت تقسیم کنید و یک بخش آن را به لاندری (رختشورخانه) و سوپری و یک بخش را به محیط کار و آشپزی اختصاص دهید.
به این صورت آشپزخانه موازی زیبا با سوپری مجزا و یک لاندری زیبا که با پنجره قدی با بیرون ارتباط دارد، خواهید داشت. در انتهای آشپزخانه نیز می‌توان یک میز صبحانه خوری را در کنار پنجره با پرده‌های بلند قرار داد.
مشخص نبودن داخل آشپزخانه از سایر اتاق‌ها مانند حال و پذیرایی یک امتیاز برای این آشپزخانه محسوب می‌شود و می‌تواند کار در آن را هنگام مهمانی‌ها راحت‌تر کند. نور از پنجره به طور یکسان به تمام بخش‌های آشپزخانه می‌رسد. استفاده از فرش‌های کناره برای آشپزخانه نیز از زیبایی‌های این سبک طراحی آشپزخانه است که هر آشپزخانه‌ای آن را ندارد.
بیشتر بخوانید: مروری بر اصول طراحی آشپزخانه و معرفی انواع مدل و پلان آشپزخانه + تصاویر
اصول طراحی آشپزخانه
شاید در درجه اول اصول طراحی آشپزخانه امری ضروری به نظر نیاید و بخواهید خود اقدام به این کار کرده و یا از افراد غیر متخصص استفاده کنید ولی این امر می‌تواند بر روی خستگی زیاد در کار کردن در آشپزخانه، نداشتن نظم و زیبایی در چیدمان، هم خوانی نداشتن سبک معماری با طرح و بسیاری مشکلات دیگر را به همراه داشته باشد.
مثلث کار
یکی از مهم‌ترین نکات در اصول طراحی آشپزخانه ساخت یک مثلث کار مناسب با فرد استفاده کننده از آن است. این مثلث دارای سه رأس وسایل بزرگ آشپزخانه مانند اجاق گاز، ظرفشویی و یخچال است. در آشپزخانه‌ها با انواع طرح مختلف همواره باید این مثلث کوچک و متناسب طراحی شود تا کار کردن را خسته کننده، نکند.
جهت نور طبیعی و نورپردازی
در طراحی آشپزخانه باید به جهت نور طبیعی و نورپردازی نور مصنوعی دقت شود. معمولاً جاگیری وسایلی که در آنها از آب استفاده می‌شود، مانند ظرفشویی، برخورد مستقیم نور طبیعی و داشتن تهویه با بیرون برای تبخیر شدن آب روی کابینت و خشک ماندن محیط امری مهم است. آشپزخانه‌های بدون پنجره و یا با پنجره و عدم رعایت جهت نور و قرار گرفتن ظرفشویی در آنها، بوی نم بسیار آزار دهنده است.
از طرف دیگر باید اجاق گاز در جایی قرار گیرد که در طول روز نور کافی به آن برسد و نیازی به روشن کردن چراغ نباشد و تهویه خوبی هم توسط هود یا پنجره داشته باشد. معمولاً قرار گرفتن در دو طرف پنجره جای خوبی برای اجاق گاز است.
نورپردازی آشپزخانه هم بسیار مهم است. گاهی با صحنه‌ای مواجه هستیم که نورپردازی زیبا و بی کاربردی داریم. چراغ‌های هالوژن در اطراف سقف وجود دارند که توسط کابینت‌های ردیف بالا گرفته شده‌اند و عملاً نور آنها روشنایی بخش نیست.
در آشپزخانه نیاز به نور متمرکز است. به طور مثال نور بر وی صفحه رویی کابینت‌های ردیف پایین، نور روی اجاق گاز، ظرفشویی و روی جزیره آشپزخانه یا میز غذاخوری بسیار مناسب هستند که با اجرای یک ردیف لامپ در زیر کابینت‌های ردیف بالا حل خواهد شد.
بیشتر بخوانید: بازسازی آشپزخانه، مرحله به مرحله از طراحی تا اجرا
طراحی آشپزخانه با توجه به سبک دکوراسیون داخلی
متأسفانه با مشاهده خانه‌های مختلف به دلیل به کار نگرفتن متخصص، در بسیاری از خانه‌ها مشکل عدم هم خوانی فضا با سبک دکوراسیون داخلی وجود دارد. به طور مثال سبک دکوراسیون داخلی کلاسیک برای آشپزخانه‌های بزرگ و با طراحی جزیره‌ای بسیار مناسب است ولی این سبک با آشپزخانه‌های خطی کوچک و خانه‌های با متراژ پایین همخوانی ندارد.
استفاده از کابینت‌های نادرست و نامناسب، عدم جاگیری مناسب وسایل و تشکیل مثلث کار خسته کننده، نداشتن نور کافی طبیعی و نورپردازی غیر کاربردی در طراحی داخلی آشپزخانه می‌تواند آن را یک محیط غیر قابل تحمل و خسته کننده برای افرادی کند که در آن کار می‌کنند. در انتخاب متخصص در این زمینه دقت کنید.
سخن آخر
طراحی و پلان آشپزخانه در صورتی که با رعایت اصول و استانداردهای تعریف شده در این خصوص انتخاب شوند، نقش بسیار مهمی در کاربردی بودن و استفاده هر چه راحت‌تر و بهتر از آشپزخانه خواهند داشت. آشپزخانه‌های مدل و طراحی مختلفی دارند که در بالا به آنها و مفهوم مثلت کار پرداخته شد.
-
-
-
-
-
-
-
