در این مقاله سقف های پیش تنیده معرفی شده و نکات آن بیان می شود. سپس مزایای این نوع از سقف های بهینه ی سازه ای و مراحل اجرای آن ذکر شده، و در نهایت ویدئویی شامل روند صحیح اجرای این سقف ها گنجانده شده است که می تواند به عنوان منبع مناسبی برای اجرای صحیح این سقف ها مد نظر قرار بگیر
کاربرد بتن پیش تنیده در ساختن دال های تخت از کشور آمریکا شروع شد و هم اکنون هم به طور گسترده ای در استرلیا، اروپا و شرق دور استفاده می شود. در ایران نیز در سال های اخیر این نوع دال ها مورد استفاده قرار گرفته اند. در بیشتر موارد دال هایی با ضخامت یکنواخت و تاندون های منحنی مورد استفاده قرار می گیرند، اما یک روش جدید، استفاده از دالهای با ضخامت متغیر و تاندون های مستقیم است.
محافظت فولاد های پیش تنیدگی در برابر زنگزدگی بسیار حائز اهمیت بوده و باید کابل ها توسط دوغاب سیمان که بعد از کشیدن کابل ها به داخل غلاف ها تزریق می شود و یا مواد قیری یا گریس که روی آن می مالند از زنگ زدگی محافظت شوند.
برای رسیدن به یک طرح بهینه از لحاظ مقدار مصالح، وزن و هزینه، باید طراحی و اجرای دال به گونه ای انجام شود که پیش تنیدگی کامل حاصل گردد و بتوان از کل مقطع در فشار بهره جست.
کنترل نیروی کشش کابل ها باید توسط جک های کالیبره شده دقیق انجام شود .توجه به مسئله افت دراعضای پیش تنیده پس کشیده بسیار حائز اهمیت بوده و محاسبه و پیش بینی مقدار افت ناشی از موارد زیر باید دقیقاً مورد توجه قرار گیرد:
- نیروی پس کشیدگی به جهت اصطکاک بین کابل و غلاف
- افت به دلیل لغزش مهار انتهایی و فرو رفتن گوه گیرداری در ابتدا و انتهای کابل
- افت به جهت شل شدگی فولاد
تخریب این سیستم سقف به دلیل وجود میلگردهای پیش تنیده بسیارپر خطر بوده و باید با روش های خاص توسط تیم فنی آموزش دیده، صورت گیرد. مقاومت گسیختگی تضمین شده، انواع فولادهای پیش تنیدگی باید بین 1200 تا 2200 نیوتن بر میلی متر مربع باشد.
مزایای سقف پیش تنیده
این سقف دارای مزایای متعددی می باشد که به تفکیک بررسی شده است.
مزایای معماری سقف پیش تنیده:
استفاده از سیستم بتن پیش تنیده در اجرای ساختمان ها باعث سهولت در طراحی پلان ونما، ایجاد فضای مناسب جهت پارکینگ ها، شرایط مناسب پارتیشن بندی فضا، قابلیت بیشتر عبور لوله ها و ادوات تاسیساتی، امکان ایجاد دهانه های بلندتر و تعداد ستون کمتر و امکان ایجاد کنسول های بلندتر می شود.
مزایای سازه ای سقف پیش تنیده:
بدلیل استفاده از کابل های با مقاومت بالای پیش تنیدگی و اعمال نیروی فشاری به بتن قبل از اعمال بارها به سازه مزیتهایی نظیر کنترل تغییر شکل ها، کاهش ضخامت دال ها یا تیرهای بتنی ، کاهش وزن مرده ساختمان و مصالح مصرفی را شاهد هستیم.
مزایای اقتصادی سقف پیش تنیده:
سازه های بتنی پیش تنیده بدلیل مزایایی ازجمله کاهش قابل ملا حظه در آرماتور و بتن مصرفی، کاهش ارتفاع طبقات و کل ساختمان، صرفه جویی قابل ملا حظه در زمان ساخت ارزان تر هستند و مورد توجه قرار گرفته اند.
مراحل اجرای سقف پیش تنیده
1- قالب بندی:
در این سیستم قالب بندی سقف مشابه دال بتنی معمولی (بتن آرمه) است. به منظور سهولت درنصب مهارهای انتهایی برای قالب های کنار دال از مصالح مناسب مانند چوب استفاده می شود.
2- آرماتوربندی:
آرماتورهای مورد نیازشامل کلاف های کناری، آرماتورهای تقویتی روی ستون ها و دیوارها، آرماتورهای مربوط به برش پانچ آرماتورهای اطراف بازشوها و … در این مرحله روی سقف نصب می شوند. حجم آرماتوربندی در این روش در مقایسه با دال بتن آرمه بسیار کمتر است و عملا آرماتوربندی بصورت شبکه فوقانی و تحتانی وجود ندارد.
۳- نصب کابل ها و مهارهای انتهایی:
با توجه به نقشه های اجرایی کابل ها روی قالب قرار می گیرند و مهارهای انتهایی به لبه قالب متصل می شوند. معمولا کابل ها در دو جهت عمود بر هم بر روی دال می باشد. درحالت معمولی دریک جهت کابل ها بصورت متمرکز روی نوارهای ستونی قرار می گیرند (Banded Tendons) ودرجهت دیگر با فاصله های یکنواخت حدود 1/5 متری توزیع می گردند (Distributed Tendons).
4- نصب Chair ها و تامین پروفیل کابل ها:
برای استفاده بهینه از نیروی پیش تنیدگی موقعیت کابل نسبت به تار خنثی درطول دال تغییر می کند. معمولا روی نقاط تکیه گاهی کابلها به تار فوقانی و در وسط دهانه به تار تحتانی نزدیک می شوند. به این انحنا اصطلاحا انحنا (Profile) می گویند.جهت تامین پروفیل مناسب Chairهایی(یا خرک هایی) دراندازه های متفاوت با فاصلههای مشخصی قرار داده شده و کابل روی آنها قرار می گیرد.
5- بتن ریزی
پس ازبستن آرماتورها و قرارگیری کابل ها روی سقف بتن ریزی انجام می شود در این مرحله باید در مورد ویبره زدن اطراف مهار های انتهایی دقت کافی به خرج داده شود.
6- عملیات کشش
بعد ازاینکه بتن به مقاومت فشاری مورد نیاز رسید می توان عملیات کشش کابل ها را آغاز نمود. هر کابل از یک طرف یا از هر دوطرف (درصورت نیاز) کشیده می شود. میزان افزایش طول هر کابل با توجه به طول و پروفیل آن محاسبه شده و پس از کشش نیز اندازه گیری می شوند. بدین ترتیب صحت اجرای عملیات کنترل می شود.
عوامل رشد سریع سیستم پس کشیدگی
- سرعت بالای اجرا
- مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی و زلزله
- سهولت ایجاد بیشترین خروج از مرکزیت در تاندون ها
- افت نیروهای پیش تنیدگی ناشی از اصطحکاک
عملیات اجرای این سقف در ویدیوی زیر قابل مشاهده است که می تواند مرجع مناسبی برای اجرای این نوع از سقف ها محسوب شود.