برای رفع مشکل نامتعادل بودن شبکه در لوله کشی با برگشت مستقیم از لوله کشی با برگشت معکوس استفاده می شود. در این سیستم برای متعادل کردن شبکه از نظر حرارتی، لوله کشی رفت و برگشت دستگاه های پخش کننده حرارت طوری انجام می شود که مجموع طول لوله رفت و برگشت و در نتیجه افت فشار اصطکاکی مسیر لوله کشی برای تمام دستگاه ها برابر باشد و اگر افت فشار داخلی دستگاهها نیز مساوی باشد، مقدار آب در هر مدار، متناسب با قطر لوله جریان می یابد و شبکه از نظر حرارتی متعادل خواهد بود در غیر اینصورت باید با استفاده از شیرهای متعادل کننده، شبکه را متعادل کرد. در شکل 1 لوله کشی با برگشت معکوس مشاهده می شود. همانطور که در در شکل (1) مشخص است، کل مسافتی که آب در مسیرهای شماره یک، دو، سه و چهار طی می کند یکسان است، لذا افت فشار اصطکاکی ناشی از مسیر لوله کشی و در نتیجه دبی آب عبوری از هر چهار دستگاه برابر خواهد بود. سیستمهای بازگشت معکوس بسیار مناسب شرایطی است که خطوط رفتوبرگشت در کنار هم نصب شده باشند و از موتورخانه تا سرتاسر ساختمان ادامه یافته و دوباره به موتورخانه برگردند
مشخصات سیستمهای بازگشت معکوس دولولهای
- هر مصرفکننده آب را در دمای یکسانی دریافت میکند که این مسأله باعث سادهشدن سایززنی گرمادهها میشود. زیرا افت دمای خط اصلی پس از هر مصرفکننده دیگر وجود ندارد.
- جریان هر مصرفکننده را میتوان توسط شیرهای روشن/خاموش و یا شیرهای ماژولار کنترل جریان تنظیم کرد. با این کار میتوان هر مصرفکننده را مستقیماً کنترل کرده و یا به صورت اتاق به اتاق زونبندی نماییم.
- از آنجا که دمای آب ورودی به هر مصرفکننده تقریباً ثابت است میتوان از انواع مختلف گرمادهها بهره جست.
- به خاطر بالانس بودن ذاتی این سیستمها و عدم محدودیت از نظر تعداد دستگاه پخش کننده، معمولاً روش بازگشت معکوس نسبت به روش بازگشت مستقیم ارجحیت دارد. لازم به ذکر است که سیستم لولهکشی بیشتر ساختمان ها به این روش انجام میشود اگر دستگاه های پخش کننده حرارت دارای افت فشار داخلی تقریباً مساوی باشند یا در ساختمان هایی که زیربنای زیادی دارند لولهکشی با برگشت معکوس برای آن ها پیشنهاد میشود.
- معایب این روش عبارتند از افزایش مصرف لوله، هزینه بالاتر، سختی اجرا و افزایش فضای اشغال شده توسط لوله ها.
آیا سیستم های برگشت معکوس همواره بالانس هستند؟
پاسخ منفی است. بالانس بودن این سیستم ها مشروط بر این است که افت فشار در کلیه مسیر های موازی تقریبا یکسان باشد. بنابراین بطور مثال اگر در دو مسیر موازی، دو دستگاه توزیع کننده با افت فشار های متفاوت داشته باشیم، سیستم برگشت معکوس ما بالانس نخواهد بود.
از دیگر نکات قابل توجه می توان به این مورد اشاره کرد که لولهکشی یونیت هیترها حتما باید بصورت برگشت معکوس انجام شود ولی در مورد فن کویل ها این الزام وجود ندارد.
به دو روش می توان نحوه لوله کشی با برگشت معکوس و مستقیم را از همدیگر تشخیص داد:
- در لوله کشی با برگشت معکوس میزان طول لوله کشی بیشتر است.
- از روی قطر لوله های رفت و برگشت نیز می توان نوع لوله کشی را مشخص کرد. چنانچه قطر دو لوله رفت و برگشت همیشه یکسان باشند لوله کشی مستقیم است.
مطالب مرتبط:
- لوله کشی با برگشت مستقیم
- فاکتور های مهم در انتخاب توالت فرنگی
- منبع انبساط باید در کجای سیستم هیدرونیک نصب شود؟ بررسی یک پرسش تکراری
منبع:
کارگشا، سامانه جامع صنعت ساختمان