رشد و توسعه شهرها با پیشرفت علوم و فناوری، تحولی در شیوه و سبک زندگی ایجاد کرده است. گذر از فرایند سنتی به مدرنیته پیامدهایی را برای شهرها به ارمغان آورده است. بعضی از دولت ها روش های منطقی و عقلانی در برخورد با پدیده هایی از جمله مهاجرت، رشد بی رویه جمعیت، حاشیه نشینی، بیکاری، تورم، گسترش فقر و اعتیاد که نمونه های از پیامدهای توسعه شهرهاست، اتخاذ کرده اند. توزیع ناعادلانه ثروت، امکانات و خدمات فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و رفاهی نیز به گسترش این عوامل کمک کرده است.
معلول های اجتماعی، خود علل یکسری از پیامدهای اجتماعی دیگر از قبیل بالا رفتن سن ازدواج، افزایش طلاق، اختلافات خانوادگی، مشاغل کاذب، تکدی گری، بی خانمانی، فرار و بزهکاری را به دنبال خواهد داشت. کشورهای صنعتی با ارتقاء شاخص های توسعه انسانی و گسترش رفاه اجتماعی توانسته اند، نرخ رشد آسیب های اجتماعی را به حداقل برسانند، اما در کشور ما به دلایل متعدد به این مهم به روش علمی و یا حداقل به طور کامل پرداخته نشده است.
جوامع شهری در حال حاضر، به دلایل گوناگون با معضلات و آسیب های اجتماعی متعددی مواجه اند که از آن جمله به پدیده بی خانمانی می توان اشاره کرد. این گروه از آسیب دیدگان، فاقد کار، خانواده مشخص و سرپناه هستند و وقتی بیمار می شوند، بر مشکلات آنان و جامعه افزوده می شود.
بی خانمانی یکی از پدیده های زشت و نابهنجار اجتماعی است که در اغلب شهرهای بزرگ جهان به چشم می خورد و پیامدهای ناگوار بسیاری دارد. این پدیده امروز نه تنها دامن گیر کشورهای رو به توسعه است، بلکه به صورت معضلی بزرگ در کشورهای توسعه یافته صنعتی نیز دیده می شود و در مسائلی مانند: نابرابری های اقتصادی و عدم تحقق عدالت اجتماعی ریشه دارد.
مطابق تعریف اعلامیه حمایت از بیخانمانهای مک کینی-ونتو، بیخانمان به فرد یا افرادی اطلاق میگردد که فاقد یک محل ثابت، همیشگی و مناسب برای اقامت شبانه خود هستند.
طبق آمار اداره کل آسیب های اجتماعی شهرداری تهران (تنها متولی ساماندهی افراد بی خانمان در کشور از سال ۸۳ تا سال 86 تعداد 4516 نفر افراد بی خانمان و تعداد 348۰ نفر افراد متکدی از سوی این سازمان ساماندهی و شناسایی شده اند که این تعداد هم شامل افراد بی خانمان و متکدی و هم شامل افراد معتاد خیابانی هستند ( اداره کل آسیب های اجتماعی، 1386).
سازمان Occupy Madison طی یک اقدام خلاقانه برای یکپارچه کردن بی خانمان های شهر و جلوگیری از ایستادن یا خوابیدن آن ها در خیابان ها و پارک های شهری، خانه هایی کوچک را مخصوص این افراد طراحی کرده است.
این خانه ها حدودا 30 متری بوده و از مواد بازیافت شده ساخته می شوند و دارای امکاناتی چون تخت، وسایل آشپزخانه، توالت، پنل های خورشیدی برای تولید برق و … می باشند. برای ساخت این خانه ها علاوه بر سرمایه گذاری سازمان از هزینه و کمک های شخصی مردم نیز استفاده شده و به مرور تعداد آن ها افزایش می یابد.
لوکا کلمن مدیر سازمان می گوید: برای جمع آوری بی خانمان ها از خیابان فکر کردیم به جای اینکه یک ساختمان بزرگ بسازیم و آن ها را در آن جای دهیم بهتر است ساختار خودمان را ایجاد کنیم و با ساختن این خانه ها، افراد بدون خانه و بی سرپرست را قادر می سازیم تا خانه هایی را برای آینده خود بسازند.
این سازمان با اجاره کردن زمین شروع به ساخت این خانه ها در آنجا کرده است و توضیح می دهد که در شرایط اقتصادی کنونی که افراد به دنبال پیدا کردن راه هایی برای خودکفایی مالی هستند این خانه ها برای آن ها بسیار مناسب است زیرا آن ها را از چرخه مصرف گرائی، اجاره و بدهی خارج می کند.
این خانه ها فضای بسیار کوچکی را در بر می گیرند، اما برای کسانی که به یک سقف برای زندگی نیاز دارند یک خوش شانسی بزرگ به حساب می آید زیرا آرامش و شرافت را برایشان به دنبال دارد.
در حالت کلی همدردی نسبت به شهروندان بی خانمان باید به یک ارزش در جامعه تبدیل شده و آن ها را به یک سبک زندگی شرافتمندانه هدایت کرد. زیرا این کار در درجه اول از عشق به همسایه یا شهروندان خوب و قدیمی ناشی می شود.
در ادامه چند نمونه از این خانه ها را با هم می بینیم:
شاید به مطالعه این مطلب نیز علاقه داشته باشید:
آینده را با خانه هایی به اندازه خودمان بسازیم