تعریف مدیریت مالی
مدیریت مالی به معنای برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فعالیت های مالی از قبیل تامین وجوه مالی سازمان و کاربرد آن می باشد و در واقع بهره گیری از اصول مدیریت عمومی در راستای منابع مالی سازمان است.
به بیان ساده می توان گفت مدیریت مالی، مدیریت منابع و مصارف به صورت کارا و اثربخش است که هدف آن افزایش ارزش شرکت و در نتیجه افزایش ثروت سهامداران می‌باشد.
در این مطلب خواهید دید:
سالواره دارای رشد (اقساط پلکانی)
تصمیمات سرمایه گذاری شامل سرمایه گذاری در دارایی های ثابت می باشد (که بودجه سرمایه ای نامیده می شود) و سرمایه گذاری در دارایی های فعلی نیز بخشی از تصمیمات سرمایه گذاری است که به عنوان تصمیمات سرمایه در گردش شناخته می شود.
تصمیمات مالی به افزایش سرمایه مالی از طریق منابع مختلف مربوط می گردد و بسته به تصمیم درباره ی نوع منبع، دوره ی تامین مالی، هزینه تأمین مالی و بازده ی سرمایه گذاری می باشد. در تصمیم گیری در مورد تقسیم سود نیز مدیر مالی باید در رابطه با توزیع سود خالص تصمیم گیری کند.
به طور کلی سود خالص به دو دسته تقسیم می شود:
سود سهام برای سهامداران: پیرامون سود سهام و نرخ آن تصمیم گیری می شود.
سودهای متعارف: نرخ سودهای متعارف باید مصوب شود که به برنامه های توسعه ی سازمان و تنوع آن ها بستگی دارد.
اهداف مدیریت مالی
به طور کلی مدیریت مالی با تامین، تخصیص و کنترل منابع مالی مرتبط است و اهداف آن موارد ذیل می باشند:
• اطمینان از تدارک منظم و مناسب منابع مالی.
• اطمینان از بازگشت سود مناسب به سهامداران که به ظرفیت کسب درآمد، قیمت بازار سهام، و انتظارات سهامداران بستگی دارد.
• اطمینان از استفاده ی بهینه از منابع مالی. (هنگامی که بودجه تامین می شود باید در جایی با حداکثر ظرفیت و حداقل هزینه مورد استفاده قرار گیرد).
• اطمینان از ایمنی در سرمایه گذاری. (یعنی بودجه باید در سرمایه گذاری های ایمن سرمایه گذاری شوند تا بتوان نرخ بازده ی مناسبی را به دست آورد).
• ایجاد برنامه ریزی ساختار صحیح. (یعنی باید ترکیب صحیح و عادلانه ای از سرمایه وجود داشته باشد تا تعادل بین بدهی و سرمایه حفظ شود).
ارزش زمانی پول
اگر قرار باشد شما یک میلیون تومان دریافت کنید، ترجیح می دهید این مبلغ را امسال بگیرید یا سال بعد؟
جواب این سوال بدیهی است. شما ترجیح می دهید یک میلیون تومان را امسال دریافت کنید. دلیل شما برای این خواسته به احتمال زیاد بحث تورم می باشد. و اینگونه بیان می شود که یک میلیون تومان امسال قدرت خرید بیشتری نسبت به یک میلیون تومان سال بعد دارد. و این موضوع به پایه ای ترین اصل مالی، یعنی ارزش زمانی پول اشاره دارد. یعنی زمان پرداخت پول دارای دوبعد است؛ یک بعد، مبلغ پرداختی و بعد دیگر زمان پرداخت.
بنابراین هنگامی که درباره رد و بدل شدن پول صحبت می شود علاوه بر مبلغ آن باید به زمان پرداخت نیز اشاره شود. از همین رو در مباحث مالی برای صحبت درباره جابه جایی پول معمولاً از نمودار زمانی استفاده می شود.
نمودار زمانی پول نشان دهنده میزان جابه جایی پول از دید شخصی (مثلاً سرمایه گذار) است. در این نمودار زمان صفر نشان دهنده ابتدای دوره اول، عدد 1 نشان دهنده انتهای دوره اول و عدد 2 نشان دهنده انتهای دوره دوم است.
توجه به این نکته ضروری است که انتهای هر دوره برابر است با ابتدای دوره بعدی. دوره ها می توانند روزانه، ماهانه، سالانه و… باشد. بنابراین نمودار بالا نشان می دهد که سرمایه گذار در زمان های 1 و 4 (انتهای دوره اول و چهارم) به ترتیب مبلغ های 20 و 40 تومان دریافت کرده است. علامت منفی به معنای پرداخت وجه و علامت مثبت به معنای دریافت وجه است.
فرمول محاسبه ارزش آتی پول:
FV = PV * (1+i )n
در این فرمول:
FV: ارزش آتی پول (ارزش پول پس از گذشت n دوره)
PV: ارزش فعلی پول (ارزش پول در زمان صفر)
i: نرخ بهره مرکب
n: تعداد دوره
انواع جریان وجوه نقد
با توجه به آشنایی در خصوص مفهوم ارزش زمانی پول می توانیم به ارزیابی اقتصادی و گزینه های سرمایه گذاری بپردازیم. برای ارزیابی گزینه های سرمایه گذاری، داشتن اطلاعات زیر ضروری است:
- جریان وجوه نقد
- نرخ تنزیل
جریان وجوه نقد به ما نشان می دهد که چه مبالغی در چه زمان هایی پرداخت یا دریافت می شوند. برای مثال، سرمایه گذاری اولیه، وجوه نقد دریافتی از مشتریان، وجوه نقد پرداختی به تأمین کنندگان و مواردی از این دست، در جریان وجوه نقد نشان داده می شوند. نرخ تنزیل نیز بیان کننده حداقل نرخ بازده مورد نظر سرمایه گذار است. به زبان ساده می توان گفت که جریان وجوه نقدی با ارائه تصویری مالی، پروژه را به ما معرفی می کند، در عوض نرخ تنزیل نیز خواسته های ما را از پروژه بیان می دارد. در مطالب آتی به نحوه محاسبه دستورهای مالی در اکسل پرداخته خواهد شد.
