سقف عرشه فولادی چیست؟ روش اجرا و اهمیت آن در سازه‌های بتنی

روش‌های جدید ساختمان‌سازی روز به روز در حال رخنه در صنعت ساخت‌و‌ساز هستند. مهمترین مزایای آنها سرعت بالای اجرا، سبک‌سازی، عدم استفاده از مصالح و روش‌های قدیمی ساخت‌وساز وقت‌گیر و پرهزینه است. در عصر نوین، ساختن بناهایی با حداقل وزن و در حداقل زمان ممکن مهمترین هدف تمامی پروژه‌های ساختمانی است. سقف، به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های تمامی ساختمان‌ها تأثیر بسزایی در وزن و سرعت ساختمان‌ها‌ می‌گذارد. سقف عرشه فولادی یکی از جدیدترین روش‌های اجرای است که به دلیل مزیت‌هایی همچون وزن و سرعت اجرا توجهات زیادی را نیز به خود جلب کرده است.

اجرای سقف عرشه فولادی خود را در سقف ساختمان ثبت و به بهترین ها بسپارید.

 سقف عرشه فولادی چیست؟

سقف عرشه فولادی در واقع یک نوع از سقف‌های کامپوزیت یا مرکب است که از بخش‌هایی همچون ورق‌های فولادی، آرماتور و بتن تشکیل شده است. ورود این نوع سقف به صنعت ساختمان‌سازی به دهه ۱۹۳۰ برمی‌گردد اما تنها چند سال بیشتر از حضور این روش از اجرای سقف در کشور ما ایران‌ نمی‌گذرد. سقف عرشه فولادی به دلیل ویژگی‌های ساختاری و فیزیکی در اصل مختص به ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی طراحی شده است ولی در صورت اتخاذ تدابیری می‌توان آن را در ساختمان‌هایی با اسکلت بتنی نیز به کار گرفت.

 اجزای مختلف سقف عرشه فولادی

 سقف‌های عرشه فولادی در ساختمان‌های فلزی و بتنی از اجزای مختلفی تشکیل شده‌‌‌اند که در ادامه به هر یک از آنها اشاره شده است.

مطلب پیشنهادی: اجرای سقف های نوین سازه ای، از سقف وافل تا عرشه فولادی خرپایی

ورق‌های فولادی

ورق‌های فولادی که به صورت سبک ساخته‌ می‌شوند مهمترین بخش سقف عرشه فولادی هستند.‌ ورق‌های فولادی گالوانیزه که در سقف‌های عرشه فولادی مورد استفاده قرار‌ می‌گیرند ابتدا در محل تولید به شکل‌های ذوزنقه‌‌ای در‌ می‌آیند و سپس آنها را به محل اجرا منتقل می‌کنند.

ابعاد این ورق‌های فولادی گالوانیزه به نوع کاربری و سفارش بستگی دارند ولی ضخامت آنها عمدتاً بین ۰/۸ تا ۱/۲ میلیمتر است. طول ورق‌های گالوانیزه به کار رفته در سقف‌های عرشه فولادی تا حدود زیادی به طول دهانه‌های سقف ساختمان بستگی دارد که برش آنها در محل تولید صورت‌ می‌گیرد و سپس به محل اجرا منتقل می‌شوند.

ورق‌های فولادی به کار رفته در سقف عرشه فولادی در سطح خود دارای یک سری شیار یا به عبارتی تورفتگی و برآمدگی‌هایی هستند که وجود آنها باعث ایجاد یک چسبندگی قوی‌تر میان بتن و ورق و در نتیجه بهبود عملکرد سقف‌ می‌شود.

 برش‌گیر‌ها و گل‌میخ‌ها

همان‌طور که در بالا نیز به آن اشاره شد، میان سقف عرشه فولادی در سازه‌های اسکلت فلزی و اسکلت بتنی تفاوت‌های وجود دارد. یکی از این تفاوت‌ها استفاده از برش‌گیرها و گل‌میخ‌ها است که مختص سازه‌های اسکلت فلزی است. برش‌گیر‌ها و گل‌میخ‌ها در واقع به‌منظور انتقال نیروی برشی از دال بتنی به تیرچه‌ها مورد استفاده قرار‌ می‌گیرند. با استفاده از این دو پایداری و استقامت ورق‌های فولادی افزایش‌ می‌یابد و فضای به مراتب مطمئن‌تری برای کار در طبقات بعدی ایجاد‌ می‌شود.

گل‌میخ‌ها نسبت به برش‌گیرها استفاده بیشتری دارند و اتصال آنها با استفاده از دستگاه جوش مخصوص به بال‌های تیر سازه‌ها صورت می‌گیرد. گاهی نیز به جای گل‌میخ می‌توان از برش‌گیر‌هایی به شکل تی (T) استفاده کرد که با استفاده از میخ‌های مخصوصی توسط تفنگ میخکوب شلیک و متصل‌ می‌شوند.

 آرماتور

در اجرای این سقف از دو نوع آرماتور حرارتی و آرماتور سازه‌ای استفاده‌ می‌شود. از آرماتورهای حرارتی در سازه‌های اسکلت بتنی به‌منظور جلوگیری از جمع شدگی و ترک‌خوردگی به دلیل خشک شدن بتن و تغییر دمای آن استفاده‌ می‌شود.

آرماتور‌ها و میلگردهای سازه‌ای انواع مختلفی دارند و نوع مورد استفاده از آن در ساختمان به طراحی و نوع اسکلت سازه یا به عبارتی فلزی یا بتنی بودن آن بستگی دارد. میلگردهای نوع سازه‌‌ای را‌ می‌توان در نقاط مختلفی از سقف به کاربرد.

 بتن

بتن استفاده شده در اجرای سقف عرشه فولادی تفاوت خاصی با دیگر بتن‌های به کار رفته در سقف‌های معمولی ندارد و تا حد امکان نباید از بتن‌های سبک و با مقاومت فشاری پایین استفاده کرد.

 کاربردهای سقف عرشه فولادی

در سال‌های اخیر سقف عرشه فولادی در ایران و سایر کشورهای جهان با توجه به مقاومتی که دارند کاربردهای گسترده‌‌ای در سازه‌های مختلف پیدا کردند که از مهمترین آنها‌ می‌توان به چند مورد زیر اشاره کرد:

• استفاده از آنها در انواع مختلف سازه‌های صنعتی پیش‌ساخته و سبک
• کاربرد گسترده در انواع سازه‌های اسکلتی فلزی سبک و سنگین
• کاربرد در سازه‌های اسکلت بتنی به‌منظور حذف قالب‌بندی، تیرچه و بلوک و متعاقباً کم کردن حجم بتن مورد استفاده در سقف

 مزایای سقف عرشه فولادی در سازه بتنی

• سرعت بالای اجرا در مقایسه با سایر روش‌های اجرای ثبت
• صرفه‌جویی بسیار خوب در مقدار کل فولاد مورد نیاز برای ساخت اسکلت سازه از طریق کاهش تیرهای فرعی به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد
• کاهش وزن سقف و اسکلت، فونداسیون ساختمان و در نهایت کاهش وزن کل سازه به طوری که سقف عرشه فولادی تا ۴۰ درصد از سقف‌های تیرچه بلوک و ۲۲ درصد از سقف‌های کامپوزیتی سنتی سبک‌تر هستند.
• صرفه‌جویی در مصرف بتن سقف به میزان ۱۵ تا ۲۰ درصد به ویژه در سازه‌های بتنی
• امکان اجرای عملیات بتن‌ریزی تمامی سقف‌های ساختمان به صورت همزمان
• تسهیل و تسریع در اجرای تأسیسات مکانیکی و الکتریکی مختلف از زیر سقف که اجرای عملیات تعمیر را نیز به میزان زیادی آسان‌تر‌ می‌سازد.
• کاهش قابل توجه هزینه‌های مختلف کارگاه در مراحل مختلف
• عدم نیاز به میلگردهای کششی در صورت استفاده از ورق‌های فولادی که در نهایت موجب صرفه‌جویی ۶۰ و ۷۰ درصد در مصرف میلگرد می‌شود.
• از آنجایی که این نوع از سقف دارای ضخامت به مراتب کمتری نسبت به انواع دیگر روش‌های اجرای سقف است در نتیجه ارتفاع مفید طبقات افزایش خواهد یافت.
• تغییرپذیری بالا که امکان اجرای آن در سبک‌های معماری مختلف را امکان‌پذیر‌ می‌کند.
• امکان استفاده از آن در شرایط مختلف آب و هوایی که وقفه‌های زیاد در حین اجرای سقف‌ها به روش سنتی را برطرف‌ می‌کند.

 روش اجرای سقف عرشه فولادی در سازه بتنی

روش اجرای سقف عرشه فولادی در سازه‌های بتنی بدین گونه است که ابتدا باید به طراحی سقف و مشخص کردن فواصل تیرهای فرعی اقدام شود و سپس نقشه‌های شاپ جهت مشخص کردن محل قرارگیری صفحات بر روی دهانه‌های مختلف تهیه و سپس سفارش بر اساس این اطلاعات به کارخانه داده شود.

 پس از تولید صفحات بر اساس اطلاعات به دست آمده استفاده از آنها در سازه‌های بتنی به دلیل وجود نیاز به تکیه گاه برای داربست، تیرها را باید در هر طبقه پس از اجرای طبقه زیرین اجرا کرد. از این رو بهتر است که پس از اجرای ستون‌ها و رسیدن به یک مقدار مقاومت مناسب نسبت به اجرای قالب‌بندی تیرها اقدام شود. پس از اجرای قالب‌بندی در تیرها باید میلگردهای طولی در جای مشخص شده خود قرار داده شوند.

 در مرحله بعد باید نسبت به قرار دادن ورق‌های فولادی در جای مشخص شده اقدام کرد و پس از آن میلگردهای حرارتی و تقویتی را که در بالا به نقش آنها پرداخته شد را در جای خود قرار داد و بتن‌ریزی سقف را انجام داد.

 سخن آخر

سقف عرشه فولادی یکی از روش‌های نوین اجرای سقف در سازه‌های فلزی و بتنی است. در هر صورت با یک سری اقدامات‌ می‌توان آنها را در سازه‌های اسکلت بتنی نیز با کارایی بسیار خوبی به کار گرفت. استفاده از سقف عرشه فولادی در سازه‌های بتنی مزایای زیادی را از جمله کاهش وزن کل سازه ساختمان و همچنین صرفه‌جویی در مراحل مختلف پروژه دارد که این دو مزیت از مهمترین عوامل کشش پیمانکاران به استفاده از اجرای سقف عرشه فولادی هستند.