انواع جریانات وجه نقد و نحوه محاسبه آن ها عبارت اند از:
- وجه نقد ساده
- سالواره
- سالواره دارای رشد
- اقساط دائمی
- اقساط دائمی پلکانی
وجه نقد ساده
همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، وجه نقد ساده عبارت از وجه نقد در زمان t:
t: زمان
CF: وجوه نقد پیش بینی شده
فرمول حاکم بر این چنین وجه نقدی، همان فرمول ارزش زمانی پول است:
FV = PV * (1+i )n
که برای محاسبه ارزش فعلی این وجه نقد، فرمول به شکل زیر تغییر می کند:
PV = FV / (1+i)t
سالواره
همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، سالواره عبارت است از تعداد n قسط مساوی و منظم (هریک به مبلغ A تومان) که از زمان 1 تا زمان n دریافت یا پرداخت می شوند:
اجاره ماهانه و همچنین ملبغ اقساط وام (در وام هایی با اقساط مساوی) نمونه هایی از سالواره اند. که برای محاسبه ارزش فعلی و آتی سالواره از فرمول های زیر استفاده می کنیم:
FV = A* [(1+i)n -1 / i ]
PV = A* [1-(1+i)-n / i ]
سالواره دارای رشد (اقساط پلکانی)
در قسمت قبل دیدید که وام های با اقساط مساوی، سالواره تشکیل می دهند. اما در برخی از بانک ها شما با وام هایی موتجه می شوید که دارای اقساط پلکانی هستند به این معنا که مبلغ هر قسط نسبت به قسط قبلی به اندازه g (نرخ رشد) افزایش می یابد. مثلا فرض کنید g=5% باشد، در این حالت اگر قسط اول 100 تومان باشد قسط دوم برابر با 105 تومان خواهد شد. شکل زیر نمودار جریانات وجوه نقد سالواره دارای رشد را نشان می دهد:
ارزش فعلی جریاناتی که در بالا به آن ها اشاره شد به صورت زیر محاسبه می شود:
PV = A / i -g [1-(1+g / 1+i)n]
اقساط دائمی
اقساط دائمی به مجموعه ای از اقساط مساوی گفته می شود که از زمان 1 شروع می شوند و تا ابد می یابند. همانطور که شکل زیر هم نشان می دهد، اقساط دائمی در واقع سالواره ای با تعداد اقساط بی نهایت است.
برای محاسبه ارزش فعلی اقساط دائمی از فرمول زیر استفاده می کنیم:
PV = A / i
اقساط دائمی پلکانی
اقساط دائمی پلکانی مجموعه ایی از اقساط را تشکیل می دهد که از زمان 1 شروع می شود، تا ابد ادامه دارد و هر قسط نیز نسبت به قسط قبلی، به اندازه g (نرخ رشد) افزایش می یابد. در واقع اقساط دائمی پلکانی، همان سالواره دارای رشد (اقساط پلکانی) است با این تفاوت که تعداد اقساط آن به جای n، برابراست با بی نهایت:
ارزش فعلی این اقساط به صورت زیر محاسبه می شود:
PV = A / i-g
مفهوم نرخ تنزیل
حال که با محاسبات اولیه مربوط به ارزش زمانی پول آشنا شدیم، بازمیگردیم به مفهوم نرخ بهره و تلاش می کنیم درک عمیق تری از مفهوم آن به دست آوریم. نرخ بهره استفاده شده در محاسبات ارزش زمانی پول را نرخ تنزیل، حداقل نرخ بازده مورد نظر و هزینه فرصت نیز می نامند.
همانطور که در مثال های قبلی اشاره شد، 100 تومان در زمان صفر ارزشی برابر 110 تومان در زمان 1 دارد.
به بیان دیگر 100 تومان در زمان صفر، 10% بیشتر از 100 تومان در زمان 1 ارزش دارد. این مطلب را می توان این گونه نیز بیان کرد که گذشت زمان باعث تنزل ارزش پول، سالانه به مبلغ 10% می شود. در واقع هزینه فرصت، بازده بهترین گزینه سرمایه گذاری موجود (غیر از گزینه سرمایه گذاری موردنظر ) است. گفتیم که نرخ تنزیل را حداقل نرخ بازده مورد انتظار نیز می نامند. دلیل این مسئله، واضح است، هنگامی که شما می توانید با سرمایه گذاری در بانک 10% بازده کسب کنید، نرخ های بازده کمتر از 10% هیچ توجیح اقتصادی برای شما نخواهد داشت. بنابراین این نرخ بهره حداقل نرخ بازده ای است که سرمایه گذار انتظار دارد.
منبع:
ابزارهای کلیدی مالی برای مدیران، محمد احمدی
-
-
-
-
-
-
-
